Het rulle zandpad - #fietsvakantie

Op mijn kaart staan de wegen keurig aangegeven, alleen staat er niet bij wat voor een soort weg het is. Je ontdekt tijdens het fietsen dat er veel verschillende soorten wegen zijn. Naast asfalt (rood of zwart), betonplaten, tegels of klinkertjes, zijn er ook onverharde wegen.

Ook op het terrein van onverharde wegen zijn veel varianten. Er is er eentje waarbij de bovenlaag mooi aangedrukt is met steenpuingruis. Heel veel smalle fietspaden zijn op die manier verhard. Het is voor fietsers ideaal. Bovendien zijn fietsen niet zo zwaar dat het wegdek snel wordt aangetast.

Bij het fietsen door de Veluwe krijgen we soms ook te maken met heuse zandpaden. Bijna altijd liggen de smalle fietspaden waar je elkaar net kunt passeren, naast zandpaden. Maar soms is er alleen maar een zandpad of moet je het met een grindpad doen. Je hebt dan weinig grip. Zeker als je zwaarbeladen bent.

Er zijn een paar plekken waar wij fietsen en waar alleen een zandpad ligt. Het zijn vaak wel prachtige stukken om te fietsen. Als wij de rit naar Apeldoorn willen maken, het bord van Landgoed Het Loo passeren, dan treft ons een zandpad.

Het is een rit van bijna 10 kilometer door rul zand. Op de hei aangekomen, mogen we niet van het pad afwijken, zeggen dreigende bordjes. Het is een gebied dat van Defensie is geweest. Hier liggen nog veel explosieven in de bodem die eerst opgeruimd moeten worden.

Het pad kronkelt over de heuvels. En dat maakt het extra lastig. Als we even later weer in het bos fietsen, zie ik eindeloze hoeveelheden bosbessen aan weerszijden in het bos. Dat is mij nog niet gebeurd de laatste weken waarin ik zo graag zou willen plukken.

Doris vindt het fietsen door het rulle zand heel zwaar. Er klinkt dan ook een kreet van verlichting als we op het fietspad fietsen evenwijdig aan de drukke weg naar Apeldoorn.

Daar fietsend besef ik dat ik hier in de buurt moet hebben gepicknickt met Inge bij onze eerste ontmoeting. In de auto omdat het veel te hard regende. We zijn de picknick nooit meer vergeten, het precieze plekje waar de auto geparkeerd stond wel. Maar ik denk dat het hier ergens was, langs de weg naar Apeldoorn, in de richting van Het Loo.

Fietsvakantie

In augustus maakten Doris en ik een mooie fietstocht door Nederland met als bestemming: Twente. Elke week op vrijdag schrijf ik een stukje over deze bijzondere fietsrit.

Autobiografie Damschreeuwer

Sinds de dodenherdenking op de Dam in 2010 is hij bekend als de Damschreeuwer: Gennaro Pepe. In zijn autobiografie De Man & De Scheeuw vertelt hij over zijn leven. Hierbij maakt hij gebruik van zijn onbedoelde bekendheid. In aangeschoten toestand kwam hij die avond 5 minuten voor 20 uur uit de kroeg en vroeg zich af waar al die drukte voor was. Uit frustratie schreeuwde hij.
Van het beeld van de dakloze en treurige man die in de media over hem geschetst is, is in zijn autobiografie weinig te merken. Gennaro Pepes leven heeft meer van een schelmenroman zoals Jan Cremer heeft geschreven. De schelmenstreken zijn meer criminele gedragingen, compleet met het luxeleven dat daarbij hoort.

Niet veel zelfkritiek

Zijn autobiografie bevat niet veel zelfkritiek. Gennaro is meer vervult van zijn grootse daden in de cocaïnehandel en als pooier en bordeelhouder dan dat hij zijn leven kritisch onder de loep neemt. Dat gebrek aan zelfreflectie maakt dat hij erg pocherig en van zichzelf vervuld overkomt. Het woord spijt of zelfs de gedachte dat hij het misschien anders had moeten doen, niets van dat alles komt bij hem op. Zelfs als een Rabijn in de gevangenis bij hem komt, vraagt hij alles:

Achteraf gezien had ik natuurlijk gewoon mijn verstand moeten gebruiken en moeten zeggen dat ik tweehonderdvijftig miljoen euro wilde hebben. Daar had ik tenminste écht wat aan gehad. Dan had ik dit boek niet hoeven schrijven om aan geld te komen. Dan had ik een statig monumentaal grachtenpand kunnen kopen aan de de karakteristieke Amsterdamse Herengracht. En de rest van mijn leven iedere maand op vakantie gekund… Dan had ik namelijk alles kunnen kopen. (288)

De grap is dat hij vroeger alles kon kopen met zijn louche zaken, maar toen vooral lijntjes coke opsnoof. Het besef dat hij zijn leven anders had kunnen inrichten, lijkt niet in hem op te komen. Het draait nu vooral over een woede tegen anderen, waarbij hij zichzelf vooral buiten de wind houdt.

Schelmenverhaal

Ondanks dat, blijft het verhaal meeslepend en daagt uit om verder te lezen. Soms worden de hoofdstukken hinderlijk onderbroken door cursieve fragmenten waarbij hij iets loslaat over het schrijfproces. Niet zo interessant en eigenlijk best hinderlijk. Het onderbreekt het schelmenverhaal dat deze autobiografie is.

Genarro Pepe: De Man & De Schreeuw, Autobiografie Damschreeuwer. Soest: Uitgeverij Boekscout.nl, 2016. ISBN: 978 94 022 2448 1. 299 pagina’s. Prijs: € 19,95. Bestel

Botanische tuin van de VU

Bij mijn zwerftochten door de botanische tuin van de Vrije Universiteit in de pauzes, passeerde ik regelmatig de Tulpenboom. Ik dacht aan de liefde van Jan Wolkers voor deze bijzondere boom en vroeg mij af of hij de boom die hier tegen de waterkant groeide, kende.

