15 januari 2016

Ik zag een man

image

De roman Ik zag een man van Owen Sheers bevat een paar interessante thema’s: de oorlog tegen het terrorisme die gevoerd wordt in landen waarmee Amerika officieel helemaal niet in oorlog is, zoals Pakistan. Het inzetten van drones waarbij onschuldige slachtoffers vallen en het begin van de Kredietcrisis.

Thema’s die het einde van het eerste decennium van de 21e eeuw behandelen. Daartussen speelt vooral de gevoelens van schuld en boete bij de personages in het verhaal. Ze worstelen allemaal met schuld en boete.

De roman speelt in de opening op een cruciaal moment in het leven van hoofdpersoon Michael. Michael is schrijver en is kort ervoor zijn grote liefde verloren. Ze is omgekomen in Pakistan door een droneaanval op het busje waarin ze zat. Vanuit Creech Air Force Base in Amerika bestuurt hij aan de andere kant van de wereld de allesvernietigende raket.

In een diagram van de Predator op de monitor van Daniel verdwenen de twee Hellfires van hun rails. Terwijl hij naar het tafereel keek dat het doelwit moest worden – de schaduw van de boom, de tot stilstand gebrachte pick-ups – klonk het zachte gesuis van zijn koptelefoon in zijn oren, met op de achtergrond zesmaal een ingehouden adem op de lijnen. De teller links van hem daalde. Naar tien, naar vijf. De man die de kippen voerde was dichterbij gekomen. In de deur van het busje verscheen opnieuw een lichtere vlek. Vier, drie, twee. Het was een hoofddoek. Eén. (141)

Na de verschrikkelijke gebeurtenis verhuis Michael vanuit New York naar een straat tegen het Heathpark in Londen. Zijn huis in Amerika herinnert teveel aan Caroline. Hij probeert het leven weer vorm te geven na het overlijden van zijn liefde Caroline.

In Londen leeft hij een vrij geïsoleerd bestaan, maar hij gaat heel intensief om met zijn buren. Als hij op een dag na het tuinieren de achterdeuren geopend ziet en naar binnen stapt, begint een dramatische gebeurtenis die zijn leven voorgoed zal veranderen.

Hij denkt eerst dat zijn buren Josh en Samantha thuis zijn, hij gaat steeds verder het huis binnen en ervaart boven ineens de nabijheid van de overleden Caroline. Dan gebeurt er iets heel dramatisch dat Michael en zijn buren Josh en Samantha blijvend met elkaar verbindt. Of ze nu willen of niet.

Daarmee weet de verteller op overtuigende wijze de schuldvraag te behandelen. Omdat de personages dingen voor elkaar verzwijgen, kunnen ze niet troosten. Het verdriet van Michael verschuift naar zijn eigen schuldvraag. Kunnen sommige dingen je overkomen?

Kan iemand die op duizenden kilometers afstand een drone bestuurt, voorkomen dat je geliefde wordt gedood. Er is van haar geen spoor meer over door de allesvernietigende bom die de dronebestuurder David McCullen heeft afgevuurd. Ze had daar niet moeten zijn, stellen de autoriteiten. Wat heeft een journalist in zo’n gevaarlijk gebied te zoeken? Bovendien hebben ze met de aanslag een belangrijke terrorist gedood.

Je verschuilen achter excuses, het lijkt wel het element te zijn waarin het draait in de roman Ik zag een man van Owen Sheers. Michael verschuilt zich achter zijn verdriet, de dronepiloot David McCullen achter zijn onwetendheid en de bankier Josh verstopt zich achter het zwijgen van een ander. Daarmee is excuses een heel verhaal geworden, boordevol nuances. Het verdriet wordt daarmee niet minder, het krijgt alleen een andere dimensie.

Owen Sheers: Ik zag een man. Oorspronkelijke titel: I Saw a Man. Vertaald uit het Engels door Inge de Heer. Amsterdam: uitgeverij Ambo/Anthos, 2015 ISBN: 978 90 263 2948 7. Prijs: € 19,99. 312 pagina’s. Bestel

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn bijdrage over Ik zag een man van Owen Sheers. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Geen opmerkingen: