Schrijven over schrijven - #50books vraag 5

Vorige week kwam ik het postuum uitgegeven boek De ontdekking van Moskou van Harry Mulisch tegen in de bibliotheek. Het boek is niet voltooid door de schrijver. Net als Het boek van violet en de dood van Gerard Reve behoort deze boektitel tot een boek dat vaak aangekondigd is, maar nooit kwam. Het laatste is in een iets gewijzigde vorm als Het boek van violet en dood later verschenen, maar het resultaat viel tegen.

Datzelfde geldt natuurlijk ook voor het boek De ontdekking van Moskou. Behalve dat je je kunt afvragen waarom een niet voltooid boek moet worden uitgegeven, valt het boek gewoon tegen. Harry Mulisch kreeg het niet voor niks niet af. De personages komen niet tot leven, concludeerde hij, waarna hij het schrijven van dit boek opgaf en andere boeken schreef.

Plukboek

Overigens is het werk nooit voor niks geweest. Het boek fungeerde sindsdien als ‘plukboek’ zoals je een oude auto kunt opknappen met andere auto, een ‘plukauto’. Zo gebruikte Harry Mulisch veel ideeën uit De ontdekking van Moskou voor latere boeken zoals de zeer succesvolle roman De aanslag.

Dat brengt mij bij een intrigerende vraag. Het schrijven over schrijven, er zijn veel boeken over. Het blijft in mijn ogen een vreemde gewaarwording. Een schrijver komt er niet uit, heeft geen verhaal en begint dan maar te schrijven over het schrijven.

Schrijven over schrijven

Het schrijven over schrijven in romans is een tijdje in de mode geweest en confronteert lezers met het probleem van de schrijver, namelijk schrijven. Je kunt wel schrijven over schrijven, maar is dat voor de lezer wel interessant. Is het voor een lezer niet veel leuker om te lezen over lezen?

Je komt ze nog weleens tegen, romans over schrijven. Hotel Rozenstok van Christophe Vekeman bijvoorbeeld. De romanheld, die dezelfde naam als de schrijver draagt, worstelt met het schrijven. Hij wil niet meer schrijven, maar iets heel anders doen.

Hij stopt niet alleen met schrijven, maar ook met drinken en trekt zich terug in een mysterieus hotel in L. Daar ontdekt hij zichzelf uiteindelijk en keert als schrijver huiswaarts om het boek te schrijven dat je in je hand vasthoudt.

Essays en handboeken over schrijven

De grote uitzondering van boeken over schrijven, zijn de zogenaamde handboeken of de essay’s van schrijvers die je een kijkje in de keuken gunnen, zoals de lezingen die Gerard Reve in Leiden gaf, net als de lezing over het schrijven van gedichten die Gerrit Komrij eveneens in Leiden gaf als gastschrijver.

Schrijftips

De handboeken over schrijven, zijn er legio. Ik heb er niet zoveel mee, maar ik kan er wel van genieten als schrijvers schrijftips geven, zoals Walter van den Berg bijvoorbeeld gisteren in een interview in de Volkskrant een paar schrijftips meegaf.

Het brengt bij mij de nieuwe boekenvraag:

Wat vind jij van boeken over schrijven, een gruwel of een mooie aanvulling in je boekenkast?

Blog mee over #50books

Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Lees de antwoorden op vraag 4: 10 boeken die je moet lezen?

Hotel Rozenstok

Gemijmer van een schrijver over schrijven. Dat is Hotel Rozenstok van Christophe Vekeman vooral. Het is daarmee een roman dat niet goed op verhaal wil komen. Gemijmer over schrijven is vooral een zwaktebod in mijn ogen.

Het boek opent ermee dat de verteller zich aan het schrijven zet aan een roman. Hij wil een boek schrijven over een beul, maar het plan strandt en hij begint een ander verhaal met de werktitel Huivert. Ook dit komt niet tot een verhaal. Net als een ander ‘seksueel georiënteerde’ roman waarbij de hoofdpersoon Bas de Coster evenmin goed uit de verf komt.

De verteller en schrijver Christophe Vekeman komt tot de conclusie dat het schrijven hem maar weinig trouwe lezers heeft opgeleverd:

Het was het oude verhaal van mijn leven, een verhaal dat ik ironisch genoeg juist een wending had trachten te geven door schrijver te worden: de mensen en ik, wij hadden elkaar gewoon niets te vertellen, en begingen wij alsnog de vergissing om het woord te richten tot elkaar, dan waren wij onbegrip en misverstanden, irritaties en verbijstering, niet zelden minachting en in het beste geval je reinste onverschilligheid zowel hun deel als het mijne. (15)

Als schrijver had Christophe Vekeman juist boven die onverschilligheid willen uitstijgen, maar het is mislukt. Dat concludeert hij niet zonder in een crisis terecht te komen. Want wat kan hij eigenlijk. Als afgestudeerd psycholoog ziet hij een bestaan als therapeut absoluut niet zitten. De mensen die hij daar zal treffen zijn vele malen erger dan zijn lezers.

Een sollicitatie maakt de wanhoop alleen maar groter. Als hij bovendien stomdronken met zijn auto in het huis van de buren rijdt, geeft hij het op. Hij vertrekt voor 17 dagen naar de Noord-Nederlandse plaats L. Met zijn vriendin Wanda spreekt hij af dat hij onbereikbaar is en niet zal drinken.

In L. betrekt hij het geheimzinnige hotel Rozenstok aan de Rozenstokweg. Hij ontdekt snel dat de inwoners van L. niet zo gek zijn op het hotel en dat er vreemde dingen gebeuren. De eigenaresse Cathérine en haar man Karel gedragen zich enigszins vreemd. Ook loopt er in het hotel een dochtertje rond om wie ze zich niet lijken te bekommeren.

Er ligt ongetwijfeld een verband met het dilerium waarin de hoofdpersoon, verteller en schrijver Christophe Vekeman is terechtgekomen. De geheelonthouding brengt hem tot waanzin, zodat hij uiteindelijk terugkeert waar hij begonnen is: bij zijn lief Wanda en bij zijn schrijverschap.

Christophe Vekeman: Hotel Rozenstok. Roman. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers. ISBN 978 90 295 3898 5. Prijs: € 18,99. 206 pagina’s. Bestel

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn bijdrage over Hotel Rozenstok van Christophe Vekeman. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

10 boeken die je zeker gelezen moet hebben - #50books

Het vragen van een lijst met de 10 must-reads aan de volgers van #50books, verplicht mijzelf tot het maken van hetzelfde lijstje. Welke boeken hebben mij gevormd en kan ik iedereen aanraden om te gaan lezen?

Het zijn boeken die aansluiten bij mijn liefde voor lezen, het verhaal, treinen, muziek en ook het normale leven. Het zijn boeken die ik zo weer zou pakken om te gaan herlezen. Boeken die mij de mooie kant van het leven laten zien:

1. Hotz: Mannen spelen, vrouwen winnen

In deze autobiografische bundel staan allemaal schitterende jeugdherinneringen, al ben ik ook heel erg onder de indruk van De voetnoot, de enige novelle die Hotz schreef

2. Belcampo: De wondere wereld, de keuze uit zijn werk

Met ondermeer het prachtige verhaal van Bach in Groningen. Een spel met de geschiedschrijving die zijn weerga niet kent.

3. Jack Kerouac: On the Road, vertaald als Onderweg

Een roman van een jonge generatie die zich nergens druk over maakt en het leven viert. In mijn studententijd verafschuwde ik dit boek, maar nu geniet ik ervan als ik het lees. De energie en het lef spreken mij aan.

4. Paul Theroux: De grote spoorwegcarrousel

Een prachtige treinreis die Paul Theroux maakt. Hij ontvlucht zijn slechte huwelijk en gaat op reis. Een prachtig verhaal dat mijn ogen opende voor de moderne reisliteratuur.

5. Dostojevski: Misdaad en straf

Ik las het boek tijdens mijn studie in 1 dag en 1 nacht uit. Wat een sensatie. Het is 1 van de heftigste leeservaringen geweest die ik heb gehad. Zo heftig dat ik het boek nooit meer durf te lezen uit angst dat het dan alleen maar kan tegenvallen.

6. Franz Wilhelm Junghuhn: Terugreis van Java naar Europa

Een openhartig reisverslag van mijn lievelingsnatuuronderzoeker: Franz Wilhelm Junghuhn. Ik heb van de heruitgave van dit werk mijn afstudeerscriptie gemaakt.

7. Maarten ’t Hart: De dorstige minnaar en andere verhalen

Prachtige verhalenbundel met het verhaal van de oom die harmoniums verkoopt. Het beklemmende gereformeerde milieu en de schoonheid van de muziek zijn mooi en lelijk tegelijk.

8. Gerrit Komrij: Horen, zien en zwijgen

Gerrit Komrij op zijn best. Wat een humor. Het is lachen, gieren en brullen. Genieten hoe hij de televisie van eind jaren 1970 op de hak neemt.