In zijn roman De doodshoofdvlinder loopt de hoofdpersoon Paul door de botanische tuin die achter het academische ziekenhuis van de VU, het VUmc, staat. Hij loopt er even doorheen met Carla Middelheim, de vrouw waarmee hij een paar dagen eerder op de sterfdag van zijn vader, een aanrijding had. Ze ligt in het ziekenhuis omdat haar hele gezicht openligt.

Ze steken het bruggetje over achter het ziekenhuis. Deze komt vlak bij de Tulpenboom uit. De verteller merkt het niet op:

Toen ze over het houten bruggetje de botanische tuin inliepen kwam de zon helemaal uit de mist te voorschijn. Een zilveren schijf die ineens warm en stralend werd. Het glas van de kassen en platte bakken glinsterde en schitterde. De hele natuur lichtte onwerkelijk op. (189)

De botanische tuin die Jan Wolkers hier beschrijft, zal niet zo verwilderd zijn als de botanische tuin die ik ken. De hoge planten langs de waterkant en de kassen die verstopt liggen achter de struiken en het hoge riet. Ik genoot ervan tijdens mijn wandelingen in de pauze.

In die tijd werd de tuin met sluiting bedreigd. De voorzitter van de Raad van Bestuur van de VU vond het complex dat geen onderwijskundig doel meer had, overbodig. Dat het terrein zichzelf kon bedruipen, deed daar geen afbreuk aan. Net als de bijzondere collecties van cactussen en bonsaibomen. Een veredeld tuincentrum noemde hij het.

Na zijn vertrek, mocht de Botanische tuin van de VU ineens blijven bestaan. Bij mijn laatste bezoek aan de tuin, dit voorjaar, hing er een groot bord dat de botanische tuin tot 2030 blijft bestaan. Daarnaast werd de tuin onderworpen aan een grote opknapbeurt.

De grote tropische kas was helemaal overhoop gehaald. Het bassin met de waterschildpadden was leeg en buiten kon ik niet meer bij de plek waar eens de Tulpenboom stond. Net als het stuk waarin de Ginkgo stond, vreesde ik dat het ten prooi gevallen was aan de grijpgrage bouwkranen en graafmachines.

Jan Wolkers: De doodshoofdvlinder. Roman. Amsterdam: Uitgeverij De bezige bij, [1979]. 3e druk, 1999. ISBN: 90 234 3923 6. Prijs: € 10. 244 pagina’s. Bestel

Boeken zonder tekst? - #50books vraag 39

Boeken zijn niet alleen om te lezen. Soms staat er zelfs nauwelijks tekst in, dan heb je genoeg aan het beeld. Een ander soort boeken met weinig tekst: boeken met bladmuziek. Ik heb er een aardige stapel van.

Muziekboeken

Je kunt van die boeken ook genieten. Componisten als Bach lazen muziekboeken als een leesboek. Ze hoorden de muziek in hun hoofd terwijl ze lazen. Een andere manier van lezen, maar wel heel aangenaam om te doen. En ook heel goed bruikbaar in een tijd dat er nog geen geluidsdragers waren.

Plaatjesboeken

Ik heb een aantal prachtige plaatjesboeken in mijn bezit. Het is een genot om naar te kijken. Soms staat er tekst bij, maar het loont niet altijd deze tekst te lezen. Het is maar al te vaak een plaatje bij het praatje.

Atlas

Ook heb ik een paar atlassen waarin ik helemaal kan wegdromen over (spoor)wegen en andere stippellijnen. Ik weet dat Paul Haenen het heerlijk vindt om met een spoorboekje op schoot te zitten en te fantaseren bij de tijdtabellen van de verschillende treinen.

Dat brengt mij bij de boekenvraag voor vandaag:
Lees je weleens andere boeken dan boeken met tekst? En is dat dan nog lezen?

Ik ben weer heel nieuwsgierig naar de antwoorden. Ik hoop heel veel bijzondere boeken te zien die onleesbaar zijn.

Blog mee over #50boeken

Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Strand Nulde en het geheugen - #fietsvakantie

De borden langs de weg geven het aan: Strand Nulde. Een strand dat in mijn geheugen vermengd is het met het meisje. De lugubere vondst van haar lichaam en de maandenlange speurtocht.

Als wij er langsfietsen, is het nog niet echt strandweer. Het verkeer van de snelweg A28 raast op een steenworp afstand van het water. Het strand is verder nagenoeg leeg, op een enkele surfer na.

Doris volgt de bordjes en rijdt al onder de snelweg door in de richting van Putten. Als we even stoppen om wat te drinken, vertel ik het verhaal van het meisje. Het meisje van Nulde.

Reconstructie

Het grote raadsel wie zij was. Hoe vooraanstaande Britse fysiologe Caroline Wilkinson van de Manchester University een reconstructie maakte hoe het meisje eruit zou hebben gezien.

Hoe ze uiteindelijk door een juf werd herkent en het meisje een naam kreeg. Vooral hoe goed Wilkinson het onherkenbare meisje een gezicht hadden weten te geven dat wel heel erg dicht bij de werkelijkheid kwam.

Terwijl ik dit verhaal vertel, besef ik hoe snel dit aangrijpende verhaal uit het geheugen verdwijnt. Is deze gebeurtenis voor mij onlosmakelijk met dit strand verbonden, voor anderen is Strand Nulde een plek om je heerlijk te ontspannen.

Fietsvakantie

In augustus maakten Doris en ik een mooie fietstocht door Nederland met als bestemming: Twente. Elke week op vrijdag schrijf ik een stukje over deze bijzondere fietsrit.

Difterie en inenten

In het werk van Jan Wolkers komen een paar elementen steevast terug. Zoals de streng gereformeerde opvoeding, de autoritaire vader, het grote gezin en de dood van zijn broer in de oorlog. Vooral het laatste vormt in bijna elke roman een bezwering. Het is een vermenging van rouw, verdriet en weemoed naar zijn in de hongerwinter overleden broer.

