Het kruis op de berg

Soms treffen je bijzondere dingen. Zo benaderde kortgeleden Constant van den Heuvel me. Hij is de schrijver van een interessant boek. Hij had mijn blog gelezen over het boek van Pauline Broekema over de fusillade van haar oom Pieter ter Beek. In de Tweede Wereldoorlog werd deze verzetsheld samen met 5 andere verzetslieden vermoord bij Veenendaal.

Ik zocht vorig jaar de plek op waar de fusillade plaatsvond. Op de plek van het kruis las ik een fragment voor uit Broekema’s boek Het Boschhuis, Kroniek van een familie over de aangrijpende gebeurtenis. Pauline Broekema geeft in haar boek een beeldende beschrijving van wat er gebeurde daar op die avond in 1944. Zes mensen lieten hun leven voor vrijheid en recht.

Wat ik niet wist, maar later wel hoorde, was dat het Ichtus College in Veenendaal de plek geadopteerd heeft. Samen met de nabestaanden onthulden leerlingen op 20 november vorig jaar – 70 jaar na de gebeurtenis – het vernieuwde monument.

Het is een beladen plaats daar aan de rand van Veenendaal. Misschien wel zo beladen dat ik wel van de gruwelijke gebeurtenis gehoord had, maar nooit precies wist waar de plek was. Het was ook lastig om te zien als je er met de auto snel langsreed. En op de fiets was het ook niet zo duidelijk zichtbaar door alle bomen en struiken die er omheen en voor groeiden.

Wat Pauline Broekema beschrijft in haar boek is onderdeel van haar familiegeschiedenis. Het vormt misschien wel het hart van haar boek, het is de meest aangrijpende gebeurtenis in haar familiegeschiedenis, maar het is ingebed in een groot verhaal.

De historicus, Veenendaler en geschiedenisdocent Constant van den Heuvel heeft zich in zijn boek Het kruis op de berg, De fusillade van 20 november 1944 tussen Rhenen en Veenendaal geconcentreerd op deze gebeurtenis. Hij geeft de 6 mensen allemaal een gezicht. Hij bedt zijn verhaal in het verhaal van de oorlog, toegespitst op de rampplek, de locatie langs de weg van Veenendaal naar Elst.

Ik ben heel blij dat de schrijver mij op zijn boek attendeerde. Hij geeft met zijn boek de gebeurtenis een gezicht. Sterker nog: 6 gezichten. Daarbij vertelt hij de verhalen om de 6 verzetshelden heen. Zijn boek past daarmee in het grote verhaal van de Tweede Wereldoorlog met alle verschrikkingen.

Constant van den Heuvel: Het kruis op de berg, De fusillade van 20 november 1944 tussen Rhenen en Veenendaal. Utrecht: Uitgeverij Matrijs, 2015. ISBN: 978 90 5345 493 0. Prijs: € 17,95. 176 pagina’s.

Bestel het boek via Uitgeverij Matrijs

Een perfecte dag voor literatuur

Het is vandaag Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Omdat de dichtbundel Alle zeeën zijn geduldig van Ineke Riem op uitdrukkelijk verzoek van de dichteres niet besproken wordt – heel jammer -, schrijven we vandaag over een boek dat ons getroffen heeft. Voor mij is dat het boek van Constant van den Heuvel: Het kruis op de berg. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Meer info vind je op www.hetkruisopdeberg.nl

Bloemetjes en bijtjes

Na mijn blog vorig jaar over de massale bijensterfte ben ik bewuster gaan kijken naar het bijenbeleid in de gemeente. De reactie van een lezer onder mijn blog dat de bijen gewoon verhongerden en niet meer de kas wisten te bereiken, maakte mij wakker.

Zeker ook omdat ik een paar weken later in het park een imker ontmoette. Ze verzorgde samen met enkele vrijwilligers een paar bijenkassen in het park.

Wat betekent het eigenlijk als je goed voor de bijen in je gemeente wil zorgen? Dat vraagt een gevarieerd aanbod van bloemrijke planten. Die planten zijn niet alleen de voorjaarsbloesem van de lindebomen, kersenbomen en kastanjes. Het zijn ook de talloze bloemen aan planten als de klaproos, koolzaad en bramenstruiken.

Jammergenoeg zie ik dat hier nog geen bijvriendelijk beleid geldt. Het gras wordt hier namelijk heel kort gehouden. Misschien ziet het er zo wat verzorgder uit. Voor de bijen en de natuur is het heel schadelijk. Vooral bijen vinden zo weinig voedsel. Zo weinig dat ze het loodje leggen.

Dat is al te zien aan de vele hommels die het loodje leggen. Ze sneuvelen onderweg door gebrek aan voedsel. Heel jammer, want ik zie ook hoe het wel kan. Zoals de stroken met weideplanten die op het industrieterrein waar ik werk overeind worden gehouden.

Het is daar een gezoem van jewelste van bijen en hommels die van het nectar smullen. Ik hoop daarom dat deze stroken met prachtige planten als de klaproos meer blijven staan. Het is namelijk niet alleen heerlijk om het gezoem van al die bijen mee te maken. Het is ook een lust voor het oog al die mooie bloemen.

50 tinten - #50books

Teveel seks of juist te expliciet. Je kunt van 50 tinten – Grijs alles vinden. Het was 3 jaar geleden een complete hype. Ik weet niet of dat te evenaren is met een nieuw deel, gezien vanuit het perspectief van het mannelijk personage.

Er heerste hier in huis ook even die opwinding. Op facebook en twitter schreven voornamelijk veel vrouwen over dit boek. Het boek doet het meest aan een kasteelromannetje denken, waarbij de lezer heerlijk mag wegzwijmelen in de avonturen van deze schatrijke man en de jonge studente.

Toen Inge – mijn Inge – aan het boek begon, aangemoedigd door een groep enthousiastelingen op facebook, heb ik het ook in mijn handen genomen en ben begonnen. Een verhaal dat een enorme spanningsopbouw bezit, gedreven door seks. In dat opzicht best aardig, maar het begon mij gaandeweg te vervelen.

Ik vond de seksscènes meer en meer oponthoud opleveren. Daarmee verdween voor mij de nieuwsgierigheid naar de rest van het verhaal. Zodoende haakte ik ergens halverwege af. Het verliep in mijn ogen te traag en voorspelbaar. Dat ze elkaar zouden krijgen, sprak voor zich. Alleen hoefde ik niet te weten hoe die lange draad eindelijk afgesponnen zou worden.

Wat ik wel mooi vind aan het boek is hoe het op de markt gekomen is. E.L. James plaatste het verhaal oorspronkelijk op een forum voor liefhebbers van dit soort seksueel getinte verhalen. Een uitgever zag er iets in en spoorde haar aan het verhaal te herschrijven tot de verbraafde versie die het nu geworden is.