9. Jan Wolkers: De walgvogel

Die magistrale opening, het lijkt of je het bijbelboek Jesaja openslaat. Die taal, het is mijn taal en ik kan genieten van de humor die eruit spreekt. Daarbij weet Wolkers heel treffend de politionele acties te verwerken in een boek alsof hij het zelf heeft meegemaakt.

10. Tonke Dragt: Torenhoog mijlenbreed

Het is niet het boek dat ik in mijn jeugd las, maar pas laatst mijn dochter Doris heb voorgelezen. Nooit geweten dat ik science fiction ooit mooi zou vinden, maar ik ben echt van de planeet Venus gaan houden.

Lees de andere reacties

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

10 boeken die je moet lezen? - #50books antwoorden vraag 4

Een vraag over lijstjes is natuurlijk een hele lastige vraag. Zet je in dit lijstje nu boeken die je iedereen zou aanraden om te lezen of hou je het heel dicht bij jezelf en som je boeken op die je gewoon heel mooi vond?

Bovendien is een lijst al achterhaald op het moment dat je het opschrijft. Daarmee lijkt het bijna wel een onmogelijk karwei een lijst te maken met 10 boeken die je iedereen zou willen aanraden om te lezen. Gelukkig is er heel goed gereageerd op de boekenvraag en zijn er veel lijsten opgegeven. Ik ben onmiddelijk geneigd een lijst van de lijsten te maken.

Anti-lijstje

Natuurlijk heeft Ruud een hekel aan lijstjes, maar gelukkig heeft wel een paar mooie tips, zoals het debuut van Lize Spit: Het smelt, een paar gedichten van Gerrit Kouwenaar, Eva Gerlach en Philip Larkin. Tot slot: Thomas Mann: Der Zauberberg. Geen slechte keuze en met een beetje moeite lees je er een lijstje in.

Over het laatste schrijft Ruud:

Het tempo van het boek leent zich er ook uitstekend voor om langzaamaan en af en toe te lezen.

Het herlezen waard?

Peter stelt de vraag net iets anders: welke 10 boeken zijn de moeite waard om nog een keer te lezen? Op de lijst staan Nederlandse en Engelse boeken die elkaar bijna afwisselen: Kort Amerikaans van Jan Wolkers en natuurlijk Zen and the Art of Motorcycle Maintenance van Robert Pirsig, net als The World according to Garp van John Irving

Meer dan 1 boektitel?

De lijst van Paul bevat soms een beetje meer dan 1 boektitel per nummer. Uit de boeken van Roald Dahl kan hij moeilijk een keuze maken. En hij heeft een beetje gelijk. Uit de boeken van Roald Dahl is het lastig kiezen. Zijn keuze voor De griezels lijkt bijna willekeurig.

Zijn boekenkeuze geeft wel een prachtig beeld van een lezersleven met jeugdboeken, graphic novels en avonturenboeken. De Biggles laten een deel van zijn fascinatie zien. En dat is geweldig. Zeker ook omdat hij stiekem 2 delen uit een bijzondere reeks noemt: Met Biggles in vijandelijk gebied of Biggles als spion

Genre-overstijgend lijstje

Martha deelt haar lijstje op in 2 blogposts. Het is een afwisselende lijst geworden met boeken in verschillende genres. Het laat zien dat genre-overstijgend lezen helemaal zo gek nog niet is.

In het eerste blog gaat ze dieper in op haar liefde voor fantasy, waaronder Kate Moss en Michael Scott vallen. Hier komen stiekem flink wat andere mooie boeken voorbij, zoals de boeken van Harry Potter en andere drama’s van Shakespeare. Maar zoals het met een lijstje gaat, mag hier alleen het belangrijkste genoemd worden.

De fantasy overheerst, zeker ook omdat de nummer 1 het moederboek van de fantasy is, In de ban van de Ring van Tolkien. Ook nog een paar plekjes voor de Nederlandse literatuur waaronder Vestdijk en Renate Dorrestein.

Boekenreligie?

Blogger Niek sluit zich aan bij Ruuds aversie tegen lijstjes. Een lijst met boeken die je gelezen moet hebben, riekt naar religie, vindt ze stellig. Zoals de christenen de bijbel moeten lezen en moslims de Koran.

Maar als ze het dan toch moet noemen, volgen een paar boeken die ze wel erg mooi vindt. Het zou best geen kwaad kunnen om die boeken eens te lezen. Ze houdt bij haar advies wel rekening met de persoon die het moet lezen. Ze weet zelfs voor de niet-lezers een leuk boek te vinden: Schapen tellen van Hans van der Meer

Twijfelen

Ook Carel twijfelt aan specifieke boeken, hij houdt het beperkt tot het noemen van namen. Zonder de titels van boeken, somt hij even snel Roald Dahl, Maarten Toonder, Simon Carmiggelt, Stephen King en Carlos Ruiz Zafón. Van alle markten thuis. Hij vraagt zich wel vertwijfeld af of hij echt niet een heel goede schrijver is vergeten.

Inkijk in lezersleven

Ali geeft een heel mooi inkijkje in haar lezersleven. Een paar bekende titels staan erin, maar ze noemt ook boeken als Annemarie Postma Ik hou van mij. Hierin schuilt een persoonlijk verhaal in, net als in het eerste boek dat ze noemt: Geert Maks De eeuw van mijn vader.

Ook Ali geeft een mooi afwisselend beeld van boeken. Ze laat zien dat boeken niet beperkt blijven tot een genre en dat je boeken uit je jeugd een heel leven bij je draagt. Net als het Groene boekje en de Dagboeken van Anne Frank

Veellezer

Zonder twijfel een veellezer is blogger Fokke. Ik herken veel in de boektitels die zijn 10 boekentips hebben gehaald. De Nederlandse literatuur, waar ik ook verzot op ben. Max Havelaar, Nescio en Gerard Reve. Boeken die ik met heel veel plezier las. Net als Voskuil, al vind ik de keuze voor Bij nader inzien wat minder aansprekend.

Ook Fokke geeft een bredere inkijk in zijn leven door een muziekboek aan te halen en het kinderboek Kikker in de kou van Max Velthuijs. Mooie boeken die het verdienen om gelezen te worden.

Misschien must-reads

De boeken die blogger Jannie noemt, zijn misschien geen must-reads. Je kunt niemand een mening opleggen, maar ze vindt het prachtige boeken die ze graag met ons wil delen. Ze heeft al vaak over de boeken die ze noemt geblogd. Gelukkig noemt ze maar liefst 3 dichtbundels. Het verzameld werk van haar lievelingsdichters J.C. Bloem, Remco Campert en Rutger Kopland.

Uiteindelijk mag ze er misschien 10 noemen, maar ze weet af te sluiten met een hele trits boeken die de lijst niet haalden. Maar wie weet, misschien dat ze iemand anders er wel eentje uit die lijst noemt. Daarvoor is lezen veel te leuk.

Lees zondag de vijfde vraag voor #50books

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Op bezoek bij Eise Eisinga (3)

Als we dan eindelijk naar binnen mogen, ben ik getroffen door de helderblauwe kleuren van het plafond. De banen van de planeten zijn uit het hout gezaagd en lopen dwars door de groeven van de planken heen. Het werkende hout heeft ervoor gezorgd dat de lijnen niet zuiver rond lopen. De planeten hangen eronder. De aarde draait zelfs rond om zijn eigen as, waarbij ook de maan om de aarde draait. De grote planeten hebben dit niet.

Ik kan wel uren met mijn hoofd omhoog staren naar het plafond in deze vrij kleine huiskamer. Onze eigen huiskamer is groter. De man is 6 jaar bezig geweest met de bouw van dit indrukwekkende mechaniek. Natuurlijk niet alleen de bouw van het raderwerk, maar ook de berekening van alle banen, afstanden, snelheden en stand van de planeten ten opzichte van elkaar zijn een buitengewoon kundige prestatie.

De buitenste baan is de jaarring, waarbij ook de dierenriem meeloopt. Tot op de dag nauwkeurig kloppen deze gegevens. Elk jaar verschijnt een nieuw jaar via het plankje dat om de paar jaar vervangen moet worden. Eisinga heeft ook aan de wand indrukwekkende meters aangesloten op het systeem. Hier toont hij de zonsopkomst en de zonsondergang, de stand van de maan en de stand van de sterren boven Franeker, net als de tijd. In de Franeker tijd, die scheelt 20 minuten met de tijdzone van nu, ‘Berlijnse tijd’.

Hij dacht er zelf een halfjaar over te doen, maar deed er uiteindelijk 7 jaar over. In 1774 begonnen, kreeg hij het in 1781 af. Wat wel spijtig is, is dat 2 maanden na de bouw van het planetarium, de planeet Uranus werd ontdekt. Deze kon niet meer worden opgenomen in het stelsel dat precies in zijn huiskamer paste.

Het is nog altijd heel indrukwekkend om te zien. Dat iemand meer dan 200 jaar geleden de moeite nam om zelf een planetarium te bouwen. Het raderwerk is de basis van dit alles, aan de hand van slechts 1 slingerklok draait alles rond.

Zo laten we een indrukwekkend gebouwd en ingenieus systeem achter ons en lopen we terug naar het boemeltje. We kijken nog even omhoog naar de hemel boven Franeker. Dezelfde hemel als waar we net heen keken in schaal. De zon duikt al achter de huizen, precies tussen de kerktoren en de toren van het stadhuis in. Nu is het toch even de hemel van Eise Eisinga.

Op bezoek bij Eise Eisinga (2)

Wij stappen op zondagmiddag het Friese stadje binnen. De treinen sluiten wonderwel op elkaar aan. Al is het in Zwolle even spannend of onze vertraagde intercity wel zou aansluiten op de trein naar Leeuwarden. Het valt mee, we hoeven niet een uur te wachten.

Het boemeltje van Arriva dat van Leeuwarden, via Deinum en Dronrijp rijdt, is best druk. Zo’n trein heeft lekkerdere stoelen dan de intercity van Zwolle naar de Friese hoofdstad. Als ik Doris bij het gezoem van de dieselmotor vertel over het Planetarium waarnaar wij op weg zijn, luistert een man een paar bankjes verder mee. Hij knikt naar me. ‘Daar gaan wij ook heen.’

In Franeker moeten we een stukje omlopen omdat de straat en brug naar de oude stad in revisie zijn. We lopen door het woonwijkje dat achter het kanaal ligt en zien hoeveel huizen hier te koop staan. Alleen het bijzondere huis met het torentje trekt extra aandacht.

De stad zelf bevat best veel interessante elementen. Ik weet dat de Martinikerk in deze stad een flink orgel van Van Dam bezit. De huidige organist van de Jacobijnerkerk in Leeuwarden heeft er jaren op gespeeld. Voor deze zondag houden wij links aan om het grachtje te volgen waaraan het huisje van Eise Eisinga staat. De mensen uit de trein lopen een paar honderd meter voor ons uit.

We stappen er naar binnen. Helaas valt de entree niet onder de Museumkaart, maar een bezoek is veel te interessant om er niet de paar euro entree voor te betalen. De kamer met het planetarium is net gesloten door een rondleiding. De mannen waarmee we samen in het boemeltreintje reden, zijn namelijk verdwenen. Ik vermoed dat de voorsprong die zij genoten hun in het voordeel heeft gewerkt.

Daarom lopen wij door de andere ruimtes, bekijken het indrukwekkende planetarium vanaf de lage vliering. De enorme raderen die de planetenloop van de verste planeet, Saturnus, doen meer dan 29 jaar over een rondje door de woonkamer van de Friese wolkammer.

Lees morgen het derde en laatste deel van het bezoek aan Eisinga’s planetarium

10 boeken die je gelezen moet hebben - #50books vraag 4

Welke boeken zou je absoluut gelezen moeten hebben? Ik heb eigenlijk nog nooit zo’n lijstje met boeken gemaakt. Ik moest eraan denken bij het lezen van een opvallend berichtje over David Bowie dat ik vond bij de Boekenkrant.

100 must-reads

Het ging over een boekenlijst met maarliefst 100 boektitels van boeken die je gelezen zou moeten hebben, zogenaamde ‘must-reads’. David Bowie publiceerde deze lijst in 2013 bij de opening van de tentoonstelling David Bowie is in The Guardian. De tentoonstelling is momenteel te zien in het Groninger Museum.

Het is een indrukwekkende boektitels waarin niet alleen bekende titels staan, maar ook enkele zeer recent verschenen boeken als The Coast of Utopia (trilogy) van Tom Stoppard (2007) of Mr Wilson’s Cabinet of Wonder Lawrence Weschler uit 1997.

Niet alleen fictie

De lijst bestaat niet alleen uit fictie maar bevat ook veel boeken over geschiedenis, wetenschap of biografieën als The Age of American Unreason van Susan Jacoby (2008) dat over het anti-intellectualisme in Amerika gaat.

De lijst van 100 boeken bevat ook enkele klassiekers uit de 2e helft van de 20e eeuw zoals Lolita van Nabokov, Herzog van Saul Bellow en On the Road van Jack Kerouac.

Geen oude boeken

Wat wel opvallend is, is dat in de lijst geen boeken staan die voor de Tweede Wereldoorlog zijn verschenen. De lijst begint met het in 1945 verschenen Black Boy van Richard Wright. De eerste helft van de 20e eeuw en alles daarvoor behoort niet tot de lijst met boeken die je gelezen moet hebben.

Zo’n boekenlijst vertelt veel over iemand. Net als iemand zijn boekenkast. Daarom grijp ik deze top 100 van Bowie aan voor de vierde boekenvraag:

Vraag 4
Welke 10 boeken zou iedereen gelezen moeten hebben?

En ik weet dat het een heel moeilijke lijst is, net als dat het een lijst is die regelmatig nieuwe titels krijgt. Maar welke 10 boeken zou je iedereen willen aanraden om te lezen? Gewoon omdat het mooie verhalen zijn, misschien omdat het je verder helpt in het leven of omdat je dit boek niet vaak genoeg kunt lezen.

Blog mee over #50books

Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Lees de antwoorden op vraag 3: Inbinden bij opruiming

Inbinden bij opruiming – #50books antwoorden vraag 3

Uitgerekend gisteravond zag ik een facebookberichtje van de boekhandel in mijn woonplaats: de opruiming is begonnen. Ik ben er zojuist terug van de markt gelijk even langsgereden. Het aanbod valt inderdaad tegen.

Wat een verschil met de vondsten van de beantwoorders van de derde boekenvraag voor #50books. Ik ben heel wat moois tegengekomen in de inspirerende blogs over de opruiming. Al zijn boekenlezers vaak net zo ongeduldig als gewone mensen die niet kunnen wachten en meteen kopen wat ze zien.

Boeken opruimen

Boekenverslinder Ruud Ketelaar ziet in de boekenopruiming vooral de opruiming van zijn eigen boekenkast. Om de paar jaar doorloopt hij zijn boekencollectie en vraagt zich bij elk boek af of het de moeite waard is het te bewaren. Het meeste dat hij wegdoet, geeft hij dan weg aan anderen. Een heel mooi gebaar. Hij ruimt overigens vooral op om weer nieuwe boeken te kunnen kopen.

Bij het kopen van boeken in de opruiming springt hij niet meer uit de band. Wel heeft hij een goed oogje voor de mooie juweeltjes die in de dozen liggen uitgestald. Met jaloerse ogen zie ik de 4 dichtbundels die hij heeft veroverd bij De Literaire Boekhandel in Utrecht.

Geen koopjesjager

Voor Peter is het puur toeval als hij een boekwinkel in de opruiming binnenstapt. Hij is geen koopjesjager en gaat alleen naar de winkel als hij iets nodig heeft. Als hij dan met de opruiming in een boekwinkel staat, voelt hij zich een kind in een snoepwinkel: hij kan niet kiezen tussen al dat lekkers.

Door elkaar

Boekenblogger Ali houdt eigenlijk helemaal niet van de opruiming. Zeker, een boek tegen een aantrekkelijke prijs, vindt ze geweldig. Maar die dozen waar al die boeken door elkaar liggen, zijn een doorn in haar ogen. Ze schrijft:

Op zoek naar boeken die je leuk vindt, moet je dan langs van alles wat dus gewoon niet leuk is.

Alles ligt door elkaar, feit en fictie. Daarom vermijdt ze liever de opruiming. Een uitzondering maakt ze voor boekhandels die de afgeprijsde boeken overzichtelijk aanbieden. Daar wil ze wel graag rondneuzen.

Boekenmarkt

Overigens is ze gek op de jaarlijkse Deventer boekenmarkt waarbij ze van te voren alle boekenstalletjes uitzoekt, die ze wil bezoeken. Ook op internet is de opruiming heel aantrekkelijk: bestel 1 boek en je wordt gebombardeerd met mailtjes vol aanbiedingen.

Impulskoper

Geen mooiere uitdaging dan de opruiming voor de impulskoper, zou je denken. Maar daar is Martha het niet mee eens. Als zij een boek heel graag wil hebben, dan koopt ze het meteen. Ze gaat niet wachten of het misschien maanden later goedkoper is. Bovendien heeft een verschrikkelijke hekel aan toegetakelde boeken.

Boeken waar de rug van geknakt is, een pagina beduimeld of die de sporen hebben dat er vaak door gebladerd is. Nee, Martha wil door maagdelijk witte pagina’s bladeren en de eerste zijn die de letters leest. Bij de opruiming bestaat het aanbod uit erg veel beduimelde boeken waar al veel mensen door gebladerd hebben met hun vieze vingers. Daarom is de opruiming niet het eerste waar Martha blij van wordt.

Een andere impulskoper, Renata Oort, is juist helemaal ‘in too’ de aanbieding. Ze gooit bewust mailtjes met aanbiedingen van Kobo weg om maar niet in de verleiding te komen.