In De doodshoofdvlinder gebruikt de verteller het overlijden van zijn broer in de oorlog om zijn vader van katoen te geven. Hij verwijt vader dat zijn weigering zijn kinderen in te enten, heeft bijgedragen aan de dood van zijn broer. Paul denkt eraan als hij bij het kerkhof is en aan het boek over hengelsport denkt. Hij schonk dit boek aan zijn broer toen hij 20 jaar werd.

Er laaide ineens een vurige woede in hem op. Als mijn vader niet tegen inenting was geweest omdat de hemelse vader zelfs geen mus zonder zijn wil laat vallen, was Hugo niet aan difterie gestorven, dacht hij. Godverdomme. Die klootzak had toch ook een bel op zijn fiets. (61)

Broer Hugo komt verderop in de roman voor als hij spreekt met zijn jongere broer Karel. De gelovige Karel vertelt dat hij de dood van hun broer destijds zag als straf. Karel noemde zijn broer ‘Hugo spugo’, waarna hij een trap op zijn achterwerk kreeg. Bij zijn dood, dacht Karel: ‘Dat komt er nou van’. Aan Paul vertelt hij dat hij er nog steeds zo over denkt.

Vader krijgt een plekje boven zijn zoon en zijn dochter. Pauls moeder spreekt wel over de dood van vaders broer Hendrik, maar niet over hun overleden zoon Hugo en haar jongste dochter die eveneens in de oorlog gestorven was. Hendrik was ongelovig en zag eruit als een duivel, herhaalt ze steeds.

Jan Wolkers: De doodshoofdvlinder. Roman. Amsterdam: Uitgeverij De bezige bij, [1979]. 3e druk, 1999. ISBN: 90 234 3923 6. Prijs: € 10. 244 pagina’s. Bestel

Boekenmarkt en rommelmarkt (3) - Sluitingstijd

Als de markt sluit, zit alles in de dozen. Nu de auto halen. De Lindenlaan is een smal straatje geworden door alle kraampjes aan weerszijden van de straat. Daarom past er maar 1 auto in de breedte. Eerst moet ik de wijk door op zoek naar mijn auto. Dan moet ik weer zoeken naar de straat. Het is krap en veel straten zijn voor 1 richting.

Ik heb mijn auto zo vol, maar mijn buurman is een stuk trager. Hij is natuurlijk ook wat ouder en ik kan alleen maar respect hebben voor zijn wilskracht en energie. Volgende week staat hij in Nijkerk. Als enige. De rest staat op de boekenmarkt in Leusden die volgens mijn collegaverkopers het veel beter doet dan hier. Daar haal je zo 300 euro op , zegt de overbuurman die de kraam naast mij in had genomen. Hij haalt vandaag 100 euro op. Ik heb de helft binnengehaald.

De volgende dag zit Inge bij de kofferbakverkoop in Almere. Ze doet het een stuk beter dan de laatste keer in Zeewolde. We hebben het aanbod iets aangepast, niet meer zoveel babyspeelgoed maar ook andere spullen zoals een platenspeler, televisie en wat tassen.

Zo haalt zij ook nog eens 40 euro op. Een mooi weekend, waarbij we 90 euro verdienen met onze eigen spulletjes. Wat geeft dat een goed gevoel zeg. En we krijgen er ook nog eens de indruk bij dat de dingen die we verkopen genoeg opleveren. Zo ruil je iets van waarde echt. Bovendien moeten we nog flink sparen voordat we het nieuwe huis kunnen gaan bouwen.

Hoeveel van je boeken heb je echt gelezen? - #50books vraag 38

Best een pijnlijke ontdekking nu ik mijn boekenkasten aan het doorspitten ben. Hoeveel boeken die daar staan, heb ik echt gelezen? Veel boeken heb ik omdat ik ze ooit wil lezen, maar het is daar heel vaak nog niet van gekomen.

Blijven over de naslagwerken zoals de encyclopedie of het WNT. Ik heb ze zeker gelezen, maar niet helemaal. Slechts stukjes. Een paar woorden en lemma’s. Om even snel iets uit te zoeken of te checken. Niet als leesvoer.

De boeken in de kast van Inge zijn volgens mij bijna allemaal gelezen. Die van mij niet. Sommige boeken, zoals de brieven van Kafka, Multatuli en Ter Braak, die zullen grotendeels ongelezen blijven. Hooguit een keer in de hand genomen om snel iets op te zoeken.

Dat geldt voor heel veel boeken die ik bezit, ontdek ik nu ik alles aan het opruimen breng. Dan gaan de boeken door mijn vingers en vraag ik mij af: ga ik dit nog ooit lezen? En het allerergste is dat ik vaak denk ‘nee’, maar tegelijkertijd twijfel of dat echt zo is.

Mijn ervaring leert namelijk dat als je iets niet meer hebt, je het juist wil hebben. Als je iets hebt, weet je het niet en lijk je er ook niet naar te talen. Bij het ontspullen moet je zorgvuldiger de overweging maken.

Dat brengt mij bij de boekenvraag van deze week:
Hoeveel van de boeken in je boekenkast heb je eigenlijk gelezen?

Voor het gemak nemen we dan romans en andere leesboeken. De naslagwerken hoef je niet mee te tellen.

Zoals elke week ben ik heel benieuwd naar jullie antwoorden.

Blog mee over #50boeken

Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Boekenmarkt en rommelmarkt (2) - Tandenloos

Mijn buurman heeft iets meer succes met zijn tijdschriften. Het is een oudere man die al 30 jaar op markten staat met tijdschriften. Hij bundelt ze in pakketjes die hij allemaal voor een euro per pakketje verkoopt. ‘Ik stond gisteren in Urk. Daar liep het wel lekker’, vertelt hij. ‘Vooral de Donald Duck ging hard. Ik heb bijna niks meer.’ Hij draait een baseballpetje. Zijn mond is ingevallen.