Een jaar na de hype lagen de boeken al in de kringloopwinkels voor veel schappelijkere prijzen. Op een boekenmarkt zag ik eens 2 oudere dames rondlopen. Eentje haalde het boek van het schap en tikte haar buurvrouw aan.

Ze keek er heel ondeugend bij naar haar vriendin. ‘Is dit niks?’ vroeg ze. Ze kregen iets van 2 meisjes. Ze giechelden en keken sluiks in mijn richting. ‘Of zou die meneer het willen hebben?’

Ik vond het vooral heel schattig en genoot daar meer van dan mij te laten verleiden tot een reactie.

#50books

Dit is het antwoord op vraag  26 van het blogproject #50books. #50books is een initiatief van Peter Pellenaars. Na Martha Pelkman in 2014 heeft Peter het in 2015 weer overgenomen. Bekijk mijn andere bijdrages voor dit bijzondere boekenblogproject.

Vissers (2)

De vis ligt nog altijd doodstil in het net. Maar als de jongen zijn 2 handen onder het dier geschoven heeft, slaat de snoekbaars zich ineens omhoog. Hij laat de vis geschrokken los. ‘Pak hem nou in de nek’, roept zijn vader. ‘Hier hou vast.’ ‘Maar ik durf niet,’ zucht de jongen. Hij wappert met zijn armen. Zijn vader loopt naar het net en pakt het beet.

Plotseling werpt de grote snoek zich omhoog en valt half met het vangnet in het water. De vader laat het net in het water zakken en gebaart naar de zoon. De vis maakt opnieuw een zwembeweging en hapt zich vast in het net. ‘Verdomme’, roept de vader en werpt zijn sigaret in het water. ‘Hij zit vast.’

Hij hijst het net aan de waterkant. Zijn zoon staat er zwijgzaam bij. Het dier ligt doodstil en vader hannest met het net. Als hij het dier losheeft, houdt hij het trots omhoog. ‘Hier, zo moet het.’ De jongen pakt het mobieltje en klikt voor de foto. De snoek beweegt niet meer. Hij geeft zich gewonnen.

Dan buigt de vader met het dier naar het water en laat de grote snoek in het water zakken. Het zwemt traag weg met brede slagen. Hij is uitgeput van het gevecht en verblijf op de waterkant. Vader haalt het pakje sigaretten uit zijn zak en vist er eentje uit. Hij steekt de peuk aan en loopt met het vangnet naar de brug.

De jongen werpt de hengel weer in het water terwijl zijn vader het net staat te repareren tegen het brughoofd. Af en toe glijft er een rookpluim tussen zijn lippen. Dan mompelt hij iets en wringt zijn vingers tussen de fijne mazen van het net.

In het water verderop lijkt iets te plonsen, bewustgeworden van zijn vrijheid. Het leven gaat verder, maar dat hoeven de vissers niet te weten.

Vissers (1)

De hengel maakt een parabool in de richting van het water. Aan de andere kant hangt vader die in gevecht is met een reuzenvis. Zijn zoon laat het werpnet onhandig in het water vallen en trekt het er weer uit. Het valt vrijwel meteen weer in het water met een plons.

De vis trekt hevig aan het koord. De vader sjort met kracht aan de hengel. Tussen zijn lippen houdt hij een peuk vastgeklemd. Hij roept wat naar de jongen. Het net om de grote vis omhoog te halen valt weer met een plons in het water. De vader scheldt iets. ‘Kom, hou dat ding hieronder man.’

Langzaam komt er een bek omhoog. Het dier vecht voor zijn leven en trekt zich weer naar beneden. Hij houdt iets groens in zijn bek. Het zal wel het aas zijn. De vis hapt nog een keer en trekt uit alle macht aan het koord. De hengel blijft in een kromme boog staan.

Dan heeft de jongen beet. Hij laat het net onder de vis door gaan. ‘Kom op omhoog’, roept zijn vader. De sigarettenrook dwarrelt met zijn stem mee. De snoek aan de hengel probeert nog door te vechten, maar het lukt niet meer. Uitgeput laat hij zich optillen, geeft nog een paar slagen, maar het gaat niet. Hij kan niet meer.

De jongen moet het net met de snoek omhoog zien te krijgen. Zijn vader roept iets en onhandig plonst het net weer in het water. De snoek beweegt niet meer. Het sterke dier lijkt wel dood. De kracht is er helemaal uit. De vader mompelt iets. Zijn lippen houdt hij teveel op elkaar geklemd om de sigaret niet te verliezen.

Dan pakt hij geërgerd het vangnet en hijst het dier op de waterkant. ‘En nou pakken’, zegt hij. De zoon loopt onhandig naar het net. ‘Nee, met handschoenen aan.’ ‘En we moeten hem op de foto zetten’, zegt de jongen. Hij stapt naar de kist iets verderop en trekt de handschoenen aan.

‘Pak hem beet’, roep zijn vader. ‘Maar hoe?’ vraagt de jongen. ‘Gewoon van onderen.’ De jongen buigt naar voren. Angstig dat de doodstille vis zich ineens in beweging zet. Hij duwt een hand onder de enorme vis. ‘Pak hem in zijn nek’, roept zijn vader. Hij houdt de hengel nog altijd vast maar houdt zijn mobieltje in de aanslag voor de foto.

Lees morgen het vervolg: Vissers (2)

Stelen?

Als Jantje in het kindergedicht van Van Alphen pruimen ziet hangen, als eieren zo groot. Is hij zich niet bewust van bezit. De pruimen zien er lekker uit en hij wil ze opeten. Niemand zal het zien, denkt hij. Die ene pruim minder ziet toch niemand in de grote hoeveelheid pruimen die daar hangt.

Jantje wordt betrapt en krijgt een flinke reprimande van zijn vader. Wat hij doet is stelen. Vraag gewoon aan de eigenaar of je er eentje mag hebben. Dan heb je helemaal wettig in je bezit.

Hoe zit dat met de merels die mijn rode bessen stelen, vroeg ik mij laatst af. Zijn zij ook aan het stelen? Terwijl ze zich helemaal niet bewust zijn van bezit. Net als alle andere dieren. Ze vinden toevallig zo’n bessenstruik en nemen het ervan. Die struik staat daar en biedt de lekkerste vruchten. Waarom doorvliegen?

Als je je er niet bewust van bent dat je aan het stelen bent, steel je toch eigenlijk niet. Zeker ook omdat mensen een heel andere beleving van bezit hebben dan dieren. Dieren zien hun kroost als hun bezit, dat verdedigen ze met hand en tand. Alle maatregelen om hun nest te beschermen, doen ze tot behoud van hun gezin.