Weinig verheven uitverkoop

Carel wil best weleens snuffelen in het boekaanbod op een rommelmarkt of bij de bieb. Alleen gebeurt het maar zelden dat hij een boek vindt dat hij ook koopt. Ook hij constateert dat de boekenopruiming niet meer is wat het geweest is. Voorraad houden kost geld en de boekwinkel houdt die voorraad bewust heel klein. De enige opruiming die dan overblijft is de opheffingsuitverkoop. Een weinig verheven opruiming natuurlijk.

Ook Niek springt maar zelden uit de band bij de boekenopruiming. Ze verkeert in de luxepositie dat ze niet meer speciaal hoeft te sparen voor een boek. Daarmee is het niet meer zo speciaal een boek te kopen. Tegelijkertijd merkt ze dat de hoeveelheid boeken die op het nog te lezen stapeltje komt, groeit. Daarmee is het helemaal niet verstandig zich over te geven aan de hebzucht van de aanbieding.

Collectors items

Voor Paul is de opruiming evenmin een aanlokkelijke gelegenheid zich te laten gaan. De reden is dat hij steeds minder papieren boeken leest. De papieren boeken die hij koopt zijn weer helemaal niet goedkoop. Ondanks dat het tweedehands exemplaren zijn, zijn de ‘colletors items’ weer zo prijzig dat sommige mensen je voor gek zouden verklaren.

Reddingspogingen

Boekenblogger Jannie stapt ook maar weinig in de boekhandel tijdens de opruiming. Het kopen van afgeschreven boeken bij de bibliotheek en afstruinen van boekenmarkten, doet ze ook niet meer. Ze vindt het zonde om te zien wat er allemaal aan boeken van de hand gaat. Haar reddingspogingen heeft haar vooral een grote verzameling ongelezen boeken opgeleverd. Binnenkort gaan ze naar de plaatselijke boekenmarkt voor het goede doel.

Uit de band springen?

De band waaruit Foxxblok springt, is niet zo heel dik. Hij staat stil bij 3 boeken die hij in de opruiming heeft gekocht. De memoires van Theo Kars, die het niet moet hebben van zijn schrijverskwaliteiten maar wel van zijn bijzondere verhalen. Moby Dick omdat het het favoriete boek is van J.M.A. Biesheuvels en een striproman over de Beatles in de categorie: Nice To Have.

Ingebonden lezers

De antwoorden op deze boekenvraag laten bescheiden lezers zien die de boekenopruiming een beetje aan anderen overlaten. Ze binden in en springen niet zo snel uit de band. Misschien dat lezen de hebzucht in je vermindert…

Lees de vierde boekenvraag voor #50books

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Op bezoek bij Eise Eisinga (1)

Het Planetarium dat de autodidact Eise Eisinga in zijn woonkamer in Franeker bouwde is wereldberoemd. De Friese wolkammer bouwde tussen 1774 en 1781 ons planetenstelsel op schaal na. Met hulp van een ingenieus opwindsysteem zorgde hij voor een werkend planeetstelsel. De stand van de planeten in zijn woonkamer komt overeen met de werkelijkheid. De 6 toen bekende planeten staan allemaal in hun juiste baan ten opzichte van de zon.

We gaan op de laatste dag van het Kruidvat-treinkaartje naar Franeker. Een lange trip naar de voormalige Friese universiteitsstad. In 1584 gaf Willem van Oranje een hogeschool aan Leiden, Harderwijk en Franeker. In deze stad bouwt de wolkammer Eise Eisinga 2 eeuwen later zijn planetarium.

In de zomer van 1823 bezoeken de 2 Leidse studenten Jacob van Lennep en Dirk van Hogendorp de stad en stappen ook even binnen bij Eise Eisinga voor zijn planeet. Het is dan al een drukbezochte attractie, zoals uit het Dagboek van Jacob van Lennep blijkt:

Eenige grachten verder, traden wij de eenvoudige woning van den wolkammer EISE EISINGA in. Deze kwam met een schortkleed voor en leidde ons in een klein kamertje, waar wij boven ons hoofd het gansche planetenstelsel zagen. Alle planeten hier afgebeeld bewegen zich werkelijk als in de natuur en volbrengen hun loop in denzelfden tijd, alsook al hunne manen. Vier andere platen wijzende op- en ondergang van zon en maan aan; andere weder de schijnbare zonsbeweging; de lichtgestalte der maan; de afstand der aarde van de zon; die der maan van de noord- of zuidpolen; de dagen der maand, der week, het uur, de minuten en seconden; ook het jaargetal, de N. en Z. declinatie enz. Dit alles wordt door een slinger in werking gebracht. De raderen en pennen zijn slechts van hout en beslaan geen meer plaats dan het platfond boven het kamertje tegen I½ voet hoogte. De maker toonde mij alles als was hij in een kermisspel, zonder dat hij er iets van scheen af te weten. Wij wisten niet wat meer te bewonderen, de trotschheid der onderneming, de voortreffelijke juistheid der uitvoering of de onbegrijpelijke eenvoud van den vervaardiger; jammer dat dit kunstgewrocht niet te verplaatsen is en met het huis vergaan moet. (p. 52)

Eisenga bouwde het om de donderpreken van een predikant te weerleggen. In 1774 meende een predikant dat de wereld zou vergaan omdat de planeten tegen elkaar zouden botsen. Eise Eisinga wilde een planetarium bouwen om te laten zien dat het onzin was. Daarna kon iedereen die het wilde langskomen om het bijzondere bouwwerk te bewonderen.

Lees maandag het vervolg van ons bezoek aan Eise Eisinga’s Planetarium

Deutsches Requiem

Het lezen van de roman Nora van Colm Tóibín brengt me weer op het idee om te luisteren naar het Deutsches Requiem van Johannes Brahms. De Duits componist schreef het tussen zijn 30e en 33e jaar. Het is niet een requiem in de oude zin van het woord, maar meer een troostrijk muziekstuk.

Johannes Brahms koos voor het werk allerlei troostrijke fragmenten uit de bijbel. In combinatie met de muziek behoort Deutsches Requiem tot een werk dat de betrekkelijkheid van het leven behandelt, maar tegelijkertijd het vertrouwen uitspreekt in de kracht van het woord.

Aan het eind van de roman krijgt Nora de uitnodiging om mee te zingen in een koor. Ze zullen het Duitse requiem van Johannes Brahms gaan uitvoeren. Hierin spreekt de verteller bijna metaforisch de kracht van Brahms’ muziek uit. De muziek die troost biedt en kracht geeft om verder te kunnen.

Ik haalde de uitvoering van het Deutsches Requiem van Johannes Brahms tevoorschijn in de uitvoering van Herbert von Karajan. Het werk bestaat uit 7 delen, die elk een aspect behandelen in de zoektocht naar troostrijke woorden rond de dood en tijdelijkheid van het leven.

Mij spreekt het tweede deel heel sterk aan. De combinatie van de trommel die symbool staat voor de tijd en de tekst ‘Denn alle Fleisch, es ist wie Gras’. De melodie die bijna opera-achtig aandoet. Het versterkt de melancholie die van de tekst uitgaat.

Daarmee typeert de schrijver Colm Tóibín ook zijn roman. Hoe je troost haalt uit de muziek en samen met vriendschap en het woord je verder helpt. Brahms staat hier symbool voor de muziek waarin je kracht vindt om verder te gaan.

Colm Tóibin: Nora. Oorspronkelijke titel: Nora Webster. Uit het Engels vertaald door Anneke Bok. Breda: De Geus, 2015. ISBN: 978 90 445 3457 3. 378 pagina’s. Prijs: € 22,95. Bestel

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn vierde bijdrage over Nora van Colm Tóibín. We lazen dit boek op 30 december bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Troostmuziek

Muziek speelt een heel belangrijke rol in Nora van de Ierse schrijver Colm Tóibin. Muziek haalt de hoofdpersoon uit haar dagelijkse kwellingen en bekommernissen. Of zoals de verteller het zegt:

De opname van Beethovens Aartshertogtrio was voor haar iets bijzonders; daar luisterde ze niet iedere dag naar. Maar als ze zich ergerde aan iemand op haar werk, dacht ze altijd aan die muziek en beloofde zichzelf die plaat te draaien zodra ze thuis was. Ze luisterde er altijd met aandacht naar. (320/321)

De muziek om even te vluchten uit de alledaagse beslommeringen en ergernissen. Precies waarvoor ik ook vaak muziek beleef. Muziek neemt je gedachten mee en maakt je even los van deze wereld. Het voert je mee naar plekken waar het heerlijk toeven is.

De beslissing om een platenspeler te kopen, valt haar heel moeilijk. Ze vindt het verkwisting van geld. Bovendien denkt ze dat iedereen het verkwisting van geld vindt. Op het moment dat ze de platenspeler koopt, heeft ze er nooit spijt van.

Ze luistert vanaf dat moment erg vaak naar muziek. Zo komen in de roman Nora Brahms en Schubert regelmatig voorbij. Het is Duitse muziek, beseft ze, maar biedt heel veel troost. Het meeste troost haalt ze misschien wel uit het Deutsches Requieum van Johannes Brahms.

Colm Tóibin: Nora. Oorspronkelijke titel: Nora Webster. Uit het Engels vertaald door Anneke Bok. Breda: De Geus, 2015. ISBN: 978 90 445 3457 3. 378 pagina’s. Prijs: € 22,95. Bestel

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn derde bijdrage over Nora van Colm Tóibín. We lazen dit boek op 30 december bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

 

De roman Nora van Colm Tóibin

Een intrigerend boek is de roman Nora van de Ierse schrijver Colm Tóibin. Het verhaal van de weduwe Nora speelt zich af in het Ierland van de jaren ’60. De verteller valt meteen met de deur in huis. Nora verkoopt het geliefde vakantiehuisje in Blackwater. Haar 2 zoons en 2 dochters vinden het jammer, maar ze beseffen dat ze sinds de dood van hun vader Maurice krapper bij kas zitten.

Daarna volgt het verhaal over rouw en verdriet, terwijl de spanningen tussen protestanten en katholieken toenemen in Ierland. De verteller weet het verhaal mooi met de geschiedenis van de 20e eeuw te vermengen. Zo spelen de onlusten in Dublin een rol, net als de landing op de maan. Het geeft de roman een mooie dimensie.

Het zijn de worstelingen van een jonge weduwe met 2 oudere dochters en 2 jongere zoons. Ze merkt dat vooral haar zoons veel moeite hebben met het verlies van hun vader. Daarbij worstelt ze ook met haar eigen verdriet. Dat ze overal geconfronteerd worden met hun overleden vader, lijkt ze vooral pijn te doen. Iedereen heeft het erover en snoert het onderwerp aan als iets even anders loopt. Die confrontatie vinden ze moeilijk. Zeker als ze ontdekt dat haar oudste zoon Donal haar jongste zoon Conor pest. Het is ook heel lastig om te werken en daarmee pas aan het einde van de middag thuis te zijn. De jongens zitten te lang alleen thuis, concludeert ze:

Ze maakte zich een voorstelling van het huis, van hoe vreemd vervuld van afwezigheid het moest zijn. Ze besefte dat de veranderingen in hun leven nu normaal voor hen leken. Ze speurden niet zoals zij in elke situatie, op elk moment, naar tekenen van wat er ontbrak of van wat er had kunnen zijn. De dood van hun vader was opgenomen in een deel van hen waarvan de jongens zich niet bewust waren, voorzover zij kon uitmaken. (144/145)

Nora krijgt veel hulp en kracht uit het dorp waarin ze woont. Veel mensen steunen haar omdat ze het aan zichzelf beloofd hebben en zich aan hun belofte willen houden. Daarnaast krijgt ze ook nieuwe vrienden. Haar vrienden en de kennismaking met klassieke muziek helpt haar door deze zware tijd heen. Met hun hulp krijgt ze een baan, ontdekt de muziek en gaat ze nieuwe vriendschappen aan.

Het lastige in het verhaal vormt wel de opvoeding van de 2 jongens. Lijken de oudste dochters Fiona en Aine zich goed te redden, haar zoons Conor en Donal hebben het veel moeilijker om het leven op te pakken na de dood van hun vader. In Nora weet de verteller heel treffend de opvoeding van de 2 jongens te pakken. Er is sprake van een ontwikkelingsgang waarbij iedereen zijn eigen draai vindt. Al is het niet altijd naar de zin van Nora.

Ze heeft een sterke mening, maar weet hem vaak voor zich te houden. De roman laat daarmee vooral het proces van loslaten zien.

Colm Tóibin: Nora. Oorspronkelijke titel: Nora Webster. Uit het Engels vertaald door Anneke Bok. Breda: De Geus, 2015. ISBN: 978 90 445 3457 3. 378 pagina’s. Prijs: € 22,95. Bestel

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn tweede bijdrage over Nora van Colm Tóibín. We lazen dit boek op 30 december bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Boeken in opruiming - #50books vraag 3

Rond deze tijd van het jaar denk ik altijd aan de boekenopruiming. De situatie in de boekhandels gooit wel roet in het eten. Boekhandels – zelfs de betere – kopen niet meer zo breed in als voorheen en hebben daarmee een minder grote voorraad in de winkel liggen. Voor een beetje bijzonder boek moet je nu minimaal een dag wachten, want het ligt niet meer op voorraad.

In Almere is het boekenaanbod altijd al wat schraler geweest, maar in mijn vroegere woonplaats Almelo keek ik reikhalzend uit naar de opruimingsperiode. Vlak na nieuwjaar lagen de opruimingsboeken in dozen op brede tafels uitgestald, de ruggen omhoog, dicht tegen elkaar aan. Het scannen van de titels en goed kijken of er iets van je gading zat.

De opruimingsperiode viel uiteen in meerdere fasen. In de eerste fase hield ik de hand nog goed op de knip. De opruiming bedroeg meestal 30 procent op de boeken. Een kleine 2 weken later zakte de prijs op de resterende boeken al naar de helft van de oorspronkelijke prijs. Rond het einde van de maand werden de laatste boeken verkocht met 75 of zelfs 80 procent korting. Indrukwekkende boeken die normaal buiten mijn bereik lagen, waren nu wel mogelijk om aan te schaffen.

Vandaar dat ik in de tijd van opruiming bijna wekelijks door de boekwinkel struinde. Kort na de verhuizing naar Almere wist ik het zelfs voor elkaar te krijgen een dubbele opruiming binnen te halen. Dan bezochten we mijn schoonmoeder die haar verjaardag meestal in het weekend vierde van de laatste opruimingsdag. Wat heb ik een mooie boeken gekocht bij al deze opruimingen.

Zo heb ik een flink deel van de bijzondere boeken in mijn collectie vergaard. Het andere deel komt uit de ramsj of is gekocht bij de boekenverkoop bij de bibliotheek, kringloopwinkels of boekenmarkten. Het heeft heel wat boeken opgeleverd die ik voor een leuk prijsje heb aangeschaft. Dat ik daarbij flink uit de band kon springen, bewijzen wel een paar blogs over deze opruiming.

In mijn woonplaats is de boekenopruiming de laatste jaren ernstig uitgekleed. De meest dichtstbijzijnde boekwinkel had gisteren slechts een paar doosjes staan met boeken voor de helft van de prijs. Er lag weinig interessants tussen. De boekhandel heeft niet meer de voorraad van weleer en mijn schoonmoeder is ruim 5 jaar geleden overleden. Het lijkt voorbij met de gouden koopjes in de opruiming.

Desondanks stel ik de volgende boekenvraag:

Vraag 3
Spring je ook uit de band bij de boekenopruiming?

Blog mee over #50books

Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Lees de antwoorden op vraag 2: Wat vertelt jouw boekenkast over jou?

Bookshelfie - #50books antwoorden vraag 2

Wat vertelt jouw boekenkast over jou, is de 2e boekenvraag die beantwoord is. Het levert veel verhalen op over boeken, boekenkasten, verzamelzucht en woekeren met de ruimte. Ook zijn er een paar mooie inkijkjes gegeven van boekenkasten. Prachtige persoonlijke foto’s waarbij ik het niet kan laten mijn ogen over de boekenruggen te laten glijden.

Moderne literatuur

De boekenkasten van mijnboekenkast vertellen iets over haarzelf. Ze houdt van moderne literatuur. De boekenkasten in haar woonkamer bevatten vooral boeken van na het jaar 2000. De boeken die ze wat minder raadpleegt liggen op zolder. Het zijn de boeken van haar ouders, grootouders en dochter:

De inhoud van die boeken zegt niets over mij, maar het bewaren ervan, wel. Het zijn er veel, te veel! Maar boeken weggooien kan ik niet.

Bommels en schilderboeken

De boekenkast van Carel de Mari bevat een handjevol Bommels en daarnaast voornamelijk schilderboeken. De schilderkunst van Gogh, Manet, Klimt, Warhol en Lichtenstein, maar ook de boeken van Rien Poortvliet hebben daar een plekje gekregen. Net als de boeken van schrijvers die hij de afgelopen jaren persoonlijk heeft leren kennen.

Over de boeken die hij op de harde schijf van zijn laptop heeft staan, is het wat lastiger een goed beeld te geven. Het is een eer als ze verhuizen naar zijn e-reader. Het vergroot de kans om gelezen te worden.

Boeken en treinen

Niek geeft een inkijkje in haar huiskamer en laat de imposante boekenkasten zien. Ze laten niet alleen haar voorliefde zien, maar ook de zijne. Zo staan zijn dichtbundels en haar dichtbundels als geliefden tegen elkaar aangedrukt. Net als de vele genres die keurig gerangschikt een plekje hebben gevonden.