De tanden zijn in de loop van de jaren uit zijn gebit verdwenen. Als hij op zijn boterham kauwt, maakt zijn mond enorme bewegingen. Kauwen kun je het niet noemen. Het lijkt meer op malen.

De zon draait langzaam en schijnt meer en meer op mijn rug. Dan komen 2 zongebruinde meisjes langs. ‘Meneer’, vragen ze aan mij. ‘Heeft u zich ingesmeerd met zonnebrand.’ Ze geven me een foldertje. ‘En u krijgt er een monstertje bij.’

Ze geeft het doosje aan mij voor mij en mijn buurman. ‘Ho’, zeg ik snel. ‘We horen niet bij elkaar. Mag hij er ook eentje?’ Ik geef hem ook een monstertje zonnecreme. Hij gniffelt. ‘Ik wil best insmeren’, zegt hij. ‘Maar dan moet zij het wel doen.’

De verkoop loopt gestaag door. Even heb ik een opleving en verkoop ik flink wat. Het lijkt of ik de halve omzet van de dag in een kwartier draai. IK heb de kraam eruit. Alles wat ik nu binnenhaal, is extra geld.

Zo tegen 15 uur keert de rust van eerder terug. Het loopt mondjesmaat binnen. Een meisje staat heel lang te bladeren in de jaargangen van De spiegel die ik heb liggen. Een aantal jaren geleden kocht ik ze uit enthousiasme om in het verleden te duiken. We moeten er nu van af. Het neemt allemaal teveel ruimte in.

Ze neemt eerst een jaargang Moeder uit 1950 mee. Even later komt ze weer terug en leest de bladen zo zorgvuldig dat ik mij afvraag of er nog wat overblijft als ze de jaargangen zou meenemen. Uiteindelijk neemt ze 1 jaargang mee. Ze is daarmee de beste klant van de dag.

Een ander probeert nog af te dingen. Ik heb niet zoveel zin in discussie en stem toe. Het is de enige die een beetje weerstand biedt tegen de prijs. De rest gaat allemaal akkoord.

Mijn buurman maakt het ene blikje cola na het andere open. Ik zie een heel traytje in hem verdwijnen. Het laatste blikje staat in de zon. Als hij het warme blikje opent, spuit de inhoud omhoog. Gelukkig richt hij het de goede kant op. Zo blijft de schade beperkt.

Van al dat drinken moet je plassen. Daarom vraagt mij buurman tegen 16 uur of ik even op zijn kraampje wil letten. ‘Per setje 1 euro, 3 voor 2,50’, zegt hij en hij stiefelt weg in de richting van de Hema. Hij blijft lang weg en daarom help ik een mevrouw die het laatste pak Donald Duckjes koopt.

Als hij weer terug is, breekt de laatste etappe aan. Weinig bezoekers. Het zonnetje schijnt behaaglijk over de heg van de rij huizen achter ons. De buurman zit te dutten op zijn stoeltje. Zijn mond valt open, de handen gevouwen op schoot. Ik begin alvast met inpakken. Terwijl ik bezig ben, kopen nog 2 mensen een boek bij me.

Lange dijkweg - #fietsvakantie

Nadeel van wonen in Almere: je moet altijd weer door die polder. De lange dijkweg van Almere naar Zeewolde bijvoorbeeld. Daarover fietsen wij aan het begin van onze fietsvakantie. De dreiging van een flinke regenbui rijdt met ons mee. Ik voel af en toe een spatje, maar de wind zit in onze rug. Dat is waanzinnig lekker.

De rij windmolens is oneindig. Elke keer weer een nieuwe molen. Aan de overkant glijdt de woontoren van Amersfoort traag achter de bomen. De hijskranen die aan de dijk werken, halen de toren langzaam in. Terwijl wij ze steeds verder achter ons laten. We fietsen in de richting van Spakenburg, zien het vissersdorp liggen aan de andere kant.

Voorbij de Eemhof, knikken we het hoekje om en zien hier niets meer van het water. We rijden door de onmeetbare bossen langs het Eemmeer. Uitdagend glimmen mij de verse bramen toe aan de linkerkant. Nog even doorzetten voordat de zon doorbreekt als we bij Nijkerk oversteken.

De polder blijft iets om af te zien. Terug zullen we over de Knardijk naar huis gaan. Een lang eind kaarsrechte dijk dwars door de Flevopolder. Ook dan hebben we de wind, vanuit het zuidoosten, in de rug. Dubbel geluk, want vaker treft je de draaiende wind. Deze bezorgt je op de heen én de terugreis een flinke tegenwind.

Boekenmarkt en rommelmarkt (1) - Huizen

In 1 weekend 2 markten. We weten dat dit teveel is, maar het is een beetje toevallig zo ontstaan. In de zomer hebben we ons ingeschreven voor de boekenmarkt in Huizen op de 30e Huizerdag. We horen alleen niks van de organisatie. Daarom besluiten we maar om met de kofferbakverkoop mee te doen in Almere Buiten.

Net een dag na het regelen voor de kofferbakverkoop, komt er een mailtje van de organisatie in Huizen: er is een kraampje voor ons gereserveerd. Daarom besluiten we om onszelf te delen in 2-en. Ik als de sjouwer, ga naar de boekenmarkt in Huizen op zaterdag. Inge naar de kofferbakverkoop in Almere Buiten.

Vrijdagavond alles al ingepakt in de auto. Het lijkt net of de auto een stuk lager op de weg staat. De boeken zijn daar zwaar genoeg voor. Op zaterdagochtend hoef ik daarom alleen maar te ontbijten en kan dan vertrekken naar Huizen.

Het kraampje staat in de Lindenlaan. Ik ben er zelf verbaasd over dat ik de weg in 1 keer vind zonder te hoeven zoeken. Voor de kraam parkeer ik de auto en ik laad snel uit. Daarna de auto in de aangrenzende woonwijk parkeren. Ik ben ruim op tijd weer terug om alle dozen uit te pakken.

