10 februari 2023

De verdwenen president - een sprookje

Tekening van Inge de Wit

 Aan de koelkast bij Mees thuis hangen allemaal papieren met kleine en grote boodschappen. Het lijstje met de dingen die op zijn bijvoorbeeld. Handig voor in de supermarkt. Dan weet je of je hagelslag moet kopen of dat de pindakaas op is. Ook de brieven van de gemeente hangen er, de herhaalrecepten voor de dokter of een rekening die voor het eind van de maand betaald moet worden. 

   Alle papieren hangen onder dikke magneten. Elke magneet is versierd. Zo is er bijvoorbeeld een magneet in de vorm van het Empire State Building. Deze heeft Mees meegenomen van de vorige keer dat hij in New York was. Ook is er een magneet van de veerboot die naar Vlieland vaart. 
   Helemaal bovenaan op de koelkastdeur hangt een magneet in de vorm van een sombrero. Dat is een Mexicaanse punthoed, daaronder zitten drie briefjes papiergeld geklemd. Het zijn Amerikaanse dollars. Eentje van tien dollar en twee van één dollar. Op de dollars zie je duidelijk een belangrijke Amerikaanse historische figuur. Op die van één dollar staat George Washington, de eerste president van de Verenigde Staten. Die van tien dollar heeft de beeltenis van Alexander Hamilton, één van de grondleggers van de Verenigde Staten.
   Als Mees goed kijkt naar het briefje van één dollar, ziet hij duidelijk het hoofd van opzij van George. Soms, als hij de boter uit de koelkast haalt, dan kijkt hij naar het profiel. Zo heet een afbeelding van opzij.

Op een ochtend heeft Mees best wel haast. Hij doet snel de koelkast open, haalt er een potje jam uit om straks op brood te smeren. De kast gaat weer dicht. Hij kijkt naar George. Hij kijkt nog eens. Wat ziet hij nu? Ziet hij het wel goed? Hij knippert nog eens goed met zijn ogen. Het profiel van George is verdwenen. Gewoon weg. Waar zou hij toch zijn?
   Hij roept zijn moeder. Zij weet altijd alles. Waar zou George toch kunnen wezen? Mama pakt het biljet van de koelkast en kijkt nog eens goed. Inderdaad het is helemaal weg. Het briefje van één dollar dat erachter zit, heeft nog wel de eerste president van Amerika erop. Op het tientje is Alexander Hamilton eveneens verdwenen. Hoe kan dat nou?' stamelt ze. Mama snapt er ook niks van.
   ‘Mees, je moet nu echt naar school’, zegt zijn moeder. Daarom hangen ze de briefjes maar snel terug. Misschien vanavond even naar kijken, denkt Mees. Hij weet het anders ook niet. Hij gaat naar school. Het is een drukke dag. Mees krijgt vandaag een moeilijke rekensom, waar hij al zijn gedachten op moet storten. Anders lukt het hem niet om deze som op te lossen.

Pas de volgende ochtend denkt Mees weer aan het briefje van één dollar. Als hij de koelkast opentrekt, kijkt hij nog eens goed. Verrek. Daar zit George weer op de koelkast. Mees roept weer snel moeder erbij. 'Mama, kijk eens. Hij zit er weer op.' Ze komt eraan gesneld en haalt de briefjes van de koelkast onder de magneet vandaan. En inderdaad. Ze zitten er allebei weer op. 'Hoe kan dit nou?' vraagt Mees. 'Ik heb geen idee', zegt mama. 'Ik snap er ook niks van.'
   Pas bij het avondeten praat Mees erover met zijn vader. 'O', zegt papa. 'George en Alexander wilden weer eens wat anders. Ze zijn gisteren in de portemonnee van de buurman meegeweest naar Amsterdam.' Mees gelooft er niks van. Zijn vader vertelt weleens vaker onzin. 'Nee, serieus', zegt zijn vader. 'Ik heb erover gelezen in een brief die ik laatst voor mijn verjaardag kreeg.'
   Mees snapt er niks van. Hij besluit het maar zelf te gaan vragen aan George. Al kijkt hij best wel streng uit zijn ogen. Hij schuift het keukentrapje naar de koelkast, klimt omhoog en kijkt de president aan van het briefje. 'Meneer Washington', vraagt hij. 'Is het waar dat u in de portemonnee van de buurman bent geweest?'
   Het hoofd knikt. 'Inderdaad Mees', zegt hij. 'Ik wilde weleens wat meer van de wereld zien, daarom heb ik de buurman gevraagd om met hem mee te gaan naar Amsterdam. Dat is een grote, beroemde stad. In mijn tijd wilde eigenlijk iedereen naar Amsterdam. Zelfs de grote stad New York heette eerste Nieuw Amsterdam, naar de wereldberoemde stad.'
   'Wat heeft u er dan meegemaakt?' vraagt Mees. 'Ik heb de grachten gezien. Eindelijk. En ik ben naar het Rijksmuseum geweest. Er is een heel bijzondere tentoonstelling van Vermeer. Ik heb het melkmeisje gezien. Wat een prachtig schilderij is dat zeg. Heel mooi zoals het licht op het schilderij valt. Als je het niet kent, moet je echt een keer gaan kijken. Zo mooi hoe deze vrouw door Vermeer is geschilderd. Misschien moet je mij nog een keer meenemen. Ik ben niet veeleisend. Aan een plekje in een portemonnee heb ik meer dan genoeg.'
   'Maar Mees', vervolgt de eerste president. 'Ik ben al best wel een tijdje dood. Sinds 14 december 1799 om precies te zijn, maar ik ben nog wel heel nieuwsgierig. Wat doe ik eigenlijk bij jullie op de koelkast?' 'Nou zegt Mees. Dat is eigenlijk heel simpel. We sparen heel hard om naar Amerika te gaan. Dan kunnen we jullie uitgeven. Ik wil namelijk heel graag een souvenir van het Vrijheidsbeeld hebben en die kost precies twaalf dollar.'
   'Ah, nou snap ik het', zegt George. 'Dat is een mooie besteding. Ik denk dat ik je wel kan helpen aan een klein vrijheidsbeeldje. Ook al is het pas veel later gekomen, lang na mijn dood. Het is een geliefd beeld in Amerika.' Dat belooft Mees. Daarna hoort Mees zijn vader hem roepen. Hij moet naar bed. Morgen gaat hij weer rekensommen maken.

Kleine verantwoording bij dit sprookje

Dit sprookje heb ik geschreven voor mijn neefje zijn verjaardag. Inge heeft de treffende prent erbij gemaakt.