Het meest spannende onderdeel blijft de modelspoortrein die een indrukwekkend rondje maakt door de woonkamer. Ik ken het filmpje al, maar kijk nog steeds met dezelfde verbazing als de eerste keer. Wat een vondst en wat een gave combinatie. Ik droom in gedachten van een rit op de bok en hoop dat er ooit een keer een camera mag meerijden door al die lange tunnels en gangen door de boekenkast.

Geen afstand kunnen doen

Paul lijdt aan het probleem waar bijna alle bibliofielen aan lijden: een chronisch tekort aan ruimte. De schappen gaan gebukt onder de boekenliefde van de eigenaar. Elk stukje leeg plank is gevuld. Soms moeten ze zelfs in rijen achter elkaar staan om de verzameldrift ook maar enigszins aan te kunnen.

Het is misschien tegelijk het andere gebrek van de boekenliefhebber: geen afstand kunnen nemen van die geliefde boeken. Paul heeft alle boeken uit zijn jeugd nog.

Pratende boeken

De boekenruggen van Martha zijn wel ongenadig tegen hun eigenaresse. Ze vinden haar maar een snob: waarom lees je ons niet? vragen ze hardop. Waarom breek je onze ruggen niet en lees je ons stuk. Ze voelen zich een beetje tekortgedaan. Terwijl ze zo mooi daar staan te pronken met die indrukwekkende titels op hun rug.

Geuren en herinneringen

Waar de een bijna zijn hele boekencollectie heeft verstopt op de harde schijf van zijn computer, daar hecht de ander vooral aan het papier. De boekenkasten van Peter zijn tot de nok toe gevuld met papier. Een boek is volgens hem meer dan een reeks letters. Ze bevatten ook geuren en herinneringen. Daarom zal hij niet snel afscheid nemen van het papieren boek.

Via de spiegel

Via de spiegel geeft leesblogger Ali Molenaar een kijkje in haar boekenkast. De Engelstalige boeken hebben boven een plekje gekregen en die kasten puilen uit. De voorliefde voor fantasy is schuldig aan de dubbele rijen die je daar treft.

Op de foto bij een breiwerk waar we niet op mogen letten, schuilen de koningen van Nederland in 3 dikke biografieën. Bovenop de boekenkast ligt een stapel identieke boeken, het is een boek over terrorisme waar ze aan heeft meegewerkt.

Opgelost

Een eerder online verhaal over zijn boekenkast is in de digitale ruimte opgelost, schrijft blogger Foxxblok met spijt. Tegelijk merkt hij op dat er in de tussenliggende periode alweer een nieuwe boekenkast is bijgekomen. Het zijn er 6 en een 7e komt er niet meer in. Daarom zijn een aantal boeken al verdwenen in dozen op zolder.

De kasten bevatten een keur aan Nederlandse bellettrie, waarvan een groot aantal boeken waarschijnlijk niet meer gelezen zal worden. Gelukkig krijgt Gerard Reve met 107 centimeter boekenplank niet alleen in ruimte veel aandacht. Ze worden regelmatig opnieuw opengeslagen.

Lees de derde boekenvraag voor #50books

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Ik zag een man

De roman Ik zag een man van Owen Sheers bevat een paar interessante thema’s: de oorlog tegen het terrorisme die gevoerd wordt in landen waarmee Amerika officieel helemaal niet in oorlog is, zoals Pakistan. Het inzetten van drones waarbij onschuldige slachtoffers vallen en het begin van de Kredietcrisis.

Thema’s die het einde van het eerste decennium van de 21e eeuw behandelen. Daartussen speelt vooral de gevoelens van schuld en boete bij de personages in het verhaal. Ze worstelen allemaal met schuld en boete.

De roman speelt in de opening op een cruciaal moment in het leven van hoofdpersoon Michael. Michael is schrijver en is kort ervoor zijn grote liefde verloren. Ze is omgekomen in Pakistan door een droneaanval op het busje waarin ze zat. Vanuit Creech Air Force Base in Amerika bestuurt hij aan de andere kant van de wereld de allesvernietigende raket.

In een diagram van de Predator op de monitor van Daniel verdwenen de twee Hellfires van hun rails. Terwijl hij naar het tafereel keek dat het doelwit moest worden – de schaduw van de boom, de tot stilstand gebrachte pick-ups – klonk het zachte gesuis van zijn koptelefoon in zijn oren, met op de achtergrond zesmaal een ingehouden adem op de lijnen. De teller links van hem daalde. Naar tien, naar vijf. De man die de kippen voerde was dichterbij gekomen. In de deur van het busje verscheen opnieuw een lichtere vlek. Vier, drie, twee. Het was een hoofddoek. Eén. (141)

Na de verschrikkelijke gebeurtenis verhuis Michael vanuit New York naar een straat tegen het Heathpark in Londen. Zijn huis in Amerika herinnert teveel aan Caroline. Hij probeert het leven weer vorm te geven na het overlijden van zijn liefde Caroline.

In Londen leeft hij een vrij geïsoleerd bestaan, maar hij gaat heel intensief om met zijn buren. Als hij op een dag na het tuinieren de achterdeuren geopend ziet en naar binnen stapt, begint een dramatische gebeurtenis die zijn leven voorgoed zal veranderen.

Hij denkt eerst dat zijn buren Josh en Samantha thuis zijn, hij gaat steeds verder het huis binnen en ervaart boven ineens de nabijheid van de overleden Caroline. Dan gebeurt er iets heel dramatisch dat Michael en zijn buren Josh en Samantha blijvend met elkaar verbindt. Of ze nu willen of niet.

Daarmee weet de verteller op overtuigende wijze de schuldvraag te behandelen. Omdat de personages dingen voor elkaar verzwijgen, kunnen ze niet troosten. Het verdriet van Michael verschuift naar zijn eigen schuldvraag. Kunnen sommige dingen je overkomen?

Kan iemand die op duizenden kilometers afstand een drone bestuurt, voorkomen dat je geliefde wordt gedood. Er is van haar geen spoor meer over door de allesvernietigende bom die de dronebestuurder David McCullen heeft afgevuurd. Ze had daar niet moeten zijn, stellen de autoriteiten. Wat heeft een journalist in zo’n gevaarlijk gebied te zoeken? Bovendien hebben ze met de aanslag een belangrijke terrorist gedood.

Je verschuilen achter excuses, het lijkt wel het element te zijn waarin het draait in de roman Ik zag een man van Owen Sheers. Michael verschuilt zich achter zijn verdriet, de dronepiloot David McCullen achter zijn onwetendheid en de bankier Josh verstopt zich achter het zwijgen van een ander. Daarmee is excuses een heel verhaal geworden, boordevol nuances. Het verdriet wordt daarmee niet minder, het krijgt alleen een andere dimensie.

Owen Sheers: Ik zag een man. Oorspronkelijke titel: I Saw a Man. Vertaald uit het Engels door Inge de Heer. Amsterdam: uitgeverij Ambo/Anthos, 2015 ISBN: 978 90 263 2948 7. Prijs: € 19,99. 312 pagina’s. Bestel

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn bijdrage over Ik zag een man van Owen Sheers. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Dagje Ouwehand (6) - Orang-Oetans

Echt genieten wordt het in het verblijf van de Orang-Oetans. Het verblijf staat er al sinds mijn jeugd. Toen was het hypermodern, maar het ziet er nu zeker niet ouderwets uit. Het lijkt veel groter dan het in mijn beleving was.

Een baby Orang-Oetan is los van zijn moeder. Hij hangt aan een tak en slingert lekker heen en weer. De grote voeten lijken wel handen. Ik kijk nog eens goed naar de vingers die onze tenen zijn. Het dier slingert heen en weer alsof hij de touwen van een schommel is.

Zijn moeder heeft een dun stukje bamboe te pakken en schuift het tussen de tralies door. Ze weet met het takje een metalen uitsteeksel te raken en tik het voorzichtig aan. Een leuk spelletje als je de hele dag in zo’n hok zit.

In het verblijf ernaast is meer bedrijvigheid. Daar zit een oudere Orang-Oetan lekker in een nestje, maar hangt een klierige puber rond. Hij maakt snelle rondjes door de kooi van boven naar beneden en terug. Hij gedraagt zich heerlijk baldadig. Stampt op een grote kuip met water af, tilt het zware ding zo op en zet plaatst het schuin tussen 2 traptredes in de vloer.

Het water stroomt uit de kuip. Aandachtig bekijkt de puber Orang-Oetan de waterstroom en neemt er zelfs een slok van. Dan is hij het zat en smijt het resterende water op de grond door de kuip om te keren. Het water vormt een watervalletje van de traptredes die de bodem vormen en vermengt zich met het hooi dat op de grond ligt.

Het wordt een ware bende. Alles verandert in een smurrie met het wc-papier dat al overal verspreid ligt. Dan gaat de puber de andere Orang-Oetan pesten en vliegt op zijn kooigenoot af. Hij trekt een takje uit het stronest dat de andere Orang-Oetan heeft gemaakt.