De natuur brengt allerlei vruchten en andere eetbare dingen voort. In feite mag je die als wandelaar gewoon meenemen. Al behoort het bos in eigenlijke zin niet tot mijn eigendom. Zo zullen de merels de bessenstruik in mijn achtertuin ook zien: als iets dat de natuur ze geeft. Zij plukken daar de vruchten van. Dat het mijn vruchten zijn, ziet de merel niet.

In de bijbel illustreert Jezus in zijn Bergrede de zorgeloosheid van de vogels. Hij ziet deze dieren als voorbeeld om onbezorgd door het leven te gaan en met de dag te leven. Ze scharrelen op een heel andere manier hun kostje bij elkaar. Ze pakken wat ze tegenkomen en bekommeren zich niet over de eigenaar van het kostje dat ze vinden.

Kijk eens naar de vogels in de lucht. Ze werken niet op het land en bewaren geen graan in een schuur. Jullie Vader in de hemel geeft ze te eten. En jullie zijn veel belangrijker dan de vogels. (Math. 6: 26)

Dat ze eigenlijk stelen, vergeet de zoon van God te melden in zijn voorbeeld. De vogels gaan namelijk vaak regelrecht in tegen het andere gebod: niet stelen. In het gedicht van Van Alphen is de moraal niet te stelen belangrijker dan de zorgeloze houding waarmee Jantje eigenlijk wil meenemen wat hij tegenkomt.

Daarom bewonder ik stiekem de merels. Ze nemen de bessen mee en dat sta ik oogluikend toe. Hoe heerlijk ik die bessen zelf ook vind in de jam. De familie Getelink heeft het zwaar genoeg in deze wereld vol eksters, kauwtjes, katten en andere bedreigingen.

Rode bessen

Vlak voor ons huis nestelt de familie Getelink. De merelouders maken zich veel zorgen om hun kroost. Of ze uitgevlogen zijn, kan ik niet zo goed beoordelen. Soms zie ik nog een merel in de struiken duiken. Voor het overige vliegen ze vooral krijsend achter kauwtjes en eksters aan.

De merels verdedigen met hand en tand de jonge aanwas van hun gezin. Dat vader Getelink ’s avonds nog tijd heeft om op de dakrand een mooi lied te zingen, beschouw ik als een wonder. Of zijn gezin op die tijd van de honger dreigt om te komen weet ik niet.

Ik volg met interesse hoe ze de wormpjes en andere eetbare waren naar het nest komen brengen. Een paar dagen terug vlogen ze af en aan met de lekkerste dingen in hun snavel. Ik bespeurde zelfs een sappige rode bes en bewonderde de speurkwaliteiten van vader merel.

Tot ik ontdekte dat de rode bessen in onze achtertuin wel snel verdwenen. Ze leken maar niet te rijpen. Onder de struik lagen wel onrijpe bessen die op een raadselachtige wijze naar beneden waren gevallen.

Even later betrapte ik vader merel op een inval. Hij vloog heel onopvallend naar de pergola van de buurman. Floot zachtjes om zich heen om niet op te vallen en dook in een snelle vlucht weg in de struik met rode bessen. Ik kon hem niet meer zien, maar zag de bladeren van de struik woest heen en weer schudden. Daar werd een heerlijke vrucht verorberd.

Ik was niet de enige die de Getelinks betrapte. Ze vielen al snel ook bij Teun op. Luid blaffend stormde onze waakhond op de bessenstruik in de hoek van de tuin. Ze sprong daarbij wild tegen de schutting aan. Zo verdween een verschrikte merel uit de struik. Ze keek de teckel met een verwilderde blik na.

Legale olifantenpaden

Een fenomeen dat ik wel kende, maar niet wist hoe het heette: olifantenpaden. Ik maakte er kennis mee met de serie: Nederland van boven. Daar vielen de afsnijdsels van de reguliere wegen onmiddellijk op vanuit de lucht. Een strakke bocht in een fietspad of voetpad wordt ingekort tot een snel pad door het gras. Gedurende de tijd ontstaat er een looppad en dat heet een olifantenpaadje.

In het park lopen ook een paar olifantenpaadjes. Het zijn die heerlijke ingekorte paden die soms zelfs een stukje tussen de bossages pakken. Zo dwaal je heerlijk weg en waan je je zelfs even helemaal alleen op de wereld. Het zijn die paadjes die er eigenlijk niet zijn. Ze zijn niet bedacht maar spontaan ontstaan. Daardoor hebben ze iets aantrekkelijks.

Tot mijn verbazing had de gemeente laatst de olifantenpaden in het park voorzien van een dikke zandlaag. Blijkbaar met de bedoeling om de paden een officiële status te geven. Zo hoeft niemand zich een onnodige weg te banen tussen de struiken, maar is het een vereffend pad zonder verdere obstakels.

Het haalt gelijk iets van de dynamiek weg. Zo sterk zelfs dat ik laatst maar het bestrate pad nam in een poging de geheimzinnigheid weer op te roepen. Als een olifantenpaadje officieel wordt, verdwijnt de hele bestaansrecht van het illegale paadje.

Natte en opgedroogde pluis

De regen heeft de populierenpluis papperig gemaakt. Het lijken kleine maïskorrels die onder de schoenen vastplakken. Als de zon de zaden opdroogt veranderen ze in kleine harde korrels.

De opgedroogde pluis doet dan weer denken aan de korrels die achterblijven na het poffen van maïs. Vaak niet meer dan een schilletje maar hard genoeg om de vulling in je holle kies los te krijgen.

De kleine witte draden zeggen dat ze ooit gevlogen hebben, maar de regen heeft daar een eind aan gemaakt. Nu liggen ze teneergeslagen op de bodem en bedekken het fietspad. Alsof de gemeentelijke dienst besloten heeft het pad extra te plaveien.

Achteraf betalen - #50books

Is iets van waarde gratis? Soms verbaas ik mij erover dat mensen voor iets onbenulligs heel veel geld neertellen. Het voorwerp krijgt er wel waarde mee. Iedereen wil voor een dubbeltje op de eerste rij zitten, maar als iets gratis is, heeft het dan waarde?

Ik weet het niet. Het commentaar op de krant De Pers was dat het gratis was. Het was een perfecte krant, hele goede en gedegen artikelen, maar gratis. Dat het gratis was deed dus afbreuk aan de kwaliteit. Daarmee verdween de krant van het toneel. Iets dat gratis was, kon toch nooit goed zijn?