Het is een goed idee een kleedje mee te nemen. Het past over de hele lengte van de kraam en ik stal daarna mijn boeken uit. Tijdens het uitpakken maak ik een snelle verdeling in genres. De boeken over Nederlands-Indië zijn ruim vertegenwoordigd. Net als de literaire romans.

Ik verdeel ze in mooie rijen. Vooraan leg ik een rij kijkboeken om lekker in te bladeren. Ik had plannen om achteraan iets te bouwen met de bananendozen waarin ik de boeken heb meegenomen. Het mislukt. Daarom laat ik het maar bij deze rijen.

De markt komt traag op gang. Het zit hier wel heerlijk zo onder de lindenboom. Mijn buurman zit niet in de weg met zijn tijdschriften. Aan de andere kant zijn de verkopers niet op komen dagen. Ze zouden linnengoed verkopen, vermeldt het briefje op de kraam. Mijn overbuurman pikt de kraam in en legt er zijn boeken op. Allemaal thrillers dus niet zo bedreigend voor mij.

Het publiek schuifelt langs. Het zijn niet echte boekenkopers, meer mensen die gewoon lekker rondsnuffelen. Een groot deel van de bezoekers loopt straal langs mijn kraam heen. De enkeling die stopt, bladert in 1 van de plaatjesboeken die vooraan ligt. Dan gaat hij ongeïnteresseerd dicht of maakt plaats voor een ander boek.

De verkoop verloopt heel traag. Het eerste boek verkoop ik aan een handelaar die iets verderop zit. Daarna gaat het heel traag. Als het zo doorgaat, haal ik mijn kraam er niet eens uit, denk ik na een uur. Gelukkig valt het mee en verkoop ik af en toe een boek. Ik heb ze goed geprijsd waardoor ik soms geluk heb.

Ze komen gewoon voor de markt en zijn niet echt op zoek naar een boek. Dat zorgt ervoor dat het niet allemaal zo goed loopt. Verder valt mij op dat er nauwelijks onderhandeld wordt over de boeken. Ik krijg keurig de prijs die ik voorin heb gezet. De prijs lijkt daar niet veel invloed op te hebben. Ze willen het boek en dan betalen ze de vraagprijs. En meestal willen ze het niet, ook als de prijs verlaagt.

De doodshoofdvlinder

De titel van Jan Wolkers’ roman De doodshoofdvlinder verwijst naar de vlinder uit de familie van de Pijlstaarten. Deze vlinder komt uit Afrika en Azië en komt in vrijwel heel Europa voor als trekvlinder. De karakteristieke tekening op het borststuk lijkt op een menselijke schedel, waaraan de naam van de vlinder is ontleend.

In Europa kan het dier zich niet voortplanten. In de roman De doodshoofdvlinder van Jan Wolkers komt de Afrikaanse vlinder voor als hij thuiskomt net nadat zijn vader is overleden. Hij verwerkt de gebeurtenissen van de dag en denkt aan het dodenschip waarop zijn vader ligt:

Dat dreigende vaartuig in mensengedaante met zijzwaarden als grote vleugels leek precies op de doodshoofdvlinder die hij in een aardappelveld gevonden had. […]. Hij vroeg zich af hoe een vlinder zo met de mensendood op zijn rug kon rondvliegen. (71/72)

De doodshoofdvlinder staat in het natuuralbum Texel van Jac. P. Thijsse. De tekening is gemaakt door Jan Voerman jr. In het boek Tarzan van de schapen schrijft Wolkers’ biograaf Onno Blom over de relatie van Jan Wolkers met het waddeneiland Texel.

Blom refereert naar de doodshoofdvlinder die Wolkers kent van het Thijsse-album. Later ziet hij een opgezet exemplaar dat hij krijgt van mevrouw Boon. Dit is eveneens op Texel.

Het verhaal krijgt mythische proporties als hij verhaalt over de doodshoofdvlinder die 3 jaar na Wolkers’ overlijden op diens geboortedag in zijn huis terecht komt. Het dier kan de uitgang niet meer vinden en sterft. Voor Onno Blom illustreert deze komst van het dier, dat Jan Wolkers zijn paradijs op Texel gevonden heeft.

Jan Wolkers: De doodshoofdvlinder. Roman. Amsterdam: Uitgeverij De bezige bij, [1979]. 3e druk, 1999. ISBN: 90 234 3923 6. Prijs: € 10. 244 pagina’s. Bestel

De doodshoofdvlinder van Jan Wolkers

De roman De doodshoofdvlinder van Jan Wolkers vertelt over het sterven en de begrafenis van de vader van de hoofdpersoon. Paul is docent Engels en heeft net herfstvakantie wanneer hij hoort dat zijn vader op sterven ligt. Als hij onderweg is naar het huis van zijn ouders krijgt hij een aanrijding.

Het houdt hem allemaal op. Als hij dan eindelijk ergens aanbelt om naar huis te kunnen bellen, hoort hij dat zijn vader al overleden is. In de auto met het kapotte zijraam rijdt hij naar het huis van zijn ouders, het sterfhuis. Zijn vader is al verzorgd en ligt opgebaard in de slaapkamer. Als Paul gaat kijken, komt zijn moeder ook bij hem staan.

Kille kippen

Dagelijks bezoekt Paul zijn ouderlijk huis. Elke hoofdstuk van de 5 hoofdstukken is een nieuwe dag in de periode tussen overlijden en de begrafenis. Allerlei aspecten die in het eerste hoofdstuk aan de orde zijn geweest, zijn in de rest van het verhaal verweven. Zoals de kippen die Paul aan het begin van de roman heeft gekocht om die middag met een stel leerlingen op het terras te gaan barbecuen.

Hij probeert op alle mogelijke wijzen van de kippen af te komen. Hij legt ze terug in de supermarkt, stopt ze in de tas van Liz na een vrijpartij, maar het lukt niet. Ze komen steeds terug:

Maar toen hij de koelkast opendeed lagen ze er allemaal weer in terwijl hij Liz vlak bij zijn oor schel hoorde zeggen, ‘Een tas is een kut. Dacht je soms dat ik niet weet wat er bij me naar binnen gaat.’ (163)

Net als dat hij dagelijks bij Carla langsgaat, de vrouw met wie hij een aanrijding had. Ze is geopereerd aan haar gezicht en Paul bezoekt haar elke dag, haalt spulletjes voor haar uit haar huis of maakt een wandeling door de hortus botanicus achter het ziekenhuis.