De kooigenoot loopt weg van het tafereel en gaat geërgerd ergens anders zitten. Als antwoord smijt de puber het nest overhoop en vliegt bovenin de kooi. Ook hij houdt een dun takje vast, steekt het uit de tralies en draait er heel hard rondjes mee in de plant vlak naast de kooi. De bladeren vliegen in het rond.

We lopen weer in de voliere, zien nog even de slangen en kijken nog snel naar de Groen Leguaan. Deze schijnt de bijnaam boomkip te hebben omdat hij volgens de Zuid-Amerikanen naar kip zou smaken. Het dier is een lekkernij in die landen.

Dan nog een foto met de flamingo’s en we staan weer buiten. Maar eerst nog langs de giraffen, de imposante lange nekken komen heel mooi uit omdat wij op een hoge brug staan. Zo kijken we de dieren oog in oog aan. Als ze even later heel dicht langs ons lopen, zijn we diep onder de indruk.

Voordat we het vergeten, we hebben nog bonnen voor gratis muffins. Ik haal ze op in het restaurant bij de ingang. Zo zitten we op de terugweg in de auto heerlijk een muffin te eten met een pakje chocomel dat we van huis mee hebben genomen.

Een leuk, voordelig dagje uit. We hebben heerlijk genoten.

Dagje Ouwehand (5) - Dierentuin in oorlogstijd

Op het lange pad van het Berenbos weer naar de reguliere dierentuin lees ik op een bord over het dierenpark in oorlogstijd. De dierentuin ligt vlak achter een belangrijk strategisch punt van de Grebbelinie. Bij een invasie zouden de dieren moeten worden afgemaakt door de militairen.

De eigenaar van het dierenpark, Cor Ouwehand, wilde het echter zelf doen. Hij schoot alle dieren neer, tot hij bij de ijsberen kwam en de moeder met 2 pasgeboren jongen zag. Hij kon het niet over zijn hart verkrijgen de dieren neer te schieten. Daarom liet hij ze in leven en hoopte dat ze het zouden overleven. Ze overleefden het.

Met de snelheid waarmee wij lopen, kan ik het hele verhaal niet nalezen en blijf tot ik het ’s avonds thuis opzoek in onzekerheid over het lot van de moederijsbeer met de 2 jongen. Ik kijk nog een keer naar de moederijsbeer met de 2 jongen die nu in het park leven. Ze liggen er heerlijk tevreden te slapen.

We lopen door het grote verblijf van de gorilla’s. De vorige keer dat we hier waren, was dit verblijf er nog niet. Nu timmeren kinderen op de ramen. Al staat er nog zo groot bij op bordjes dat het niet mag. Ik moet lachen als ik een gorilla zie zitten met zijn rug naar het publiek toe. Hij heeft duidelijk geen zin in de aandacht van het publiek.

In de overdekte gang zien we de witte tijgers zitten. Hutjemutje staan de mensen op elkaar gepakt om een glimp van de reuzenkatten te zien. Als er eentje geeuwt zie ik hoe groot zijn tanden zijn. Om nog te zwijgen over de enorme klauwen waarmee hij zijn prooien vangt.

De eerste merelzang

Een avond, de schemering is al gevallen. Ik fiets onder een tunneltje door en hoor hem al fluiten. Nog voor ik het tunneltje onderduik zingt hij al vanuit de hoge bomen, verderop. Als ik weer omhoog klim komt hij echt duidelijk in het gehoorsveld. De auto’s brommen nog achter mij.

Maar hij is duidelijk te verstaan. De zwarte lijster is in gesprek met een andere, hoor ik. Die vogel lijkt weer aan de andere kant van de weg te zitten. Ze fluiten naar elkaar, toeven elkaar af en zingen de mooiste melodieën.

Zo fietsend onder die boom door denk ik aan de regels in Dantes Goddelijke komedie over de merel. In Canto 13 van de Louteringsberg spreekt hij over het zingen van de merel in januari. De vogel is volgens de volksverhalen heel somber in de winter, tot hij eind januari de dagen ziet lengen, het warmer voelt worden en zijn zang weer voelt opborrelen.

Volgens het volksgeloof zou de neerslachtige merel met de komst van het voorjaar zich weer tot God richten en zeggen dat hij niet meer bang is. Sapia, een dame uit Siena, spreekt in de tweede omgang bij de afgunstigen. Ze vertelt over de slag bij Colle waar haar stadgenoten slaags raakten met de Welven uit Florence. Ze spreekt na het bloedbad dezelfde woorden als de merel in de fabel:

‘Voor U heeft voortaan m’alle vrees begeven’, Gelijk de merel in wat warmer dagen. (Rensburg, Canto 13, vs. 122-123)

Pas veel later verzoent Sapia zich met God en mag ze zich zelfs louteren op de Louteringsberg.

Nu is de donkere avond voor deze merel warm genoeg om zijn loflied te zingen. Ik geniet even en denk aan Dantes personage Sapia. Ze trekt een mooie vergelijking met deze bijzondere vogel. De overmoed is bijna hetzelfde, want wie zegt dat het zo warm blijft. Een te vroeg ingezet loflied?

2016 Jaar van het boek - #50books vraag 2

Een dag na de eerste boekenvraag over je leesvoornemen, opende het CPNB officieel: 2016, het jaar van het boek. Het is een prachtig initiatief dat de kracht van het boek viert. We lezen nog altijd heel veel. Al lezen we anders en is het niet altijd gerelateerd aan een boek. Een beter jaar voor het bedenken van boekenvragen kan ik niet hebben.

Plezier in lezen dat is voor mij het belangrijkste dat telt. De boekenwurm die de letters, woorden en zinnen verslindt. En je mag er zoveel van nemen als je zelf wilt. Daarom is het zo mooi om het lezen te vieren. Boeken bepalen onze cultuur en identiteit. Daarom zegt een boekenkast zoveel over iemand.

De boeken die erin staan, laten zien waar zijn interesse ligt. Maar soms zegt het ook wie hij zou willen zijn, dan bestaat zijn boekenkast voornamelijk uit ongelezen boeken. In het voornemen schuilt de wens wie hij zou willen zijn.

Aan het initiatief zitten allerlei activiteiten vast waarmee het bestaan van boeken wordt gevierd. Een initiatief waar iedereen aan kan meedoen is een #bookshelfie voor je eigen boekenkast. Doe ook mee en stuur een tweet met je foto naar @2016jaarvhboek

De bookshelfie brengt mij bij de tweede vraag van het jaar:

Wat vertelt jouw boekenkast over jou?

Vertelt elk boek zijn eigen verhaal en komen ze allemaal samen tot jouw verhaal? Of zou je graag willen dat je boekenkast een bepaalde belangstelling belichtte? En zit er veel van vroeger in je boekenkast? Boeken die je toen wel las en nu niet?

Ik ben ontzettend benieuwd naar je antwoord, al dan niet met een bookshelfie erbij.

Blog mee over #50books

Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Lees de antwoorden op vraag 1: Wat zijn je leesvoornemens voor 2016?

Leesvoornemens - #50books antwoord 1

De eerste boekenvraag van het jaar voor #50books of voor #50boeken heeft mij enorm verrast. Wat een reacties. Ik had dit niet durven hopen. Aan het eind van de week probeer ik een overzichtje te geven van blogs die ik ben tegengekomen.

Wat zijn de voornemens op het gebied van lezen en boeken voor 2016?

Jerzy Kosinski

Aan voornemens doen weinig lezers merk ik in de antwoorden. Toch zijn er een paar die eruit springen. Schreef Peter vorig jaar nog elke week de boekenvraag #50books voor zijn lezers, dit jaar gaat hij alles van Jerzy Kosinski lezen.

Een mooi voornemen, want het werk van Jerzy Kosinski is zeker de moeite waard en helemaal als je hem in het Engels leest. Het enthousiasme is bij Peter aangewakkerd door de biografie over de schrijver van Jamews Park Sloan. Daar begint vaak een liefde voor een schrijver mee.

Spreekwoord afmaken

Carel de Mari heeft niet zoveel plannen op het gebied van lezen. Hij laat het vooral op zijn pad komen en vertelt meteen over zijn eigen bloginitiatief: elke dinsdag een spreekwoord dat de lezers kunnen afmaken.

Allemaal laten komen

Het voornemen van mijn lievelingsvolger Niek is om zich niet meer aan een lijstje te houden. Zij wil het allemaal gewoon laten komen, zoals Carel een beetje doet. Lekker laten gebeuren. Voor het eerst van haar leven doet zij dit en ik ben dan ook heel benieuwd hoe haar dat nieuwe leven bevalt en of er inderdaad niet stiekem een lijstje binnenkruipt.

Zoveel mogelijk blijven lezen

Het voornemen van Ali Molenaar is misschien wel het mooiste voornemen: gewoon zoveel mogelijk blijven lezen. Misschien kom ik dan eindelijk eens door die stapel ongelezen boeken heen, zegt ze. Alleen is het niet duidelijk hoeveel ongelezen boeken ze heeft. Ook omdat gelezen en ongelezen door elkaar heen beginnen te raken. Bovendien is het lastig tellen hoeveel ongelezen e-books er nog liggen.