06 januari 2023

Leeslijst van 2022 - #readingchallenge


Ik heb meer dan ooit gelezen in 2022. Veel titels en ook veel poëzie zit er tussen. 's Avonds als ik mijn rug recht, lees ik meteen een gedicht. Heerlijk om te doen en zo zijn er flink wat gedichtenbundels door gegaan. Ook heb ik weer wat meer boeken besproken voor Voertaal. Ik heb nu een definitieve overstap gemaakt - na ruim 20 jaar - van Litnet - neerlandinet naar de interglossale website Voertaal.

Voor het eerst heb ik ook het aantal pagina's bijgehouden. In totaal las ik 93 titels - bijna het omgekeerde van de hoofdredacteur van Hebban met 29 - en ruim 20.000 bladzijden (20.281). Een recordaantal. Komt ook door een paar flinke pillen van Hella Haasse die op mijn lijstje stonden voor het lezen van deze schrijfster. En wat een werk. Ik heb echt genoten. Ook heb ik een paar moderne klassiekers voor het eerst gelezen zoals Joe Speedboot en Boven is het stil.

Hoogtepunten in 10 boeken - stiekem 12!

  1. Herman Hesse: Siddharta. Wat een boek. Op aanraden van mijn oud-medestudent Said el Haji. Zo mooi als Hesse het verhaal uitspint. Het stimuleert mij bij het schrijven van sprookjes. Die stijl heel ergens ver weg weten te benaderen.
  2. Ida Simons: Een dwaze maagd. Een boek dat in hetzelfde jaar uitkwam als Mulisch' Stenen bruidsbed. In 1959 verkocht dit boek meer dan Mulisch maar is nu totaal vergeten. Ik ben onder de indruk van haar schrijfstijl en enorme dosis humor. Een schrijver die iedere scholier zou moeten lezen voordat hij aan De aanslag begint. 
  3. Joseph Roth: Job. Wat een verhaal. Een hervertelling van het beroemde bijbelverhaal.
  4. Hella Haasse: Mevrouw Bentink. Misschien wel een roman over de eerste feministe. Hella Haasse weet haar prachtig neer te zetten in deze dubbelroman. Meteen daarna het indrukwekkende - en niet minder dikke - verhaal van de revolutionair Van der Cappelen in Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern.
  5. Ida Simons' andere roman Als water in de woestijn. Helaas niet af, maar zo veelbelovend en hier enorm veel humor. Zeker de moeite om te lezen.
  6. Rodaan Al Galidi: De onbekende belevenissen van prins Willem-Alexander. Roman waar ik ontzettend om gelachen heb, maar die ook de tegenstellingen in ons land zo treffend blootlegt. Echt een schrijver naar mijn hart.
  7. Vrouwkje Tuinman: Lijfrente. Hoe eenvoudige taal prachtige poëzie oplevert. Zo indrukwekkend. Ik heb genoten van haar gedichten. Meerdere keren gelezen.
  8. F. Starik: Leven als museum. Een boek dat misschien wel een autobiografie, fotobiografie en biografie in 1 is. Gemaakt van het geld dat Vrouwkje Tuinman kreeg voor de grote poëzieprijs voor Lijfrente.
  9. Jolande Withuis: Geen tijd te verliezen, Jeanne Bieruma Oosting. Biografie van een zeer eigenzinnig en echt vrijgevochten kunstenaar. De reden om de expositie in Zutphen te bezoeken. Een gedeelde plaats met het stripverhaal Ik ben mijn muze van Loes Faber. Het verschil tussen mannelijke en vrouwelijke kunstenaars is dat mannen altijd een vrouwelijke muze nodig lijken te hebben (ik ook) en vrouwen hun eigen muze zijn.
  10. Klassieker van Daniel Kahneman: Ons feilbare denken. Hoe onze hersenen eigenlijk werken; of eigenlijk hoe ons gedrag gestuurd wordt door 2 breinen die elkaar ook nog eens misleiden. Een boek dat vooral gelezen wordt om beïnvloeding te misbruiken in communicatie. Andersom lezen, helpt ook. Waarom waren mensen zo bang voor COVID en hoe kan het dat het dat iemand toch aan de loterij meedoet?

Goddelijke komedie herlezen

De vele fragmenten uit Dantes Goddelijke komedie heb ik hier niet opgenomen in de lijst, maar eindelijk ben ik verder gaan lezen. Ik blog er zelfs elke week over op mijn nieuwe blog met oude blogs over dit boek. Het laatste deel is aan de beurt, dit keer met tekeningen. 

Zelf geschreven

Zelf heb ik 4 sprookjes geschreven voor mijn 3 neven en nichtje. Een boekje erbij gemaakt om het ook echt fysiek voor ze te maken. Ook begon ik met mijn wekelijkse meeleeslijst. Heerlijk, wat een feest om te doen.

Komend jaar heb ik minder tijd om te lezen en te schrijven. Deze 2 onderdelen waren voor mij afgelopen jaar het medicijn om er weer enigszins bovenop te komen. Helaas minder medicatie, maar hopelijk genoeg energie en inspiratie om verder te schrijven.

Leestips met motivatie zijn altijd welkom. Laat hem gerust achter in de reacties onder deze post. En voor de liefhebber: de hele lijst. 