Een paar jaar geleden bracht ik een gedichtencyclus onder in een boekje en liet het als gratis download achter op mijn website. Het boekje is een keer of 50 gedownload. Ik heb er misschien niet genoeg reclame voor gemaakt of de kwaliteit was onder de maat. Maar ik heb de stellige indruk dat veel lezers het boek bij voorbaat al minder interessant vinden omdat het gratis was.

Het initiatief van Paul Coeho waar Peter over schrijft, is natuurlijk best leuk, maar ik geloof er niet in. Als mensen iets gratis aangeboden krijgen, zullen ze na afloop beduidend minder geld geven dan wanneer ze vooraf betalen.

Het voordeel als je iets gratis aanbiedt, is dat je na afloop alleen complimenten krijgt als het meevalt. Mensen durven niet zo goed te zeggen dat het niet deugt als het gratis is. Je hebt er niets voor betaald, dus je mag niet een bepaalde kwaliteit verwachten.

De Social Media Club Almere is ook gratis. Na afloop kunnen de bezoekers een donatie in de collectebus stoppen. De laatste spreker gelooft daar niet in, zei ze. Waardebepaling achteraf geeft het evenement minder waarde dan vooraf entree heffen, vindt zij. Al hielp haar betoog aan het einde van de avond waarop ze sprak wel mee om de collectebus te vullen.

Dat geldt zeker ook voor de boeken die Paul Coeho gratis aanbiedt. Het begint er al mee dat zijn bestsellers niet in de lijst staan. Hij heeft zelf al een gradatie toegepast. Dat laat al een bepaalde indruk bij de lezer achter.

Je ziet het gebeuren bij veel e-books die mensen illegaal downloaden. Ze halen misschien wel honderden boeken binnen, maar ze lezen er enkele. Het levert voornamelijk inhaligheid op en veel minder leesplezier.

Dan geloof ik meer in het concept dat je een boek krijgt toegestuurd en moet lezen om er iets over te schrijven. Ik krijg soms een boek waar ik zelf niet zo snel op zou zijn gekomen om het te lezen. Dan ben ik heel blij met de ontdekking die ik doe. De deal: ik schrijf erover zorgt ervoor dat ik het boek lees. En de uitgever krijgt weer een mooie online attentie over zijn boek.

#50books

Dit is het antwoord op vraag  25 van het blogproject #50books. #50books is een initiatief van Peter Pellenaars. Na Martha Pelkman in 2014 heeft Peter het in 2015 weer overgenomen. Bekijk mijn andere bijdrages voor dit bijzondere boekenblogproject.

Ultramarijn

Bij het horen van het project van Toef Jaeger om het leven
van Henk van Woerden te beschrijven, werd ik erg nieuwsgierig. Henk van Woerden is voor mij vooral bekend als de schrijver van Ultramarijn. Het is zijn laatste roman. Een heel sprookjesachtig verhaal waarin de Arabische wereld op een heel treffende manier wordt verwoord.

Ik was bij het lezen van dit boek zo getroffen dat ik het destijds niet aandurfde erover te schrijven. Later las ik het nog eens. Opnieuw was ik zo getroffen door dit totaal ‘on-Nederlandse’ boek.

Het valt helemaal uit de Nederlandse literatuur door zijn bijzondere onderwerp, getroffen beschrijvingen en indrukwekkende verhaalverloop. Een verhaal dat enerzijds heel exotisch is en aan de andere kant juist afstandelijk en abstract. Ik heb ervan genoten, maar kon er geen woorden voor vinden het te bespreken.

Bij het lezen van de biografie die Toef Jaeger schreef over Henk van Woerden, moest ik vaak terugdenken aan de bijzondere leeservaring die ik had met Ultramarijn. Het boek kwam erg on-Nederlands op mij over. Ik twijfelde lang waar het verhaal kon spelen. Ik dacht zelf aan Iran, Syrië of Cappadocië aan de kust van Turkije met de woningen in de rotsen.

Toef Jaeger verklapt een beetje de mystiek van waar het verhaal van Ultramarijn speelt. Ze verwijst naar Kreta. De periode dat Henk van Woerden op Kreta woonde, vormt volgens de biografe ongetwijfeld de inspiratie voor deze roman. Van mij mag ze het beweren. Ik denk liever niet over de plaats, maar voel meer voor de betoverende wereld die Henk van Woerden in Utramarijn beschrijft.

Toef Jaeger: Koning Eenoog, Een migrantenverhaal, Leven en werk van Henk van Woerden. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas Contact, 2015. ISBN: 978 90 450 2801 9. 318 pagina’s. Prijs: € 24,95.

Lees mijn bespreking op Litnet over Toef Jaegers biografie

Koning Eenoog

De titel van haar biografie over het leven van Henk van Woerden ontleent biografe Toef Jaeger uit een aantekening van de schrijver en kunstenaar. Van Woerden zoekt in 1988 met een camera zoals zijn vader had naar de plekken van zijn jeugd. Het project mislukt jammerlijk. Hetzelfde toestel gebruiken zorgt niet voor dezelfde blik:

Hij wijt de mislukking aan zijn glazen oog: hij mist diepte en perspectief en zet dat letterlijk om in het idee dat hij door dat gebrek een andere blik heeft dan zijn vader. Het accent moet verlegd worden en Henk besluit de rol die eenogigheid in de fotografie speelt te onderzoeken. ALs eenoog kijkt hij naar de wereld. ‘De mens als lens’ noemt hij deze aantekeningen waarin steekzinnen staan als: ‘het zien willen inrichten. Het eenduidige perspectief als door God gegeven (de duivel is wanorde) instrument voor zien.’ (180)

De zoektocht loopt dood, schrijft Toef Jaeger. Het schrijven geeft hem de diepte die hem zo ontbreekt bij het schilderen en fotograferen. Hij is bezig zichzelf uit te vinden en op basis van zijn dagboek de roman Moenie kyk nie.

Het dagboek is de weerslag van zijn reis door Zuid-Afrika in 1989. Hij komt aan twee maanden voor de vrijlating van Mandela en uiteindelijk de afschaffing van de apartheid. Bij het verwerken gebruikt Henk van Woerden weldegelijk foto’s. In de aantekeningen komt het oog naar voren om symbolisch in te zetten als:

het gebrek aan perspectief van de blanke gemeenschap in Zuid-Afrika. (208)

Ik betwijfel of het schrijven meer perspectief kan aanbrengen in het werk van Henk van Woerden. Het zoeken naar nieuwe uitingsvormen omdat oude vormen niet meer voldoen, hoeft niet verbonden te zijn met perspectief en diepte. Het is een andere kunstvorm en biedt daarmee de mogelijkheid zich op een andere manier te uiten.