Klassiekers

Blogger Foxxblok heeft een paar mooie klassiekers op zijn verlanglijstje staan. Zou het hem eindelijk lukken om Oorlog en vrede eens uit te lezen? Hij heeft het al 2 keer geprobeerd, wie weet is 3 maal scheepsrecht. Het lezen van Gerard Reves geleerde broer Karel van het Reve is natuurlijk vooral een feest. Het meest pretentieus is misschien Berlin Alexanderplatz ‘ganz auf Deutsch’ te lezen. Ik ben heel benieuwd of hij zich door deze klassieker heen weet te worstelen.

Goodreads

Martha laat zich helpen door het tooltje Goodreads om haar leesdoelen vast te stellen en te halen. Ze ligt nog op schema maar daar is het nieuwe jaar ook vrij vers voor. In de voornemens ligt om het stapeltje nog te lezen boeken te gaan lezen. Bovendien wil ze er ook nog enkele reviews over schrijven. Een mooi, dubbel voornemen.

Themamaanden

Blogger en lezer Paul van der Werf maakt ook gebruik van de tool Goodread om zijn voornemen – het lezen van 25 boeken – kracht bij te zetten. Wat een heel mooi idee is dat hij erbij vertelt is het idee van de ’themamaanden’. Elke maand legt hij zich helemaal toe op een onderwerp en zal er dan over lezen, leren en bloggen.

Gewoon Nederlands

Ruud ergert zich aan de benaming #50books en zou het graag in gewoon Nederlands doen: #50boeken. In zijn voornemen liggen een paar prachtige boeken: het schrijfhandboek Poetry in the Making van Ted Hughes en Il Principe van Machiavelli. Allemaal in een andere taal dan de moedertaal, maar dat is zeker genieten. Gelukkig liggen er ook heel veel blogs over boeken en gedichten in het verschiet. De moeite om hem te gaan volgen.

Mooie suggesties

Al heeft Caro een dag eerder geschreven dat ze wel plannen heeft, maar geen goede voornemens, wil ze heus wel wat voornemens voor het lezen noemen. Er liggen een paar prachtige boeken op haar te wachten: ik kan niet wachten om over haar leeservaringen te lezen. Zoals het boek met Moderne Turkse poëzie, een boek dat heerlijk moet zijn om te lezen. Bovendien heeft Caro gelijk al een paar mooie suggesties voor nieuwe vragen gegeven.

Verlangen en passie in blogs

Wat mij vooral treft zijn de mooie verhalen van verlangen en passie in de blogs. Iedereen heeft wel een wens om een boek te gaan lezen of een aantal boeken. Die wens vasthouden vergroot het leesplezier. Het genieten van het boek dat je leest, staat hierbij voorop. Laat de rest van de stapel rustig wachten en geniet van het boek dat je nu leest. Dat moet vooral het credo zijn voor 2016.

Lees de tweede vraag voor #50books

#50books

De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.

Dagje Ouwehand (4) - Berenbos

We staan weer buiten en zoeken het Berenbos op. De ingang is iets veranderd. Er staat een heuse doolhof naast. De huisjes die een stadje ergens in Oost-Europa voorstellen, misschien is het Moldavië, waarachter de ingang naar het Berenbos verstopt zit.

We lopen over de hoge loopbrug over de dieren heen. Hoe we ook turen in het bos onder ons, we zien weinig teken van leven. Alleen een paar eksters hippen over de bodem, verder is er geen dier te vinden. De beren en de wolven zijn niet thuis.

Wat is dit jammer, want stiekem zijn we hiervoor gekomen. Het was bij het vorig bezoek zo indrukwekkend om daar de beren en de wolven te zien. Het is in zo’n natuurlijke omgeving, het leek bijna dat ze er in het wild leefden. Op de loopbrug is het een drukte van belang. Hier buitelen bezoekers over elkaar heen.

De speciale touwbrug voor kinderen bestaat uit een file van kinderen en ouders die traag vooruit komt. Een paar kinderen voor wie de attractie een brug te ver is, verstoppen de stroom.

We zien iets verderop dat de beren in de hokken helemaal achterin het verblijf zitten. Verstopt in een hoekje, bijna onzichtbaar voor het publiek. Een beer stapt naar buiten, maar keert bijna even snel weer om. In die drukte heeft hij geen zin en kruipt weer terug achter de tralies van zijn veilige kooi.

Lees maandag verder: Dagje Ouwehand (5) – Dierentuin in oorlogstijd

Dagje Ouwehand (3) - IJsberen

Terug lopen we even langs het oude zwembad waar het Wad nu zit. Uit het wateroppervlak steken 4 zeehondenkoppies omhoog. Voor de rest zitten er alleen 2 aalscholvers aan de rand van het oude zwembad. Voor de rest zijn er vooral mensen in plaats van dieren in deze ruimte.

Dat geldt eigenlijk overal. De glijbaan is nog altijd favoriet. De gigantische olifant was in 2008 een beetje te ver buiten bereik, nu staat ze lang in de rij en lijkt het of de vaart naar beneden nooit komt. Ze geniet ervan, net als dat ze vol aandacht kijkt naar de olifanten in het verblijf naast het speeltoestel.

Bij de ijsberen loopt vader ijsbeer voorin het verblijf heen en weer. Het bekende spreekwoord doet het dier alle eer aan. Pas als we goed kijken, zien we dat de rest van de familie iets verderop in het verblijf ligt te slapen. De 2 jongen liggen over moeder heen op het groene gras. In alle rust, terwijl vader vooraan loopt te ijsberen. Een vreemd beeld een ijsbeer op groen gras.

Tegenover het verblijf van de ijsberen staat een speeltoestel dat een ijsschots voorstelt. Daarbij staat een ijsbeer waarop je kunt plaatsnemen voor een foto. De laatste keer dat we hier waren, zat Doris op de ijsbeer en nu mag ze er weer zitten.

Ik wil achter haar gaan zitten en klim op de gladde ijsbeer, maar ik val bijna van het ding af. Zo lastig is de plastic ijsbeer te bestijgen. Of ik overschat mijn klimkunst. Gelukkig krijg ik hulp van een toeschietende mevrouw. Ze trekt me omhoog. Daarna poseren we met z’n allen op de foto. Het verschil met het kleine meisje van toen moet heel groot zijn, vermoed ik.

We lopen in de richting van het Berenbos, maar stuiten we op een dikke rij mensen die in beweging komt. Het is de rij die op weg is naar de zeeleeuwenvoorstelling. We sluiten heel mooi aan op het punt dat het mag en smokkelen zo mee naar binnen. Het begin van de zeeleeuwenshow.

Vroeger tikten hier de dolfijnen tegen de ballen aan, nu zijn het de zeeleeuwen. Ik mis een beetje een sterke verhaallijn, die er vroeger wel in zat. Maar misschien heb ik het wel mis. Nu kijken we vol verwondering naar de zeeleeuwen die leuke trucjes laten zien aan het publiek.

Lees morgen: Dagje Ouwehand (4) – Berenbos

Dagje Ouwehand (2) - Monorail

Als van de ara’s verder het park inlopen en ik de monorail zie rijden, word ik enthousiast. Met het treintje van weleer rijden. Ja, dat wil ik wel. Ik herinner mij de tochtjes van vroeger waarbij we over de hokken gleden. De motor rustig voortkabbelend. De daling en het klimmen zorgden voor de spanning. Ze gaven de versnelling en de vertraging.

We gaan naar het stationnetje dat in het overdekte speelpaleis zit. Daar heeft zich een enorme rij gevormd naar de entree die in de etage boven ons zit. Het station draagt de koloniaalse naam ‘Batavia’. Waarschijnlijk verwijst deze benaming naar de jungle op Java. Dan zou Bandung misschien een logischere keuze geweest.

Een moeder loopt met haar kind terug, waardoor de massa vervormt. Achter ons dringen een paar kinderen met hun oma naar voren. Ze passeren gewoon zonder een woord te zeggen. Voordringen is ook een kunst. Stiekem ben ik altijd jaloers op de mensen die de brutaliteit opbrengen het gewoon te doen. Ik behoor helaas tot de grote groep mensen die het toelaat zonder iets te zeggen.

De rij komt nauwelijks vooruit en ik wil alweer teruggaan. Tot de massa ineens in beweging komt. Het gegil van de spelende kinderen neem ik maar voor lief. Het verlangen naar het treintje en de herinnering eraan is namelijk te sterk. De vorige keer dat we hier waren, reed het treintje niet. De herkansing nu, moet ik pakken.

We mogen instappen. Het treintje op de monorail bestaat uit 3 wagonnetjes met 2 bankjes. We nemen plaats en ik voel de sensatie van weleer opborrelen. Alleen de kamelen staan er nog van toen, de rest van de dieren is verdwenen achter hoge schotten en grote gebouwen. Ergens lijkt het vooral een boodschap uit het verleden.

Lees donderdag verder: Dagje Ouwehand (3) – IJsberen