Lijst met gelezen boeken in 2022

  1. Mona Hovring: Omdat Venus op de dag dat ik werd geboren een alpenviooltje passeerde (140 pp) 
  2. Godfried Bomans: Sprookjes (160 pp) 
  3. Godfried Bomans: Pieter Bas (206 pp) 
  4. Posthumus: Alle problemen begonnen met van Riebeeck (350 pp) 
  5. Ingrid Winterbach: Roerige tijden (250 pp) - voor 2e keer
  6. Celine Koops: In alle staten, een reismysterie (237 pp) 
  7. Jak Boumans: De Allereerste Almeerder: Wim Leemans (84 pp) 
  8. Remco Campert: Katten en katers (270 pp) 
  9. Wessel te Gussinklo: Op weg naar de Hartz (501 pp) 
  10. Hella Haasse: Oeroeg (128 pp)
  11. A. L. Snijders: De libelleman (324 pp) 
  12. Marleen Stikker: Het internet is stuk, maar we kunnen het repareren (260 pp) 
  13. Joseph Roth: Job (207 pp)
  14. Odilie Damhuis: Een leven vol avontuur (108 pp) 
  15. Ton van Reen: Klein volk, De geschiedenis van de kabouter (188 pp)
  16. Godfried Bomans: In alle ernst, De keuze van Joost Prinsen (259 pp)
  17. Adriaan van Dis: Vijf vrolijke verhalen (160 pp)
  18. Milo van Bokkum: Grensstreken (224 pp) 
  19. Hermann Hesse: Siddhartha (138 pp) 
  20. Drs P.: Vergilius: Mijn reis met Dante door de hel (96 pp) 
  21. Marten Toonder: De maanblaffers (74 pp) 
  22. Norbert Peeters: Wildernis-vernis, een filosoof in het Vondelpark (144 pp) 
  23. Op reis met een Javaanse edelman, De reizen van raden mas arjo Poerwolelono. Judith E. Bosnak (inleiding) en Frans X. Koot (vertaling). (286 pp) 
  24. Aleid Truijens: Leven in de verbeelding, Hella S. Haasse, 1918-2011 (598 pp)
  25. Hella Haasse: Huurders en onderhuurders, Een fictie (148 pp)
  26. Ton Eggenhuizen: De knobbelzwaan (270 pp)
  27. Adriaan van Dis: KliFi, Woede in de republiek Nederland (208 pp) 
  28. Ilja Leonard Pfeijffer: Monterosso min amour (92 pp) - boekenweekgeschenk
  29. Marieke Lucas Rijneveld: Het warmtefort (62 pp) - boekenweekessay 
  30. Ilja Leonard Pfeijffer: Quarantaine, Dagboek in tijden van besmetting (224 pp)
  31. Hans Fallada: De drinker (318 pp) 
  32. Mayim en Marcel Kolder: Mayim, Levend water, zo heet ik, zo ben ik. Autobiografie over het leven van Mayim in een wereld vol beperkingen (184 pp)
  33. Starik: Leven als museum (192 pp) 
  34. Vrouwkje Tuinman: Lijfrente (64 pp) 
  35. Ida Simons: Een dwaze maagd (206 pp) 
  36. Rodaan Al Galidi: De onbekende belevenissen van prins Willem-Alexander (158 pp)
  37. Hella Haasse: Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven (160 pp)
  38. Leeeintveld e.a.: 't Liefste pad, Hofwijck tuin in oude luister hersteld (30 pp) 
  39. Hella S. Haasse: Mevrouw Bentinck (815 pp) 
  40. Hans van Cuijlenborg: De wilde tuin, handleiding voor lui tuinieren (144 pp)
  41. Floor Milkowski: Wij zijn de stad, de buitenwijk als kloppend hart (108 pp)
  42. Charles Bukowski: De laatste nacht van de aarde, gedichten (432 pp)
  43. Els van Steijn: De fontein, vind je plek door inzicht in je familiesysteem (314 pp) 
  44. Niek Miedema, Jan Schilt en Joos Kat: Een lange eeuw idealisme, Uitgeverij Wereldbibliotheek 1905-2015 (510 pp)
  45. Wim Boot en Henk Akkermans: Een regenjasje voor het aapje, Een integrale vertaling van Basho’s Sarumino (372 pp); ook een bespreking op Meander
  46. Ode aan de zon, 40 jaar festival Sunsation (76 pp)
  47. Jurriën Rood: Lentz, De man achter het persoonsbewijs, Een filosofische biografie (460 pp)
  48. Ilja Leonard Pfeijffer: Idyllen, Nieuwe poëzie (184 pp)
  49. Frans Peeters: Koningsmoord op het Loo (288 pp)
  50. Ida Simons: Als water in de woestijn (224 pp)
  51. Jack Kerouac: Eenzame reiziger (278 pp) 
  52. Joost Conijn: Piloot van goed en kwaad (208 pp) 
  53. Theo Kars: De vervalsers (256 pp) 
  54. Theo Kars: De huichelaars (182 pp)
  55. J.C. van Schagen: Ik ga maar en ben (252 pp)
  56. Marijn O'Hanlon: Een jaar in de tuin van White Stork Farmhouse (254 pp) 
  57. Hella S. Haasse: De wegen der verbeelding (144 pp) 
  58. Rob van Olm: Dit gooi ik nooit weg, bijzondere verhalen over persoonlijke voorwerpen (192 pp) 
  59. Mirjam Remie: Het gymnasium, het verhaal van een eigengereid schooltype (256 pp)
  60. Martin Klepke: Het geluid van het spoor, Een arbeidersfamilie in verzet (252 pp) 
  61. Hella Haasse en prof. Jackman: Een vreemdelinge in Den Haag. Uit de Brieven van Koningin Sophie der Nederlanden aan Lady Malet (282 pp)
  62. Hooglied (30 pp) 
  63. J.C. van Schagen: Wat blijfsel overbleef (287 pp) 
  64. Gerbrand Bakker: Jasper en knecht (393 pp) 
  65. Henry Sepers: Stofloze afdruk,  gedichten (93 pp) 
  66. Jolande Withuis: Geen tijd verliezen, Jeanne Bieruma Oosting (477 pp) 
  67. Antjie Krog: Broze aarde (47 pp) 
  68. Tijl Nuyts: Vervoersbewijzen, gedichten (92 pp) 
  69. Emma Crebolder: Uitlichten, gedichten (63 pp) 
  70. Gerbrand Bakker: Knecht, alleen (288 pp) 
  71. Tommy Wieringa: Joe Speedboot (316 pp) 
  72. Gerbrand Bakker: Boven is het stil (264 pp) 
  73. Vasalis: Gedichten (130 pp) 
  74. Hella Haasse: Berichten van het Blauwe Huis (136 pp) 
  75. Joyce Bergvelt: Commandeur van de Kaap (336 pp)
  76. Jacobs Bos: Wie de geest krijgt (62 pp) 
  77. Loes Faber: Ik ben mijn muze (214 pp) 
  78. Leen Ouweneel: Regenten en de Waterlinie in het rampjaar (268 pp)
  79. Mustafa Stitou: Waar is het lam (96 pp) 
  80. Alara Adilow: Mythen en stoplichten (112 pp) 
  81. Hella S. Haasse: Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern (595 pp) 
  82. Anton de Kom: De balatableeder en andere gedichten (40 pp) 
  83. Eddy D'Haenens: Het werd tijd, gedichten (71 pp) 
  84. Halima Saccoh: Levensboek, The untold story (120 pp) 
  85. Joke Huisman: Ondanks alles (61 pp) 
  86. De reis van Sint Brandaan, berijmd en bewerkt door Anke Passenier (123 pp) 
  87. Arie Pos: De wording van Gerrit Komrij, biografisch portret (222 pp) 
  88. Agnitz de Ranitz: Clara, De eerste neushoorn in Nederland (250 pp)
  89. Lisa Weeda: Aleksandra (347 pp) 
  90. A. L. Snijders: De taal is een hond (288 pp) 
  91. Daniel Kahneman: Ons feilbare denken, Thinking, fast and slow (527 pp)
  92. Wessel te Gussinklo: De expeditie gevolgd door Het meesterwerk (335 pp)
  93. Gerard Reve: De avonden (222 pp)

25 december 2022

De schrijfkabouters - een kerstsprookje - #blogkerstmis

Haar broer, de schrijfkabouter, woont in de vijfde paddenstoel achter het berkenbosje van ons kabouterbos. Hij schrijft dag en nacht. Een heuse reeks misdaadromans vloeit uit zijn pen. Elk kwartaal brengt hij een nieuwe titel uit. Zijn vingers zijn blauw van het vasthouden van zijn magische en fantasierijke pen. Het papier kronkelt van genoegen op het bureau. Zoveel woorden en zinnen kriebelen op het vel dat het niet anders kan dan golven van opwinding en spanning.