Juist het eenogig perspectief biedt een andere vorm van presentatie die het werk van Henk van Woerden onderscheid van andere kunstenaars. Daarom kiest Toef Jaeger hier juist een eenzijdig beeld van de eenogige kunstenaar die het aan perspectief ontbreekt en daarom uitwijkt naar de literatuur.

Toef Jaeger: Koning Eenoog, Een migrantenverhaal, Leven en werk van Henk van Woerden. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas Contact, 2015. ISBN: 978 90 450 2801 9. 318 pagina’s. Prijs: € 24,95.

Lees ook mijn bespreking van Toef Jaegers biografie op Litnet

Twee motten

Zong Dorus over twee motten die zijn oude jas opvraten. Ik heb mijn eigen motten in mijn jasje: de teckels! Zeker ik draag mijn jasjes tot ze op de draad versleten zijn. In het wollen colbertje vielen de gaten letterlijk zodat ik ze aan de honden gaf. Zo konden ze er lekker op slapen in de bench.

Ze doen er meer mee dan slapen. Saartje vindt het heerlijk om op iets te knagen. Alle dekentjes waar Sientje op gelegen heeft en die er allemaal heel goed uitzagen, zijn zo verknaagd tot gatenkaas.

Het fleecedekentje met de teckel erop is zo voorzien van enkele grote gaten. Ze breidt zelfs haar activiteiten uit en knaagt geregeld op kleedjes, kussentjes en kleren waar ze helemaal niet op mag knagen.

Na het eten van de grote botten afgelopen week, was alles een beetje ontregeld. Zo’n groot hertenbot is wel heftig voor zulke klein hondjes. Ze dronken voor het slapengaan de halve drinkbak leeg waardoor ’s nachts de nood wel erg hoog werd.

De redding ontbrak. Teuntje liet het gaan, Saartje stond de volgende ochtend wel heel lang te wateren in het gras bij de gracht. Daarom hing ik de boel maar even te drogen in de tuin. Het colbertje kreeg een mooie plek over een stoel.

Overal zitten de gaten. Laatst was Inge druk in de weer geweest om een broek van Doris van gaten te voorzien voor de productie van de theaterschool. ‘Ik kan de volgende keer beter Saar vragen’, zei ze. ‘Dit jasje ziet eruit of een zwerver er al 3 jaar mee over straat loopt.’

Dorpsgek Luis

Naast de verteller Juanita en het hoofdpersonage Pepe, is er een heel boeiend ander personage in Ellen Heijmerikx roman En nooit was iets gelogen. Het is de dorpsgek Luis.

Een deel van definitie van dictatuur is dat een dictator niet alleen zijn critici en intellectuelen opsluit maar ook alle gekken achter slot en grendel stopt. Hij kan ze beide niet velen. Ze vormen het grootste gevaar voor zijn bewind. Ze zijn een te groot risico om hem te ontmaskeren.

Naast joden en zigeuners sloot Hitler ook gekken op. Ze vormden een te groot gevaar en stonden het volmaakte dat hij nastreefde in de weg. De dorpsgek Luis vervult in de roman van Ellen Heijermikx ook zo’n rol.

Luis is de enige die ooit voor Pepe een vader is geweest. Pepe imiteert hem bij zijn act voor het theatergezelschap. Juanita snapt daar als 16-jarige niks van.

Geen hond zou willen kijken naar dat gestamp op de vloerplanken, het zwiepen van die kop. En helemaal niet toen Pepe zich liet struikelen, als een gebrekkig mens op de vloer smakte en zijn rug liet schokken alsof hij thuishoorde in een gekkenhuis. Hoe kon hij zo’n mislukking spelen. (12)

Gekke Luis is een voorbeeld voor Pepe. Met geduld laat Luis hem zien dat hij veel meer is dan iemand die niet kan praten en spastische bewegingen maakt. Pepe ziet deze waarde in de jongen, maar hij kan hem niet uit het gekkenhuis houden.

Later zoekt Pepe Luis op. Luis krijgt nooit bezoek en Pepe vertelt de non dat de dorpsgek zich verstaanbaar kan maken als hij zingt.

De enorme hoeveelheid zakhorloges die Pepe verzamelt, zijn een ode aan Luis. Juanita kan ze niet wegdoen:

Een geschiedenis ruim je niet op, hoe aantrekkelijk het ook lijkt om ruimte te creëren. Laat anderen het maar doen. (242)

Zo geeft ze de dorpsgek Luis toch een beetje zijn plekje in haar huis.

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn derde bijdrage over En nooit was iets gelogen van Ellen Heijmerikx. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Ellen Heijmerikx: En nooit was iets gelogen. Roman. Met gedichten en liedjes van Jos Verstegen. Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers, 2015. ISBN 987 90 468 1881 7. Prijs: € 19,95. 254 pagina’s.

Toyota

In het levensverhaal van haar overleden man Pepe, keert steeds zijn oude Toyota terug. Juanita heeft de auto van haar overleden echtgenoot te koop aangeboden en er dient zich steeds één koper aan. Hij doet een belachelijk laag bod op pagina 10, waarna hij haar geregeld opbelt of ze akkoord gaat.

De sjacheraar leeft helemaal mee met Juanita als ze zegt dat ze erover denkt het niet te doen:

‘Het is een prachtbod, neem dat maar van me aan. Ik ken uw man zaliger niet, maar hij zou het zeker overwegen.’ ‘Geen idee. Misschien.’ Ik grijns. Pepe zou dat moeten horen, dat zaliger. ‘Ik weet het zeker.’ Weer dat gefluit. ‘Mijn vrouw zaliger kon ook zo besluiteloos zijn. Dan moest ik haar echt bijsturen.’ ‘En nu wilt u mij bijsturen?’ Ik moet lachen. ‘Nee, nee. Zo moet u dat niet opvatten. Ik sta aan uw kant, en als ik dat zeg, dan meen ik dat ook.’ Hij gromt een mensaap met wijfjes. ‘Maar mijn vrouw was me er dankbaar voor, dat kan ik u zeggen.’ (63)

Dat de opkoper in tranen uitbarst, dan laat ze zich er niet door misleiden. Ze weet het nog niet of ze afstand wil doen van de auto. De Toyota van Pepe staat voor haar overleden echtgenoot en ze kan dat stukje nog niet loslaten.

Hij blijft haar lastigvallen, maar ze neemt niet op. Als haar auto bij het rijden een raar bijgeluidje maakt, wordt Juanita ongerust. Er zou toch niks aan de hand zijn met het autootje? Ze belt naar de oude monteur. Hij neemt op, maar hij zit in Zuid-Afrika naar de wilde dieren te kijken.