Al deze elementen kleuren het verhaal. Ze vullen de stilte waarover de verteller in alle talen zwijgt. Heel soms komt er iets meer naar voren. Als hij over het geloof spreekt of de verhoudingen in de familie. Zijn relaties met zijn broers en zussen. Net als zijn relatie met zijn moeder.

Mist

Het hangt allemaal als een mist om het verhaal heen. Net als de mist in het verhaal zelf. Het lijkt niet op te willen lossen, pas als vader begraven is, is de mist opgetrokken.

Jan Wolkers: De doodshoofdvlinder. Roman. Amsterdam: Uitgeverij De bezige bij, [1979]. 3e druk, 1999. ISBN: 90 234 3923 6. Prijs: € 10. 244 pagina’s. Bestel

Van welk boek krijg je nooit genoeg? - #50books vraag 37

Bij het opruimen van mijn boekenkast dringen zich meer en meer keuzes op. Ik moet veel verkopen of wegdoen. Soms ook met pijn in mijn hart. De beslissing om heel veel spullen weg te doen, blijft pijnlijk.

De meeste boeken die ik heb, lees ik maar 1 keer. Ik ben nu in Umberto Eco’s roman De naam van de roos aan het lezen, een prachtig boek, maar zou ik deze ooit nog een keer lezen? Hetzelfde gevoel heb ik bij veel boeken van mijn lievelingsreiziger Paul Theroux. Ga ik die boeken ooit nog een keer lezen?

Ik herlees zelden boeken, maar een paar heb ik zelfs meer dan 2 keer gelezen. Jack Kerouacs On the road bijvoorbeeld. Die staat volgens mij al 4 keer op het lijstje. Hetzelfde geldt voor het 2e reisboek van Redmond O’Hanlon In trouble again dat ik al 3 keer heb gelezen. Dantes Goddelijke komedie blijf ik eindeloos herlezen. Elke keer lees ik er weer wat anders in. Daar krijg ik nooit genoeg van, lijkt het.

Dat brengt mij bij de boekenvraag:
Van welk boek krijg je nooit genoeg?

Is er een boek dat je elk jaar herleest of dat je misschien al wel 10 keer herlezen hebt? En wat haal je er dan elke keer dat je het opnieuw leest eruit?

Ik ben weer ontzettend nieuwsgierig naar de antwoorden.

Blog mee over #50boeken

Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Walnoten

De eerste die in de gaten hebben dat de walnoten rijp zijn, zijn de kauwtjes. Niet dat ik ze betrapt heb. Ik zie het vooral aan de sporen: kapotgepikte notenhulzen op het voetpad. De inhoud is behendig leeggehaald door de snaveltjes. Bijna om jaloers op te worden.
Binnenkort staan de vrouwen uit de buurt onder de bomen naast het gezondheidscentrum. Op het fietspad de grote tassen. En in de handen stokken en bezemens waarmee ze in de hoogte tegen de takken slaan. 

Ze halen tassen vol uit de bomen, maar de concurrentie in de lucht smikkelt steels de lekkerste noten uit de bodem.

Bepakt en bezakt - #fietsvakantie twente

Het mooie van een fietsvakantie is dat het moment van vertrek bij jezelf ligt. De regenachtige dagen voor ons vertrek, wekken de motivatie om nog maar even niet te gaan. Daarmee vertrekken we later dan gepland.
Wij kiezen ervoor om op de regenachtigste dag van de vakantie naar Medemblik te gaan. Dat levert veel mooie indrukken op. Zoals de uitermate boeiende tentoonstelling over de alchemist. Doris is daar niet weg te slaan. En bij het bakkerijmuseum eten wij heerlijke gevulde koeken. De beste van deze vakantie.

Dan is het vrijdag toch echt zo ver: we gaan fietsen. De voorspellingen zeggen dat het de komende dagen erg goed fietsweer wordt, met een minimum aan regen. Zodoende pakken we ’s avonds nog zoveel mogelijk in om ’s morgens toch echt het laatste in te laden. En er past veel in de tassen maar ook heel veel niet.

De keuzes dit jaar:

• minder kleren mee; meeste keert ongebruikt retour
• geen karretje
• toch stoeltjes mee

Blijft staan dat we nog altijd teveel bij ons hebben. Zoals de grote bak met bestek. In de praktijk gebruik je alleen mes en lepel. De vorken blijven eigenlijk ongebruikt in de bak. Net als de blikopener. Vooralsnog doen we weinig met het zakmes, maar we nemen hem toch maar mee. Je zal maar om een schroevendraaier of tang verlegen zitten.

Tweedehands laptop

Het is eindelijk zover: ik heb een nieuwe laptop. De computer beneden is meer dan 10 jaar oud en trekt het niet meer. Ik vond laatst bij het opruimen het foldertje van de Aldi nog uit 2005 waarin hij wordt geprezen. De super de luxe computer van weleer is ingehaald door de tijd en draait zelfs supertraag op Ubuntu.

De aankoop van een nieuwe laptop stel ik al meer dan een jaar uit. Ik heb een oude laptop van iemand opgeknapt en die gebruik ik naar volle tevredenheid. Alleen mis ik beneden een snelle computer. Ik heb eens via Coolblue een goedkoop afdankertje gekocht, maar die beviel niet, waarna ik hem terugstuurde. Overigens een bijzonder goede en prettige service van Coolblue.

Wel lette ik de laatste weken extra goed op. Veel aanbieders hebben nu aantrekkelijke aanbiedingen omdat scholieren en studenten op zoek zijn naar laptops. Nu trof ik een aantrekkelijke aanbieding bij MicMac Computers voor een tweedehands laptop. Een mooi dingetje waarmee ik veel kan doen.