De schrijfkabouter heeft net zijn laatste misdaadboek uitgebracht. Een heuse thriller boordevol met messen en pistolen. Als op de eerste pagina het mes op de tafel ligt, weet je als lezer wat er gaat gebeuren. Dat mes zal hoe dan ook met bloedspatten en al verderop weer opduiken. Het slachtoffer probeert zich nog te weren. Er klinken dreigend pistoolschoten in de verte, maar niemand is hiertegen opgewassen.

De rest van het boek heerst de spanning wie het gedaan heeft. Altijd weet de schrijfkabouter er een passage in de voegen over een butler, die het gedaan zou hebben. En hij heeft het nooit gedaan. Het is een running gag. De trouwe lezers van de schrijfkabouter weten het. De butler heeft het nooit gedaan, maar toch... Elke keer lijkt het er verdacht veel op dat hij het toch gedaan heeft.

Ook deze maand is het boek lovend besproken in de Gelebouter. De recensent liet het na de ene superlatief na de andere te plaatsen in het bericht: 

'Dus ren snel naar je plaatselijke boekwinkel en haal dit prachtige boek. Wil je een avond heerlijk in spanning zitten en genieten van de overweldigende schrijfstijl van de schrijfkabouter? Koop dit boek en je smult. Gedreven door de spanning wie het gedaan heeft. Toch de butler of houdt de schrijfkabouter vast aan zijn traditie? Het antwoord vind je alleen maar door het verhaal zelf te lezen.'

De schrijfkabouter slaat de krant tevreden dicht na het lezen van deze woorden. Hier komt het helemaal goed. Vandaag mag hij in de boekwinkel iets voor het berkenbosje signeren. Hij verwacht er veel van. Zeker na zoveel lovende woorden in de krant. Hij drinkt nog een flinke slok koffie tot zijn oog op de advertentie op de achterkant van de Gelebouter valt: doe mee aan de schrijfwedstrijd en win een schrijfretraite van 4 maanden in Zuid-Afrika.

Dat klinkt de schrijfkabouter als een uitgelezen kans. Hier moet hij aan meedoen. Hij heeft niet veel concurrentie weet hij. Dit is de kans om eindelijk een groter werk te schrijven dan de dunne detectives die het publiek van hem gewend is over inspecteur Wouter Baigret. Eindelijk eens tijd om een wat diepere intrige uit te spinnen over meerdere delen. Een gevatte filosofie uit te spinnen over het hoe en waarom de kabouters op aarde leven. Een boek dat over de grenzen van het land, het wezen en het weten heen stijgt. Een verhaal dat alle kabouters tot het diepste van het zijn zal raken.

Zo dromend en trekkend aan zijn pijpje wandelt hij even later naar de boekwinkel. Er staat al een rijtje nieuwsgierige kabouters voor de ingang te wachten. 'Het is druk. Allemaal mensen die voor mijn nieuwste boek komen en een persoonlijke boodschap op de binnenflap geschreven willen hebben.' Hij lurkt nogmaals aan het pijpje en stapt de boekwinkel binnen.

Hij kijkt nog eens goed. Wie ziet hij daar achter de tafel zitten? Het is zijn halfzus, de rondborstige Lisa. Ze zit vol genoegen en bolle wangen aan de signeertafel. De armen gevouwen over haar buik wacht ze tevreden tot de volgende klant komt om een handtekening in haar nieuwste boek te zetten. De rij is lang. Dus daar komt de enorme rij van wachtenden vandaan. Ze willen allemaal nog snel een boek van zijn zusje voor de kerst in huis hebben.

Lisa schrijft ook boeken net als haar halfbroer de schrijfkabouter. Zij schrijft er een stuk minder vaak dan hij. Ze doet het ook allemaal buiten haar huishouden en de opvoeding van haar 3 kleine kabouterkinderen. Een heel werk, maar haar man David is vooral buiten zijn paddenstoel bezig. Ze vraagt zich weleens af hoeveel hij eigenlijk om zijn vrouw en kinderen geeft. Zo vaak is hij van huis om hout te hakken. 

In de kleine uren kruipt ze aan het kleine schrijftafeltje in de hoek van haar paddenstoel. De kinderen net in bed en de ochtendpap al pruttelend boven het vuur. Daar schrijft ze de wenken voor de opvoeding van kabouterkinders. Boordevol met praktische tips hoe je je huilende kabouterkind stil kunt krijgen. Ook wat je kunt doen tegen spruw en opspuwende borsten. Ook wijst ze haar lezers hoe ze hun man tot bedaren kunnen krijgen.

De rij wachtenden bestaat dan ook vooral uit kaboutervrouwen. Ze staan vol verwachting te wachten op de laatste druk van haar praktische wenken. Zo handig en een heel praktisch cadeau voor kerst. De schrijfkabouter gaat naast zijn halfzus zitten aan het tafeltje. Een flinke stapel van zijn misdaadboeken staat voor hem. Heel soms schuift een vrouw met een boek van zijn halfzus in de hand, door naar hem. Dan mag hij iets voorin schrijven voor haar man. 'Voor detectives heb ik geen tijd', verzucht de kabouter vrouw dan naar hem met een brede glimlach op het gezicht. 

'Doe je ook mee met de schrijfwedstrijd', vraagt Lisa aan hem. 'Zeker, ik wil wel eens 4 maanden kunnen besteden aan het schrijven', zegt hij. 'Eindelijk tijd om te schrijven.' Ze kijkt haar schrijfbroer eens goed aan. 'Maar je hebt toch tijd genoeg om te schrijven?' 'Ja, maar extra tijd en op zo'n plek. Mij helemaal onbeperkt wijden aan een groot literair werk. Dat is mijn grote droom', antwoordt hij. Lisa kijkt verlangend voor zich uit. 'Het lijkt mij geweldig. Ik zou alleen niet weten hoe het moet met mijn 3 lievelingetjes.'

Hij probeert al een verhaal te bedenken voor de wedstrijd. 'Waar doe jij het over?' vraagt hij zijn halfzusje. 'Dat ga ik natuurlijk niet verklappen', zegt ze. 'Ik heb al wel een heel leuk idee.' Haar bolle wangen glimmen helemaal. 'Ik heb nog geen idee', zegt de schrijfkabouter. 'Dan laat je het toch de butler doen', grapt zijn zusje. Ze geeft hem een por in zijn zij. Zijn bolle buik schiet ervan omhoog. 'Ja, ja', zegt hij als hij er weer enigszins van is bijgekomen. 'Maak maar grapjes.' 'Ik ga iets schrijven over mijzelf. Hoe druk ik het heb en hoe moeilijk het is om je passie te kunnen volgen tussen al het werk door', verklapt Lisa. 