Als ze de auto alvast bij zijn huis zet, blijft hij daar staan. De monteur wil hem niet maken en wacht tot er slooponderdelen zijn. Ze wil niet wachten op het ’typische mannendingetje’ waar de monteur over spreekt en gaat naar de garage waar ze de Toyota vroeger gekocht hebben.

Daar laat ze hem reperaren en besluit de auto te houden. Ze maakt zo haar eigen keuze. Daarmee staat de Toyota symbool voor het verwerken van het verlies van haar man. Ze houdt hem in herinnering, maar kiest wel haar eigen richting. Ze doet de dingen niet zoals hij ze zou doen, maar maakt haar eigen keuze.

Alleen zo kan ze de as van haar echtgenoot in zijn eigen auto meenemen en uitstrooien over de Spaanse aarde.

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn tweede bijdrage over En nooit was iets gelogen van Ellen Heijmerikx. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Ellen Heijmerikx: En nooit was iets gelogen. Roman. Met gedichten en liedjes van Jos Verstegen. Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers, 2015. ISBN 987 90 468 1881 7. Prijs: € 19,95. 254 pagina’s.

Wolken en copla's

In de roman En nooit was iets gelogen van Ellen Heijmerikx wisselt de verteller het verhaal van haar overleden man Pepe af met zijn gedichten. De gedichten en liedjes zijn geschreven door Jos Verstegen en vullen het verhaal heel mooi aan. Ze passen in het verhaal van Pepe die copla’s schrijft. Copla’s zijn vierregelige Spaanse verzen.

Pepe vertelt in de roman van Ellen Heijmerikx zijn levensverhaal aan zijn vrouw Juanita. Hij heeft haar nog niet alles verteld. Deels uit schaamte, deels uit angst haar te verliezen. Het is een mooi verhaal over de belevenissen van een kind in het Spanje van voor, tijdens en na de burgeroorlog.

Pepe werd als als kind bevangen door copla’s. Hij hoorde ze op de markt. Tussen de snoepkraampjes verkocht een man met één hand deze volksverzen. De kleine Pepe had geen stuivers om aan de man te geven voor een gedicht die rijmde zodat je hem beter kon onthouden. Zodoende schreef hij zijn eerste copla’s zelf.

De eerste ging over honger, spoedig gevolgd door een vers over de wolken. Het is een copla waarin de honger gecombineerd wordt met het zicht op de hemel:

De hemel is een taartenwinkel, kijk, ze drijven naar je toe, de roomkastelen met zonlichtsaus, en niemand vraagt om geld. Wie zou nog brood of witte bonen stelen? (23)

In het klooster verandert de thematiek. Hij schrijft zijn gedichten over het klooster en de vorm van de gedichten wordt ook anders. De wolken komen heel mooi terug in het vers als zijn moeder hem ophaalt bij het klooster. Hij is door de overste weggestuurd.

Er was een man die wolken at. Je kreeg een bordje en je mocht twee plakken van een nevel snijden. Hij goot er zonlicht overheen. (148)

Het vers heeft mooie beeldspraak. Het voert je mee in de metaforen van de wolken en het eten. Hier geeft het lyrisch ik echt rake typeringen. De dichter Pepe schrijft mooie verzen. Iets wat de artsen ook zien in het ziekenhuis, maar ze mogen ze niet lezen. Hij schaamt zich voor zijn gedichten die hij in zijn hart altijd copla’s is blijven noemen.

Ellen Heijmerikx combineert de verzen van Jos Verstegen heel mooi in haar roman En nooit was iets gelogen. Het geeft de hoofdpersoon Pepe een gezicht. De poëzie vind ik stiekem mooier dan het verhaal. De gedichten bevatten namelijk wat het verhaal mist: ze bezitten een mooi doorleefd gevoel en een prachtige verbeelding.

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn bijdrage over En nooit was iets gelogen van Ellen Heijmerikx. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Ellen Heijmerikx: En nooit was iets gelogen. Roman. Met gedichten en liedjes van Jos Verstegen. Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers, 2015. ISBN 987 90 468 1881 7. Prijs: € 19,95. 254 pagina’s.

Vakantieboeken - Wat moet je meenemen?

Buiten het feit dat ik nog helemaal niet (mijn) vakantie bezig ben en ik mij afvraag of ik in de vakantie meer lees dan daarbuiten. De vraag wat ik ga lezen in mijn vakantie is daarmee veel meer een vraag waar ik op dat moment zin in heb.

De dikke boeken waar veel mensen mee op de proppen komen, passen vaak helemaal niet in een vakantie. Je moet tot rust komen. Een dik boek suggereert dat je de rust al hebt, maar je gaat juist op vakantie om de rust te vinden. Teruggaan met een halfgelezen dik boek werkt daarom alleen maar op de zenuwen.

Ik zou adviseren ook wat dunnere exemplaren mee te nemen. Al zal het digitale leesboek de mogelijkheid geven op pad te gaan met een halve bibliotheek. Zo verdwijnt de selectie vooraf, maar bestaat ook het gevaar dat je tijdens je vakantie geen keuze kunt maken. Het e-book geeft een heel andere leeshouding. Eentje waaraan ik mij nog niet durf over te geven.

Daarom kan het geen kwaad een boek uit te kiezen dat je in een dagje of 2 à 3 uit kunt hebben. Ook kan het helpen een boek mee te nemen dat je al een keer gelezen hebt en dat je nog op je verlanglijstje hebt staan.

Neem ook wat mee dat aansluit bij de vakantiebestemming en vergeet niet een dichtbundeltje mee te nemen. Een dichtbundeltje is als een doosje bonbons. Je neemt er af en toe eentje en geniet daarvan.

Op mijn verlanglijstje voor deze zomer staat nog een boek van Paul Theroux. Ik lees van hem een paar boeken per jaar. Zo verover ik langzaam zijn hele oeuvre. Ik zou het misschien allemaal in één keer willen lezen, maar ik wil er juist van genieten.

Ook heb ik het voornemen eens een boek van Jacob van Lennep te gaan lezen. De historische roman Ferdinand Huyck vertelt over het Gooi. Een gevaarlijk stukje om te reizen in de 18e eeuw, de tijd waarin deze historische roman speelt. In die tijd zaten in het Gooi gevaarlijke bendes die reizigers beroofden.

Als ik dan nog wat tijd over heb, ga ik heerlijk een reisboek (her)lezen, een boek van Jack Kerouac voor de energie, een paar mooie essays van Gerrit Komrij en een dikke pil van André Brink. Ik ben erg nieuwsgierig naar zijn memoires Tweesprong. Er ligt dus genoeg in het bakje voornemens.

Benieuwd naar wat ik daadwerkelijk lees. Het zal wel weer wat anders zijn. Want nogmaals, het zijn plannen om boeken te lezen en die wisselen voortdurend.