De keuze voor een tweedehands laptop kan ik iedereen aanraden. Als eerste voordeel is dat de kwaliteit van de laptop vaak vele malen beter is dan een nieuwe in die prijsklasse. Voor 400 euro kun je bij de Aldi of Mediamarkt een laptop kopen, maar die bezit 4 GB en niet 8 GB. Ook is de processor van mijn tweedehands laptop beter. Daarnaast zijn de behuizing en het toetsenbord aanmerkelijk luxer.

Dat is niet het enige voordeel. Het kopen van een tweedehands laptop is net als het kopen van een tweedehands auto beter voor het milieu. Hij hoeft namelijk niet meer gemaakt te worden. Het boekje van Babette Porcelijn: De verborgen impact, Alles wat je moet weten en wat je kunt doen om eco-neutraal te leven leert dat. Zo geef je de laptop een 2e leven en bespaar je de impact die het maken van een nieuwe laptop heeft op het klimaat.

Wij werken momenteel in huis alleen maar met tweedehands laptops. De vorige laptop van mij was ook een tweedehandsje. Het bevalt mij prima. Waarom iets nieuws kopen als je ook een mooi gebruikt apparaat kunt kopen.

Scootmobiels

De eerste stadsschrijver, Stefan Sanders, merkte het al op: in Almere rijden opvallend veel scootmobiels. Het valt mij niet (meer) op. Ergens weet ik ook niet of het mij ooit opviel. Renate Dorrestein heeft het in haar roman Weerwater ook over de vele scootmobiels.

Haar roman opent er vrijwel meteen mee. De hoofdpersoon en ik-verteller loopt die zondagmorgen naar de andere kant van de snelweg A6, naar het Vroege Vogelbos:

Er waren al meer mensen op de been, wandelaars, fietsers en hardlopers. En ik zag de ene scootmobiel na de andere. Misschien was er een revalidatiecentrum in de buurt. Iemand riep me toe: ‘Ik heb zowat al uw boeken gelezen!’ (14)

In gesprek met de directeur van de Almeerse gevangenis, Almere Binnen, spreekt de hoofdpersoon opnieuw over scootmobiels. De wereld is vergaan en alleen Almere is er nog. Het is warm. Ze stinken, merkt ze als een zakdoek haar voorhoofd droogwrijft.

Ook de wethouder stonk, er kwam een zur lucht van hem af, vermengd met iets bitters. Angstzweet. Zwijgend keken we naar de stad die beneden ons als een amechtig beest lag te trillen in de hitte. Toen zei hij: ‘Nooit gedacht dat ik het verkeer zou missen.’ ‘Ja,’ zei ik, ‘en de scootmobiels.’ Hij wees in de verte, waar de witte donjon van het Kasteel boven de bomen uitstak. ‘De wereld vergaat, en dat onding staat nog steeds overeind.’ (57)

De scootmobiels hebben in elk geval de ramp niet overleefd. Net als dat er niet veel bejaarden meer over zijn in het Almere als de wereld is vergaan.

Renate Dorrestein: Weerwater. Roman. Amsterdam: Uitgeverij Podium, 2015. ISBN: 978 90 5759 712 1. 302 pagina’s. Prijs: € 19,50. Bestel

In Memoriam Pieter Steinz

Als 1 van de eersten besprak ik Pieter Steinz’ eerste literatuurgids Lezen etcetera, Gids voor de wereldliteratuur, 416 schrijvers, 104 meesterwerken, 52 schema’s, 26 quizzen in 2004 voor Litnet. Ik was best onder de indruk van het werk dat hij met dit boek leverde.

Kruisbestuivende boeken

Zijn gids voor de wereldliteratuur vormt een heus spinnenweb voor de lezer. Boeken kruisbestuiven elkaar op een buitengewoon overzichtelijke wijze weet Pieter Steinz de literatuur te ontsluiten. Pieter Steinz is er niet meer. Hij overleed vorige week aan de gevolgen van de slopende zenuwziekte ALS.

Met lijsten, kaarten, besprekingen van klassieken en quizen weet hij in zijn boek Gids voor de wereldliteratuur de hele wereldliteratuur overzichtelijk te presenteren. En dan zie je dat alles met alles samenhangt. Heel bijzonder dat 1 persoon op deze manier het overzicht heeft en alle genoemde boeken lijkt te kennen.

Mijn eerste druk van het boek was dat het een platte bewerking was van de artikelen en schema’s die Steinz voor NRC Handelsblad schreef en maakte. Ik dacht in eerste instantie dat het daarom ook zo mooi opdeelbaar was in 52, elke week 1 schema. Dat het verband houdt met zijn voorliefde voor het getal 26, hoorde ik pas veel later.

De stoel bij DWDD

Ik was een van de weinige recensenten van Steinz eerste boek. Later is het heel populair geworden, mede dankzij zijn stoel bij DWDD. Net als het latere boek over cultuur Made in Europe. Hierin trekt hij Europa op een nog veel bredere manier. Hij laat zien dat Europa een eenheid vormt in kunst en cultuur. Een overtuigend boek dat niet alleen landen maar ook kunstvormen op een buitengewoon aantrekkelijke manier aan elkaar verbindt.

Bij de bespreking van zijn eerste boek stuurde ik hem een officieel mailtje. Ik sprak hem formeel aan met u en vertelde hem over mijn bespreking van zijn boek op Litnet. Hij stuurde mij meteen een mailtje terug waar hij enthousiast schreef dat ik toch wel de eerste serieuze bespreking was. Ook vroeg hij meteen of ik de Hendrik-Jan was die met hem in de gastschrijvercommissie van de Universiteit Leiden had gezeten.