De week erna zet hij zich volop aan schrijven. Hij bedenkt allerlei varianten. Het verhaal loopt lastig. Hij loopt op een moment dat hem de inspiratie ontbeert, maar eens langs zijn zus. Ze is druk bezig de soep voor die avond klaar te maken als hij aanklopt. Een zoontje van haar ligt ziek op bed en de andere dreint de hele tijd aan haar rok. 'Nee, nu niet Martin. Je ziet toch dat ik aan het koken ben.' De schrijfkabouter wordt er niet veel wijzer van. 'Ik heb zo weinig tijd om het goed uit te werken', zegt ze. 'Laat mij het doen', zegt hij snel. 'Ik heb helemaal geen goeie ideeën.' 'Ja en dan ga jij er met de prijs vandoor', zegt ze. Dat is ze dus echt niet van plan. 

*

Het is de avond voor de deadline. De schrijfkabouter zet zich noest aan het schrijven. Zijn pen is niet zo vlot als anders. De inkt hort en stoot over het papier. Het papier is ook op het rabat. Het kronkelt en buitelt niet zo enthousiast als anders onder de kriebelende pen. Sterker nog, soms verzet ze zich en drukt de kop van de pen gewoon weg. Met moeite krijgt de schrijfkabouter de letters op papier. Waar is de magie van weleer? Hij heeft geen idee. Het is compleet verdwenen lijkt het.

Zijn zusje heeft eindelijk tijd om haar verhaal te schrijven. Het stompje van haar kaars houdt het hopelijk lang genoeg vol om nog licht te blijven geven tot haar verhaal klaar is. Ze voelt hoe haar idee meer en meer gestalte krijgt. Het is een verhaal zoals zij elke dag meemaakt. Zij ziet voor zich hoe haar hoofdpersoon zich door de dag heenworstelt. Elke dag weer opnieuw, elke keer opnieuw. Hoe ze de eindjes bij elkaar scharrelt en tussen alle drukte door haar passie volgt: de liefde voor het schrijven. De liefde voor het verhaal.

Ze lopen die ochtend tegen elkaar op bij de paddenstoel waar het verhaal moet worden ingeleverd. 'Is het gelukt? ', vraagt ze haar broer, de schrijfkabouter. Hij knikt, maar op zijn gezicht verschijnt een poging tot lachen als een boer met kiespijn. Zij lacht tevreden terug. 'Het was krap en de kaars hield er midden in de nacht mee op. Ik heb op de tast proberen te schrijven, gelukkig gaf de maan net genoeg licht om de lijntjes op het papier nog te zien.'

Ze laten de enveloppen achter. Het duurt nog een week tot kerstavond en de uitslag bekendgemaakt wordt. Lisa en haar broer de schrijfkabouter wachten in spanning af. Dan melden ze zich de avond voor kerst. De jury heeft alle inzendingen gelezen. Het waren dit jaar meer inzendingen dan ooit. Zelfs de grote schrijfkabouter heeft meegedaan en de schrijver van het duizenddingenboek Lisa. 'Dat zijn geen kleine namen', zegt de juryvoorzitter, kabouter Barry Kulisch. 'Dan zal ik nu maar vertellen wie de winnaar is. De winnaar is: de schrijfkabouter.'

Vol verbazing kijkt de schrijfkabouter uit zijn ogen. Wat is dit. Hoe is het mogelijk dat hij gewonnen heeft. 'De verhalen van jou en Lisa leken wel heel erg op elkaar, maar wij denken dat jij het idee net iets mooier en rijper hebt uitgewerkt. Het straalt net iets meer rust uit.' Hij kijkt tevreden rond en ziet hoe Lisa, een traan wegpinkt. Ze loopt naar haar broer. 'Gefeliciteerd', zegt ze. Haar stem klinkt onvast. 'Van harte gefeliciteerd.' Dan loopt ze snel weg. De tranen wellen uit haar ogen. Wat is dit onverdiend. Ze heeft er zoveel energie in gestopt en ze zou het zo hebben verdiend. Bovendien heeft hij inderdaad haar idee gejat. De schurk.

Ze komt weer thuis. Haar man David is er niet. Hij is natuurlijk houthakken. Ze roert in de grote pan voor de maaltijd van morgen. Er is niet veel tijd meer om alles nog klaar te krijgen. De jongste is nu ziek en de oudste moet vanavond in het koor zingen bij de grote paddenstoel. Dan zingen ze kerstliederen en neuriën kabouterhymnen. Het is allemaal druk en haasten. En dan ook nog eens die mooie prijs aan haar neus voorbij gegaan. Ze probeert haar tranen te bedwingen, maar kan het niet helpen dat er soms eentje in de soep valt.

*

Nog een paar minuten en het kerstdiner is klaar. Zelfs haar man David zit aan tafel met zijn feestelijke houthakkershemd. Ze heeft haar mooiste jurk aangetrokken. Wat een vreugde zo met haar kinderen en haar man. De oudste heeft gisteren prachtig gezongen. Het lukte zelfs haar man om erbij te zijn in de grote paddenstoel. Door de gewelven klonken de kerstliederen. Het 'Once in Royal David's Mushroom' en 'De kabouters lagen bij nachte'. Ze voelt de trots weer hoe hij zong. Zo trots dat ze haar teleurstelling zelfs even vergeet.

Ze eten van het kuiken dat ze bereid heeft. Er wordt door de jongens gevochten om het filetje. Het is lekker knapperig en ze heeft nog de juiste kruiden weten te vinden in het bos. David kijkt haar trots aan. 'Je hebt heerlijk gekookt Lisa', zegt hij. Dan slaat hij een arm om haar heen. 'En jij hebt voor mij de prijs gewonnen. De prijs van de beste kok van het kabouterdorp.'

Dan wordt er op de deur van de paddenstoel geklopt. David en Lisa kijken elkaar aan. Verwacht jij iemand? Ze schudt haar hoofd, als ze de deur opent, staat daar haar broer, de schrijfkabouter. Ze weet niet of ze hier nou zo blij mee is. 'Ik geloof dat ik hier even geen zin in heb.' 'Het spijt me', zegt hij. 'Ik heb je idee gestolen. Ik heb geschreven over hoe jij het hebt. Ik heb stiekem gekeken toen je zo druk was. Een man die altijd weg is, je kinderen die veel aandacht vragen. Het huishouden.' 