#50books

Dit is het antwoord op vraag  24 van het blogproject #50books. #50books is een initiatief van Peter Pellenaars. Na Martha Pelkman in 2014 heeft Peter het in 2015 weer overgenomen. Bekijk mijn andere bijdrages voor dit bijzondere boekenblogproject.

Fantasy of literatuur?

De verschillende literaire genres lijken steeds meer in elkaar over te gaan. Bij het lezen van Andrus Kivirähks roman De man die de taal van de slangen sprak vroeg ik mij af of het niet Fantasy was dat ik aan het lezen was. De sprookjesachtige elementen, de pratende dieren, reuzenvissen en oerkikker. Het zijn allemaal elementen die in een Fantasy-verhaal voorkomen en niet in een literaire roman.

Al is het natuurlijk best onzin zo’n onderscheid te maken in hogere en lagere literatuur. Wagner spreekt in zijn opera’s ook over draken en goden. Naar de jaarlijks uitvoering van De Ring des Nibelungen in het festivaltheater van Richard Wagner in Bayreuth komen niet de geringste. Het verschil tussen hogere en lagere literatuur is daarom lastig te maken.

Jan van Aken verklapte eens bij een interview in de Deventer boekwinkel dat hij lange tijd schrijver van Fantasyboeken wilde worden. Hij vond de literatuur niet iets voor hem. Daar beleefde hij te weinig lol aan. Dat hij toch is gaan schrijven, kwam omdat de concurrentie in de schrijfwereld van de Fantasy moordend is. De literatuur bood hem meer kansen. In de literatuur kon hij zich sterker onderscheiden van anderen, stelde hij.

Dat de Fantasy zijn werk sterk beïnvloed staat buiten kijf. Hij bedient zich in de historische verhalen van dezelfde epiek waar de fantasy zo beroemd door is geworden. De kloeke verhalen lezen als jongensboeken. De heldendaden van de personages zijn onovertroffen. Ze vechten misschien niet tegen draken, de tegenstanders zijn sterk en toch weten ze zich te handhaven.

Het sterkst in de boeken van Jan van Aken staan de vertellers. Zij weten het verhaal tot proporties op te blazen met hun fantasie. De gaten in het geheugen vullen ze op met nieuwe verhalen. Nog sterker dan de eerdere verhalen. Het maakt de boeken van Jan van Aken tot heuse belevenissen. Misschien nog een overeenkomst: je beleeft de verhalen, net als in Fantasy.

Datzelfde gevoel had ik bij het lezen van De man die de taal van de slangen sprak. Ook bij Andrus Kivirähk wordt de held omgeven door dronkenlappen en weet de verteller Leemet zichzelf ook mooi vrij te pleiten in het verhaal. Hij neemt zijn lezer helemaal mee in zijn belevenissen. Het verhaal ontstijgt zo de roman en wordt bijna episch. Iets waar Jan van Aken ook zo goed in is en wat ik Fantasy noem.

Andrus Kivirähk: De man die de taal van de slangen sprak. Roman. Oorspronkelijke titel: Mees, kes teadis ussisõni. Vertaald uit het Est door Jesse Niemeijer. Amsterdam: Uitgeverij Prometheus, 2015. ISBN: 978 90 446 2630 8. 384 pagina’s. Prijs: € 19,90.

Drijfzand

De bouwwerken verrijzen steeds duidelijker langs de snelweg. Nieuwe viaducten om de trits aan auto’s straks op te kunnen vangen vorderen gestaag. Het duurt niet lang voordat de eerste auto over de eerste nieuwe bouwwerken zal kunnen rijden.

Als ik onder het viaduct door rijd waar ik zojuist voerheen gereden ben, zie ik hoe het zand is meegesleurd door het water. In de zandheuvel is een dikke sleuf gegroeid waar het water een weg zocht naar beneden.

Ik stap op het zand en voel mijn voet wegzakken. Het vocht is nog lang niet weggetrokken en heeft er drijfzand van gemaakt. Wat verderop heeft het water heel mooi het zand veranderd in een vlekkenlandschap.

De weg is een lange tunnel geworden, omhelst door het beton van het viaduct over de weg heen. De grauwe massa maakt het tot een uitzichtloos hol waar de natuur ver te zoeken is.

Dan is het mooi om te zien dat het dalende water even een klein gebaar gaf, wie de sterkste is. Al weet ik dat de zandzakken vervangen zullen worden en het zand steen is geworden.

Schaapjes fotograferen

De schaapjes staan heel schattig op de oude Zuiderzeedijk te grazen. Ik ben net overgestoken en kijk ze recht aan. Als ik ze passeer bedenk ik dat dit beeld te leuk is om te laten schieten.

Achter mij rijdt een vrouw in een witte rok. De stof waait mee op de wind. Ze glimlacht als ze mij ziet stoppen. Ze rijdt langs en stopt iets verderop, stapt van haar fiets af en haalt haar mobieltje uit haar tas.

Ze neemt iets meer de tijd voor de schaapjes dan ik. Het lammetje staat precies achter zijn moeder. Het andere schaap begint luid te blaten. Aan de andere kant van het weiland blaten twee lammetjes terug. De twee zetten zich in beweging en rennen mijn kant uit.

De vrouw bij het hek, legt het beeld vast op haar mobieltje. Het ziet er heel schattig uit. Ze huppelen half over het weiland. De graspollen schieten door de lucht en ze komen aan bij de ooi. De koppies duiken omlaag en beuken woest in de uier.

Ik vind het mooi geweest en stap weer op. De vrouw blijft geduldig staan. Voor haar verzamelen steeds meer schapen. Ze lijken oprecht geïnteresseerd in de vrouw. Haar rok wappert als een vaandel in hun richting. Blijkbaar levert dat genoeg vertier voor de beesten op.

Het mobieltje van de vrouw klikt onophoudelijk. Ze maakt de ene kiek na de andere. Een paar passanten kijken van haar naar de schapen. Hun gezicht slaat meteen om in een versmeltende houding. De schapen met hun lammetjes doen het altijd goed. Zeker op zo’n voorjaarsdag die zich bijna gedraagt alsof het een zomerdag is.

Pluisjes

Elk jaar dringen ze zich weer op: de pluisjes van de populier. Ze dwarrelen overal rond als voorjaarssneeuw. De bomen hebben dikke pluizenbollen die door de zon opwellen en dan meegenomen worden door de wind.

Elk jaar moet ik weer even over schrijven. Het is herinnering aan het eerste jaar dat we hier woonden. Op een avond schilderden we de kozijnen voor. Overal pluisjes, ze plakten vast aan het schilderwerk.

