28 juli 2020

Dag en nacht, de hemel verklaard

Wolken, wolken, wolken. De wolkenhemel. Ik heb al jarenlang mijn wolkenblog wolkenhemel. Begonnen vanuit de fascinatie voor de prachtige hemel die er elke dat weer anders uitziet. En daar dan een gedicht bij. Ik haalde er de radio mee, mocht mooi poseren voor de Groene Kathedraal als Nietsdoener voor het tijdschrift Genoeg. Heerlijk.

Mensen vroegen mij dan of ik ook wat van wolken wist. Nee, ik weet er niks van. Helemaal niks. Nee. Net als dat ik er geen figuren, mensen of dieren in herken. Ik kijk naar de wolken zoals ze zijn en zoals ze zich gedragen.

Wolk in de vorm van een reuzendruppel; een uitgezakte wolkenflard

Turen naar een bui

Sinds we in Almere Oosterwold wonen – nu 2 jaar geleden – is mijn relatie met de lucht wel een beetje veranderd. Ik tuur de hemel af niet alleen naar wolken, maar vooral naar een bui. In dit droge voorjaar keek ik verlangend naar het hemelvocht omhoog. Zonder resultaat. Ook nu nog kan ik moedeloos omhoog kijken. Onderwijl sleep ik de ene gieter met water na de andere aan om de planten niet helemaal te laten uitdrogen.

Eigenlijk was de reden heel simpel dat ik niet veel van wolken wist. De wolkenkunde is verschrikkelijk ingewikkeld, met verschillende wolkenlagen en daarbij allerlei variaties. Als ik er weleens een boekje over opende, snapte ik er helemaal niks van. Maar de nieuwsgierigheid wint het steeds meer. Ook omdat ik die wolken al zo verschrikkelijk lang observeer. Wat zijn dat allemaal voor een wolken die je ziet.

De waarneembare hemel

Het boek Dag en nacht, de hemel verklaard door Helga van Leur en Govert Schilling is een uitkomst. In het boek bespreken ze de waarneembare hemel. Alles wat erin staat is ook in Nederland te zien. Maar vooral: alles is op een heel overzichtelijke manier uitgelegd.

En zoals de titel zegt draait het niet alleen om wat zich afspeelt onder de atmosfeer overdag, maar ook om wat je ziet in de nacht. En dat laatste komt wel wat verder; daar gaat het om de sterren, planeten en onze eigen maan. Allemaal dingen die je met het blote oog kunt zien.

De schemering waarin dag en nacht, maar ook nacht en dag in elkaar overgaan.

Dag en nacht kruisen elkaar

Het laatste onderdeel, de nacht, neemt sterrenkundige Govert Schilling voor rekening. Het eerste deel valt onder de hoede van weervrouw Helga van Leur. Soms doorkruisen de dag en de nacht elkaar. Zo kan de hemel helemaal verlicht zijn rond de langste dag in het jaar. Het zijn lichtende nachtwolken. Ze komen uit de ijskristallen die het zonlicht op grote hoogte weerkaatsen.

Ook is de kring om de maan die regen voorspelt, zo’n verschijnsel waar het weer ook een rol in speelt. De kring rond de maan heet een corona of halo. De eerste lijkt inderdaad op een kroontje en heeft gelukkig helemaal niks te maken met de wereldwijde pandemie die heerst.

Poolster

Govert Schilling weet op een heel toegankelijk manier de grootsheid van de sterrenkunde kenbaar te maken. Wat een prachtige uitleg geeft hij hoe je de poolster kunt vinden. Het is helemaal niet zo moeilijk als je het maar weet. Ook het enthousiasme waarmee hij de beperkte kennis van geïnteresseerden vergroot:

Je kunt wel zeggen ik ken maar 2 sterrenbeelden, maar weet dat je dan bijna 10 procent van de sterrenbeelden die je met het blote oog kunt zien, herkent.

Elk sterrenbeeld dat je erbij herkent en leert, is mooi meegenomen.

Helga van Leur legt eenzelfde enthousiasme bloot in haar verhalen over het weer. Dat gaat alle kanten op, maar de optische kant is wel het mooiste. Dat is ook te danken aan het indrukwekkende arsenaal aan foto’s dat ze heeft verzameld in dit boek. Want het leert naast de verklaring van alle verschijnselen het belangrijkste voor mij: wat is de wolkenhemel toch schitterend.

Prachtige foto op de cover van het boek

Prachtige foto’s

In alle variaties, zoals de wolkenstralen die Helga van Leur helder uitlegt en weer met prachtige foto’s erbij om het uit te leggen. Wat schitterend. Genieten geblazen. En het leukste is dat dit boek zo mooi is dat je het steeds weer pakt om erin te bladeren en kleine stukjes te lezen. De allerbeste manier om iets meer van de hemel te weten te komen!

Gegevens boek

Helga van Leur & Govert Schilling: Dag & nacht, De hemel verklaard. Amsterdam: Fontaine Uitgevers, 2020. ISBN: 978 90 5956 542 5. Prijs: € 27.

De afbeeldingen van de wolkenhemel zijn uit mijn eigen verzameling. Ze zijn gemaakt in de eerste helft van 2020.