Ze kijkt hem aan, voelt de teleurstelling van eerder die dag weer. Zijn ogen glinsteren. 'Daarom heb ik besloten dat jij de prijs moet krijgen. Ik heb de organisatie gevraagd om hem aan jou te geven. Je hebt gelijk. Jij verdient het om 4 maanden heerlijk aan een project te werken. Onafgebroken, niet afgeleid. We zorgen ervoor dat jij helemaal vrij kan werken in Zuid-Afrika. Volgende week vertrek je. Dan pak je nog een heerlijke Zuid-Afrikaanse zomer mee.'


Blogkerstmis

Dit is mijn bijdrage aan blogkerstmis georganiseerd door Ali Molenaar. De opdracht was: 

Broer en zus zijn allebei niet onverdienstelijke schrijvers en hebben besloten mee te doen met de kerstverhalenwedstrijd van een tijdschrift. Maar dat levert complicaties op.

Lees alle bijdragen aan deze blogkerstmis

26 november 2022

Onderhuidse mystiek en een snufje wierook


Geerten Liefting is al 15 jaar organist van de Bonaventurakerk in Woerden. Hij heeft 3 fantastische instrumenten onder zijn hoede. 2 orgels komen uit de stal van de Jos Vermeulen uit Alkmaar en de gebroeders uit Weert. Als kers op de taart, staat sinds een paar jaar het elegante huisorgel van Gerard Wortman uit 1966 in het koor van de kerk.

Nu, na die 15 jaar heeft Geerten Liefting een cd uitgebracht. Hij presenteerde de cd Couleurs Mystiques tijdens de mis op het Feest van Christus Koning op de laatste zondag van het jaar. Deze mis stond ook stil bij het 101-jarig bestaan van het hoofdorgel in de kerk. De orgelbouwer Vermeulen leverde het instrument in 1919, maar officieel in gebruik genomen werd het in 1921. De feestelijkheden waren door de coronamaatregelen opgeschort tot de feestelijke mis van zondag 20 november.

Veel orgel

Tijdens de mis klonk veel orgel. Een aantal van de werken van de cd, zoals Karg-Elerts symfonische koraal 'Ach bleib mit Deiner Gnade', de 'Romance' uit de 4e orgelsymfonie van Vierne en het 'Scherzando de Concert' van Pierne. Allemaal werken waarin de romantische kleuren van de orgels goed tot uitdrukking komen.

Want de Bonaventurakerk in Woerden heeft prachtige orgels en een heel goede organist die het mooiste uit de instrumenten weet te halen. Geerten Liefting staat in de traditie van Franse romantiek, waarbij virtuositeit en liefelijkheid elkaar even snel als heftig afwisselen. Bij de mis kwam dit naar mijn mening het beste tot uiting in het gezongen Gloria waarbij orgel en koor elkaar prachtig afwisselden. Daar improviseerde Liefting zoals het hoorde: vanuit dit mooie lied. Tekst en melodie vulden elkaar mooi aan. En hij presenteerde daarbij een indrukwekkende variatiereeks op het hoofdorgel.

2 bijzondere Vermeulens

Voor de cd Couleurs Mystiques geldt dat zeker ook. Volgens Liefting heeft hij het afgelopen jaar gezocht naar passende muziek op deze 2 bijzondere Vermeulen-orgels. Beide instrumenten zijn ongeveer even oud - ze schelen een paar jaar. Is het transeptorgel van de Gebroeders uit Weert kleiner en oorspronkelijk voor een andere kerk gebouwd, het klinkt betoverend in de Bonaventurakerk.

Het hoofdorgel is onovertroffen, robuust, soms op het boerse af - het tutti is een geluidskanon waar een carbidknaller jaloers op is - maar ook ontzettend rijk aan meer intiemere klanken van fluiten en strijkers. Beide orgels bezitten heel eigen voix celestes, deze hemelse strijkers raken de gewelven ieder op hun eigen wijze. 

Al bezit het transeptorgel misschien wat minder stemmen en bravoure, het weet de ruimte op zijn eigen, karakteristieke manier te vullen. Wat een klank komt er uit de zwaarmelancholische Romance van Vierne. Liefting weet hier soms zelfs de melancholie op te roepen zoals in de Noctures van Chopin. Wat een orgel en wat een aandachtig spel.

De ruimte

Je hebt niet in de gaten dat het slechts 16 stemmen bezit tegen de 26 stemmen van het hoofdorgel. De plek in de kerk, vrij tegen het transept zorgt ervoor dat niets de klank belet om zich te vormen in de ruimte. En ruimte dat heeft de Bonaventurakerk. Wat een akoestiek. Menig kathedraal in Nederland kan daar niet aan tippen. En dat voor een gebouw van nog geen 130 jaar oud.

De werken op het hoofdorgel zijn er helemaal voor geknipt. En Geerten Liefting weet je te raken. Zelden zo'n overtuigende Karg-Elert 'Ach bleib mit Deiner Gnade' gehoord. Hier laat orgel en bespeler je alle hoeken van de kerk horen. Wat een spel. Misschien komt het ook door de prachtige inleiding met 3 werken uit de 'Cathedral Windows'.

Gregoriaanse melodieën

Want boven alles weet Geerten Liefting je hart te laten kloppen voor de prachtige gregoriaanse melodieën. Ik hoorde het zondag ook zo overtuigend in zijn bijna onschuldige improvisaties. Maar wat een muziek. De lijnen van de melodie raken de gewelven als een vogeltje dat speels de hemel raakt in zijn vlucht. Het maakt deze muziek extra spannend en doeltreffend. Precies waarvoor het bedoeld is.

Dat merk je het sterkste in de improvisaties. Liefting is helemaal thuis op zijn orgels. Hij weet de juiste snaren te raken en strijkt ze nooit ofte nimmer in de haren. Een gregoriaanse thema als 'Ave maris stella' krijgt een subtiele benadering, waarbij het een spel is als met Jacobsladders aan de hemel. Ze kruipen tussen alles door en verlichten een bijzonder aspect van het thema. Het scherzo is grillig, een snelle schets waarbij de noten stuiteren op het water als regendruppels in de plas bij een zomerse regenbui.

Geschreven voor het orgel

Het Choral is helemaal geschreven voor het hoofdorgel van deze kerk. Geerten Liefting presenteert in dit eigen werk alle facetten, de diepe pedaalklanken, de verschillende uitkomende stemmen als de samengestelde cornet en de tertsen. De trompet van hoofdwerk en echo-trompet van het zwelwerk krijgen mooie gelegenheden zich te laten horen. Dat geldt ook voor de prachtige prestant. Een register die als uitkomende stem je adem stokt. 

Ruimte en klank smelten helemaal samen. De gevarieerde en ook dramatische uitwerking van het Choral maakt het tot een opvallende eigen compositie op deze cd. Het einde met de lange diepe toon, tegen de lage terts. 

Onderhuidse mystiek

Het zijn geluiden die je niet snel hoort in Nederland. De psalm jubelt toch heel snel en deze klankwereld met onderhuidse mystiek en een snufje wierook associeer je toch eerder met een Franse kathedraal. Het klinkt gek, maar op weinig plekken in Nederland is deze sfeer zo op te roepen als in de Woerdense Bonaventurakerk. Muziek waarbij je op een andere manier verrast en ook geraakt wordt. Het gaat trager, maar raakt daarmee ook veel dieper.

Dan vallen mijn oren op de mooiste compositie van de cd: de Aria van Jehan Alain. Wat een meesterwerk. Het is een muziekstuk dat ik Geerten Liefting al in 2017 hoorde spelen in de Domkerk. Het betekende voor mij een hernieuwde kennismaking met een muzikale wereld die ik sinds mijn late adolescentie verwaarloosd had. In deze muziek ligt de kracht van Liefting. Het zweeft ergens tussen Alain en Messiaen in. De klankkleuren staan centraal, bijzondere ritmes en krachtige diepe tonen. Daar doorheen vervlochten het gregoriaans. Onovertroffen, wat een melodieën.

Voorbij, voorbij

Het is bijna jammer om uit die klankwereld te ontwaken bij het slotstuk, Viernes 'Carillon de Westminster'. Mooi in zijn uitvoering, maar stiekem had hier van mij best een improvisatie mogen klinken. Met brede, volle akkoorden zoals Messiaen en de subtiel ritmiek zoals Alain. Alle reden om nog eens naar Liefting te luisteren in een zondagse mis met heel veel gregoriaans. Heel veel.

Meer informatie en bestellen

De cd Couleur Mystiques van Geerten Liefting is opgenomen in de Bonaventurakerk in Woerden. De cd kun je bestellen bij sthrecords voor 16,95 euro. Voor een voorproefje: luister op de Soundcloud van Geerten Liefting.

11 november 2022

Kwaliteit van leven (2) - #WoT


Zijn bed tegen het raam geschoven. Als hij rechtop tegen zijn kussen ligt en zijn hoofd draait naar het raam, ziet hij 's morgens de zon opkomen. Achter het eikenbosje. Eerst kiert het eerste licht boven de horizon achter de kale bomen. Dan krijgt de omgeving meer en meer kleur. De hemel bloost om het hardste.

Meer en meer licht krijgt de dag. De bladerloze eikenbomen laten al het herfstlicht door. De bol stijgt op  tussen de kale stammen. Steeds hoger, steeds boller. Je kunt er nog net tegenin kijken. De man ziet dat het goed is. De glimlach op zijn gezicht verbreedt in het licht van de opkomende zon.

Een dag eerder zou hij dat niet hebben gezien.

WoT

Bij de #WoT schrijven bloggers over een woord of een foto. Elke donderdag verschijnt een nieuw woord waarover je kunt bloggen. Het woord (of de woorden) van gisteren: kwaliteit van leven. Doe ook mee op writeonthursday.wordpress.com

10 november 2022

Kwaliteit van leven - #WoT


Ik wil nooit in een verzorgingstehuis, zei Catherine Keyl een tijdje terug. Dat was te minderwaardig om al kwijlend gevoerd te moeten worden. Haar vader, zo'n respectabele man altijd, was zo aan zijn eind gekomen. De oorlogsstrijder moest zo triest aan zijn einde komen. Dat wilde Catherine niet. Doe mij maar een spuitje voor ik een verzorgingstehuis in moet.

Daar tegenover staat de man of vrouw die door ziekte gekweld juist dichter bij het leven weet te komen. De bijzondere momenten voor het sterven die je dichter tot elkaar brengt dan ooit. Het leven als bijzonderheid. Hoe oncomfortabel en pijnlijk ook, brengt het lijden soms ook iets moois.

Ziekbed een zegen?

Ik ben opgegroeid met het idee dat een lang ziekbed een zegen was. Dan kreeg je alle gelegenheid om tot God te komen, terwijl een plotselinge dood geen enkele gelegenheid zou geven om tot inkeer te komen. 

In Maarten 't Harts roman Een vlucht regenwulpen vraagt de hoofdpersoon Maarten zich af waarom zijn moeder zo uitzichtloos moet lijden. Hij legt de vergelijking met de vernietigingskampen in de Tweede Wereldoorlog waar God ook niet te vinden was. Bij het ziekbed van zijn moeder ontbreekt eveneens ieder spoor van hem.

Waar ligt kwaliteit?

Waar ligt de kwaliteit van leven? Bij het sterven of juist bij het leven? Soms weet je wat je mist als je het verliest. Maar hoe lang moet het duren. Is het prettig bij je volle bewustzijn te sterven of juist gekweld door een ernstige ziekte de dood tegemoet te zien?

Of juist dicht bij de oorsprong, terug naar waar het begonnen is. Zonder de belasting van het weten, maar heel dicht bij het voelen. Het bewustzijn vervlakt tot een schim van wat je ooit was. 

Ik heb geen idee. Gelukkig niet en ik hoop dat ik op het juiste moment de juiste keuze maak. Of dat een ander dat voor mij doet. In de lijn met wie ik ben en met de liefde.

als ik morgen sterf
en de merels blijven stil
fluit je dan voor mij?

WoT

Bij de #WoT schrijven bloggers over een woord of een foto. Elke donderdag verschijnt een nieuw woord waarover je kunt bloggen. Het woord (of de woorden) van vandaag: kwaliteit van leven. Doe ook mee op writeonthursday.wordpress.com

28 oktober 2022

Muziek rond Hervormingsdag


Wat voor commerciëlen als Halloween door het leven gaat, is de 31e oktober voor protestanten Hervormingsdag. Het Lutherlied 'Een vaste burcht is onze God' klinkt steevast. Net als dat er voor allerlei andere dingen rondom Luther aandacht is.

Er is een cd-productie die mijlenver boven veel uitgevoerde Reformatiemuziek uitstijgt. Dat is "Ein feste Burg ist unser Gott" van Vox Luminis, Lionel Meunier en Bart Jacobs. Deze dubbel-cd besteedt aandacht aan allerlei aspecten in de muziek waarin Luther zo'n belangrijke rol speelt: de Lutherse liturgie, met de Duitse mis, het Magnificat en Requiem. 

Motetten

Op de 2e cd is aandacht voor motetten. Ze volgt de liturgische kalender op de voet. Beide cd's besteden aandacht aan de polyfonie. 17e en 18 eeuwse componisten komen voorbij: Andreas Hammerschmidt, Michael Praetorius, Joachim von Burck, Christoph Bernhardt, Heinrich Schütz, Thomas Selle, Melchior Franck, Caspar Othmayr, Michael Altenburg, Samuel Scheidt, Johann Hermann Schein and Johann Walter. Muziek die prachtig is en allemaal geïnspireerd op de liederen van onder andere Martin Luther.