Rond het veld vlakbij ons huis stonden ze 2 rijen dik: hoge populieren. Hun bladeren ruisten zo mooi in de wind en in mei en juni lieten ze hun pluisjes los. Het sneeuwde witte zaadjes. Ze hoopten zich op bij de huizen en in de goten. Soms vatte zo’n berg populierenzaadjes vlam.

Nu zijn het er heel weinig, maar genoeg om de herinnering levendig te houden. De pluisjesregen vertelt dat het voorjaar is en warm genoeg is om de zaadjes los te laten. Elke keer weer een klein feestje om te zien en ik geniet ervan.

Mini-kastanjes

De kastanjebomen zijn uitgebloeid. De bloemen zijn uitgedroogd en veranderen in kale stronkjes. De kleurrijke blaadjes liggen onder de bomen.

Op de uitgebloeide kaarsen vormen zich groene bolletjes. In hun binnenste groeien straks de kastanjes. Ze moeten nog flink groeien, maar de bolletjes verklappen genoeg.

Het is nog speuren om de kleine vruchten al goed te zien. De bolletjes verstoppen zich mooi tussen de grote bladeren. Het ziet er mooi uit, het vervolg van de kastanjebloesem.

Vers beton

Het fietspad voor ons huis wordt vernieuwd. Een dikke laag beton is gestort en ’s avonds bewaken mannen in hesjes het verse beton. Een stap in het beton is voldoende om een afdruk achter te laten. Daarom lopen de mannen in de felgekleurde hesjes rond.

Ze houden het sluipverkeer tegen dat toch over de afgezettingen heen wil. Met succes. Ze praten met elkaar in de walkie-talkie. Ik hoor het over de gracht galmen. Een groepje mensen klimt het taluud op. Ze zijn gestrand met hun bootje.

Een dame in zomerjurkje wil op het vers gelegde fietspad stappen. Het beton is nog niet helemaal hard. De man in het hesje stuur haar glimlachend om de afzetting heen. Ze belt bij ons aan. Of ze een tangetje kan lenen, want de motor doet het niet meer. Een pinnetje is losgeschoten.

Even later klinkt het geluid van een ronkende buitenboordmotor over de gracht, gevolgd door grote blauwe rookwolken. Even later komt een man met het hesje naar ons huis. ‘Namens de jongelui in de boot, veel dank voor het lenen.’

De hesjes blijven tot het donker wordt. Het verse beton wil niet drogen in de vochtige avond. Als de opperman in het hesje met zijn vingertoppen op het beton drukt en ze niet meer wegzakken, mogen ze gaan.

De volgende dag gaat het werk onverminderd voort. Nu snijden diepe messen door het verse beton. Ze frezen een dun gootje, maar niet helemaal door de dikke betonlaag heen. Misschien om het regenwater af te voeren. Het beton is zo dik dat de boomwortels het wegdek onmogelijk kunnen wegdrukken.

Iets verderop is een nieuwe laag beton gestort en wachten de mannen in hesjes weer tot het droog is. Een hele belevenis. Morgen zullen ze daar weer gootjes frezen. Maar eerst strandt er misschien wel een bootje met elfjes op zoek naar een tangetje om hun buitenboordmotor weer aan de praat te krijgen.

Onmogelijke opdracht - #50books

Op een onbewoond eiland met een schrijver. Een bijna onmogelijke opdracht omdat ik het met weinig mensen langer dan een dag kan uithouden. Voor mij zou het een nachtmerrie zijn. Ik ben liever een paar dagen met een boek dan met de schrijver van dat boek.

Gisteren fietste ik een rondje Gooimeer. Het lekkere weer lokte me naar buiten. Ik fietste via Naarden naar Huizen, dan over de Stichtsebrug over de dijk en dan door de bossen van Almere naar huis.

Het laatste stukje brengt je van de grootste euforie naar de diepste somberheid. Het Cirkelbos behoort misschien wel tot de mooiste bossen van Almere. Het IJsvogelpad voert vanaf de dijk midden in een prachtig bos.

Het pad kronkelt langs de loofbomen. Zandpaadjes doorkruisen het fietspad en voeren naar de dikste populier van Almere en een bunker waarin vleermuizen overwinteren.

Al fietsend dacht ik aan mijn geliefde reisschrijver Redmond O’Hanlon. Hij is gastschrijver in Almere en volgt daarmee Renate Dorrestein op. Als ik hem zou mogen meenemen naar mijn geliefde plekje in Almere, dan zou ik hem misschien wel meenemen naar het Cirkelbos.

Ik zou hem meenemen naar de dikste populier en lekker op de fiets de natuur verkennen. Heerlijk de zon op onze hoofden laten schijnen, een zacht briesje door het haar. De wind die op de dijk zo’n tegenstand biedt, is hier je beste vriend. Onderwijl hoor je alleen de vogels fluiten en ziet groen in alle tinten die je maar kunt bedenken.

Ik werd snel uit mijn dagdroom gehaald, want ik kruiste een fietsknooppunt. Zoals altijd op dit punt, koos ik de verkeerde route. Ik fietste rechtdoor en cirkelde om de hete brei heen, want na een grote kronkel kwam ik uit op de weg die naar de Almeerse villawijk Overgooi.

Het is de lelijkste weg van Almere. Altijd briest de wind hier als een wilde tegen je in. Aan de andere kant van het water zie je iets dat een park moet voorstellen. Een kaal landschap, waar een schelpenpad doorheen kronkelt. Af en toe staat er een klein, kaal boompje. De wind giert en lacht je uit. Hier is de stedenbouwkundige planning uit de bocht gevlogen.

Ik keerde meteen om, fietste dezelfde weg terug en nam de andere afslag. Daar was weer een domper op de feestvreugde. Het fietspad dat naar Stadslandgoed De Kemphaan moet leiden, was afgesloten. Ik fietste er jaren geleden samen met Doris op de terugweg van een korte fietsvakantie.

Het pad is een jaar later afgesloten vanwege de bouwvalligheid van de elegante houten bruggetjes. Het pad is nog steeds dicht. Ik mocht helemaal omrijden. Van de andere kant van de vaart, zag ik dat twee van de vier bruggetjes stonden.

Ik kan niet wachten tot de andere twee bruggetjes er zijn. Pas dan zou ik Redmond O’Hanlon meenemen en van tevoren goed de route in mijn hoofd hebben. Je wilt toch niet dat de beste natuurliefhebber op de onvolkomenheden in Overgooi stuit.

#50books

Dit is het antwoord op vraag  23 van het blogproject #50books. #50books is een initiatief van Peter Pellenaars. Na Martha Pelkman in 2014 heeft Peter het in 2015 weer overgenomen. Bekijk mijn andere bijdrages voor dit bijzondere boekenblogproject.