Gastschrijvercommissie

Een bijzondere verrassing. Ik had mij namelijk bij het schrijven afgevraagd of hij mij zou herkennen en wilde niet nodeloos pochen met de commissie waarin ik als student had gezeten. Ik op mijn beurt vond het leuk dat hij mij nog herkende, zelfs als ik er niet zelf over begonnen was.Daarom was de schok extra groot toen ik hoorde dat hij de ziekte ALS had. Het is heel verdrietig dat hem dit noodlot trof. Nog meer bewondering voor hem kreeg hoe hij met de ziekte omging. Hij maakte er een prachtige serie artikelen van die samenkwamen in het boekje Lezen met ALS. Ook hier spreekt weer de meester die zich niet laat tegenhouden door een ziekte.

Wetenswaardigheden

Tot het laatst toe vulde hij zijn Facebook-account met mooie wetenswaardigheden uit de literatuur. Elke dag de verjaardag van een schrijver of de eerste uitgave van een boek om te herdenken. Hij overleed vorige week op 52-jarige leeftijd. Een volmaakt getal voor hem. Ik zal je missen Pieter. En bedankt voor de prachtige leeservaringen die je met mij en vele anderen hebt gedeeld.

Lees jij leesgidsen - #50books vraag 36

Afgelopen week droevig bericht: Pieter Steinz is overleden. Hij is 52 jaar geworden. Dat is het dubbele van zijn lievelingsgetal 26 weet de liefhebber van zijn artikelen en boeken. Steinz richt in zijn artikelen over boeken het liefst de hele wereld in 26 of in de afgeleide getallen 52, 104 en 416.

Met Pieter Steinz is een belangrijke vertegenwoordiger van lezers verloren gegaan. Zijn boeken zijn heuse labyrinten waar je kunt verdwalen in de verwijzingen naar literaire werken. Hij legt in overzichtelijke schema’s verbanden die je eerder niet zag. Steinz maakt van de literatuur een spinnenweb waar elke spin wel een vliegje van zijn gading vindt.

Zijn interesse gaat heel breed van Jean Auel tot en met Aristoteles en van Aya Zikken tot Zwagerman. De vele selectie die hij maakte, waaronder een uitermate boeiende atlas, een reis door de Europese cultuur en zelfs een kwartetspel. Het zijn allemaal prachtige, toegankelijke leesgidsen die een unieke positie innemen in het aanbod aan boeken over lezen.

Daarom staat de boekenvraag vandaag in het teken van Pieter Steinz en leesgidsen.

Lees jij leesgidsen of boeken over boeken zoals de gidsen van Pieter Steinz?

Laat jij je erdoor beïnvloeden of geloof je het wel?

Zoals elke week ben ik heel nieuwsgierig naar de antwoorden.

Blog mee over #50boeken

Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Zelfmoord

In de romans van Renate Dorrestein is zelfmoord een terugkerend thema. Ook de roman Weerwater gaat hier dieper op in. Het personage Dennis Kardoen raakt in Almere verzeild op de vlucht voor zijn zwangere vriendin.

Hij belandt na de bizarre storm in Almere en dan vergaat de wereld. Zo blijft hij onbedoeld in leven, terwijl zijn vriendin het waarschijnlijk niet overleefd heeft. Het kwelt hem met een schuldgevoel. Ook omdat Dennis Kardoens vader zelfmoord heeft gepleegd.

Zijn moeder heeft het zijn hele leven voor zich gehouden. Hij heeft dit gehoord van zijn moeder een dag voordat zijn vriendin Mila vertelt over het erwtje in haar buik. Voor zijn geboorte maakte zijn vader een eind aan zijn leven. Dennis Kardoen vraagt zich af of hij niet hetzelfde had willen doen na het bericht van zijn vriendin.

Dezelfde vlucht is tegelijk zijn redding geweest. De rest is er niet meer, alleen hij leeft nog.

Hij had net als Mila dood moeten zijn, terwijl ze nu onbedoeld zijn leven had gered. Het voelde bijna als iets waarvoor hij boete moest doen. Op z’n minst moest hij iets verzinnen om haar postuum recht te doen. Misschien hield ze dan ook op om hem in zijn gedachten te achtervolgen. (93)

Dezelfde achtervolging waar de schrijfster Renate Dorrestein aan lijdt. Elke keer keert die onduidelijke zelfmoord weer terug in haar werk. De duiding van het overlijden, een zoektocht naar de reden. Het brengt de vertelster tot waanzin in Weerwater. Tegelijk laat deze roman ziet waartoe een mens in staat is om te overleven.

Renate Dorrestein schilt het leven af tot de kern en vindt de antwoorden waar het om draait bij het schrijven van dit boek. Ze verleidt de lezer ook om hierover na te denken en ze slaagt hier wonderwel in. Er zitten meer antwoorden dan vragen in dit boek. Daarmee heeft het soms meer weg van een filosofisch traktaat dan van een roman.

Renate Dorrestein: Weerwater. Roman. Amsterdam: Uitgeverij Podium, 2015. ISBN: 978 90 5759 712 1. 302 pagina’s. Prijs: € 19,50. Bestel

Vakantieverslag in foto's

Samen met Doris ben ik in augustus een weekje op fietsvakantie geweest. We fietsen naar en door Twente. Een bijzondere streek waar wij een band mee hebben. Inge en Doris zijn er geboren en ik heb een paar jaar gewoond. Al fietsend heb ik haar Twente laten zien. Een mooie streek, vol verhalen en herinneringen.

Ik heb bewust niet onderweg geblogd, maar geteerd op een voorraadje die ik voor vakantie klaarzette. Een heel karwei, maar het gaf mij ook een beetje vakantie van het bloggen. Maar al fietsend begon het heel snel te kriebelen. Zodoende schreef ik een klein notitieboekje allerlei aantekeningen over de reis.

Deze ga ik nu niet uitbrengen. Ik vind dat ik wat anders moet doen met de ervaringen. Daarom zal ik de komende weken elke vrijdag een blog plaatsen over de vakantie. Aan de hand van een foto vertel een indruk van onderweg. Daarmee zijn het praatjes bij plaatjes. Natuurlijk komen daarbij ook nieuwe verhalen en oude verhalen tot leven.