Bart Jacobs

De orgelbewerkingen kennen een hoogtepunt in de fantasie over het Lutherlied van Michael Praetorius. Wat een hoogtepunt van de 17e eeuwse orgelmuziek en wat een uitvoering door Bart Jacobs op het orgel. Hij bespeelt het moderne Thomas-orgel in Ciboure, geënt op het Nederlandse orgel uit de 17e en 18e eeuw. Ik weet dat Bart Jacobs mijn uitspraken over zijn uitvoeringen niet altijd waardeert; maar dit mag ook best gezegd worden over deze begenadigde organist van de Brusselse kathedraal.

24 oktober 2022

PAC2 doe je mee?


Kunstenaar Hein Walter heeft dit najaar PAC opgezet. De afkorting PAC staat voor Post-Art-Community. Een kunstproject waarbij de deelnemers enkele tekeningen of schilderijen per post krijgen toegestuurd. Samen met Karin van de Kuilen doe ik PAC2. Het vervolg op de PAC van Hein.

2 kunstwerken voor 25 euro

Het idee: voor 25 euro doe je mee en krijg je 2 kunstwerken op A5-formaat. Het eerste krijg je vanaf november. Het tweede ergens volgend jaar. Heel leuk om zo'n kunstwerk in je brievenbus te vinden en thuis aan de muur op te hangen. Op de achterkant van het kunstwerk schrijf ik een ZKV (zeer kort verhaal) en een haiku over wat mij op de voorkant raakt. 

Het kunstwerk is van jou en je mag ermee doen wat je wilt. Wel is er volgend jaar november een bijeenkomst met alle deelnemers waarbij de kunstwerken, verhalen en haiku's samenkomen. Daar kun je ook jouw kunstwerk ruilen met een andere. Of verkopen. Het geld dat het opbrengt, mag je zelf houden.

Vakantie

Voor de eerste reeks heeft Karin zich laten inspireren door haar vakanties. In de aquarellen komen Frankrijk, Ierland, IJsland, Kroatië, Texel en Curaçao voorbij. Daarnaast is er ook aandacht voor iets wat dichter bij huis te vinden is: de molens van Flevoland waar ik op uitkijk.

Gisteren ontmoette ik Karin voor het eerst. Ze bleek jarenlang tegenover mij te hebben gewoond toen ik in Almere Stad woonde. Er schuilt in haar een kunstenaar met heel andere interesses dan ik, maar ik denk dat ze heel mooi kunnen samenkomen in de kunstwerken.

Doe je mee?

We zoeken nog deelnemers aan deze tweede Post-Art-Community. Geef je zo snel mogelijk op en stuur een e-mailtje naar heinwalter@tiscali.nl ovv PAC2. Naar mij mag ook, dan breng ik je in contact met Hein.

07 oktober 2022

Ivan Wolffers

De levensschets op NOS.nl eindigt met een poëtische zin:

Het leven werd kleiner en beperkter, tot het verdween.

Nog geen maand maand geleden zong hij met zijn oudste kleindochter Mama Mia van Abba op haar verjaardag. Een paar dagen terug vroeg iemand of hij dood was. 'Bijna', antwoordde hij.

Zijn vrouw Marion Bloem genoot van deze laatste dagen en wenste dat het eeuwig zo zou doorgaan. Alleen de nacht, die drukte zo hard op de feiten.

Mooi om het op social media zo dichtbij mee te maken. Bijvoorbeeld een zin waaruit zoveel dankbaarheid en vooral liefde spreekt:

Liefde was verborgen achter elke bocht en elke deur. Waar zou je bang voor moeten zijn? Voor de dood? Nee, het leven heeft gezegevierd. Dank jullie Helena, Kattie, Yuki en jullie pappa en mamma’s.

Het staat in zijn laatste blog.

Vaarwel Ivan

22 september 2022

Weglopen - #ZKV #WoT

Even sigaretten halen, zegt de man en hij trekt de deur achter zich dicht. Daarna komt hij nooit meer terug. Het is altijd al donker als hij dat doet. Of hij echt het sigarettenautomaat bezoekt en zich dan bedenkt. Ik weet het niet. 

In de roman Joe Speedboot van Tommy Wieringa laat Papa Afrika zijn nieuwgebouwde schip te water. Er is een hele receptie om de tewaterlating te vieren.

Papa Afrika verdween in de bocht van de rivier, men keerde terug naar de tafel met limonades, bier en hapjes. Meneer Eilander liet zijn schoenen uit en wachtte aan de waterkant op de terugkeer van het schip. Mussen namen stofbaden in het zand onder de populieren, het was vrede op aarde. Regina's ogen dwaalden steeds af naar de rivier.

Hij komt niet meer. Ze rijden met de auto nog een stuk de dijk af tot aan de brug. Ze vinden hem niet. De politie ontvangt het opsporingsbericht, maar van Papa Afrika en het schip geen spoor.

Hij komt net als Berend Botje nooit weer om. Of hij naar Afrika is gevaren met zijn traditionele Egyptische zeilboot of toch uitgeweken is naar Amerika, blijft onduidelijk in de roman. Hij is weg en komt niet meer terug.

In het Engels haalt iemand melk om nooit meer terug te komen. In Australië is het een ritueel van jongemannen. Ze verlaten het ouderlijk huis en zwerven maanden door de outback. Als een jonge wolf die het nest verlaat en honderden kilometers rondzwerft voor hij zijn nieuwe leefgebied vindt. Het is een heus ritueel waarbij een groep mannen zich verzamelt en samen verder trekt.

Als Paul Theroux in De gelukkige eilanden het huis ontvlucht, merkt hij op dat zijn reis is als een Walkabout:

Ik was almaar op reis gebleven, net als de man die even uitgaat om een krant te kopen en nooit meer terugkomt. Die man was ik. Ik was verdwenen. Er was nu geen reden meer om terug te gaan. Niemand miste me.

De neiging van veel mensen om op vakantie te gaan, te reizen, het vliegtuig te pakken naar verre oorden, zit in die vlucht. De vlucht naar het onbekende om het alledaagse te vergeten. Het is een drang, een aanval van waanzin. Het wezen dat rondjes rent achter zijn eigen staart.

In de roman Moederland doet de ik-verteller hetzelfde. Bij een etentje met zijn familie, wordt het hem opeens teveel. Hij staat op en zegt dat hij even naar de wc is. Daarna vertrekt hij en laat zijn familie achter. Als hij vier uur later terugkomt, is iedereen vertrokken. Later blijkt het een gewoonte te worden van de verteller.

Het lijkt mij heerlijk om dit te doen. Ik weet zelf eigenlijk niet waarom ik het niet gewoon doe. De beschaving. Waarom niet gewoon gaan als je het zat bent, er geen zin meer in hebt. Gewoon opstaan en vertrekken.

Zonder een woord.

Misschien moet ik het maar eens doen. Ik kan altijd weer terugkomen.