Vorige week kwam ik het postuum uitgegeven boek De ontdekking van Moskou van Harry Mulisch tegen in de bibliotheek. Het boek is niet voltooid door de schrijver. Net als Het boek van violet en de dood van Gerard Reve behoort deze boektitel tot een boek dat vaak aangekondigd is, maar nooit kwam. Het laatste is in een iets gewijzigde vorm als Het boek van violet en dood later verschenen, maar het resultaat viel tegen.
Datzelfde geldt natuurlijk ook voor het boek De ontdekking van Moskou. Behalve dat je je kunt afvragen waarom een niet voltooid boek moet worden uitgegeven, valt het boek gewoon tegen. Harry Mulisch kreeg het niet voor niks niet af. De personages komen niet tot leven, concludeerde hij, waarna hij het schrijven van dit boek opgaf en andere boeken schreef.
Plukboek
Overigens is het werk nooit voor niks geweest. Het boek fungeerde sindsdien als ‘plukboek’ zoals je een oude auto kunt opknappen met andere auto, een ‘plukauto’. Zo gebruikte Harry Mulisch veel ideeën uit De ontdekking van Moskou voor latere boeken zoals de zeer succesvolle roman De aanslag.
Dat brengt mij bij een intrigerende vraag. Het schrijven over schrijven, er zijn veel boeken over. Het blijft in mijn ogen een vreemde gewaarwording. Een schrijver komt er niet uit, heeft geen verhaal en begint dan maar te schrijven over het schrijven.
Schrijven over schrijven
Het schrijven over schrijven in romans is een tijdje in de mode geweest en confronteert lezers met het probleem van de schrijver, namelijk schrijven. Je kunt wel schrijven over schrijven, maar is dat voor de lezer wel interessant. Is het voor een lezer niet veel leuker om te lezen over lezen?
Je komt ze nog weleens tegen, romans over schrijven. Hotel Rozenstok van Christophe Vekeman bijvoorbeeld. De romanheld, die dezelfde naam als de schrijver draagt, worstelt met het schrijven. Hij wil niet meer schrijven, maar iets heel anders doen.
Hij stopt niet alleen met schrijven, maar ook met drinken en trekt zich terug in een mysterieus hotel in L. Daar ontdekt hij zichzelf uiteindelijk en keert als schrijver huiswaarts om het boek te schrijven dat je in je hand vasthoudt.
Essays en handboeken over schrijven
De grote uitzondering van boeken over schrijven, zijn de zogenaamde handboeken of de essay’s van schrijvers die je een kijkje in de keuken gunnen, zoals de lezingen die Gerard Reve in Leiden gaf, net als de lezing over het schrijven van gedichten die Gerrit Komrij eveneens in Leiden gaf als gastschrijver.
Schrijftips
De handboeken over schrijven, zijn er legio. Ik heb er niet zoveel mee, maar ik kan er wel van genieten als schrijvers schrijftips geven, zoals Walter van den Berg bijvoorbeeld gisteren in een interview in de Volkskrant een paar schrijftips meegaf.
Het brengt bij mij de nieuwe boekenvraag:
Wat vind jij van boeken over schrijven, een gruwel of een mooie aanvulling in je boekenkast?
Blog mee over #50books
Schrijf een blog over de vraag van vandaag en laat hieronder in de reactie een linkje naar je site staan. Heb je zelf een idee voor een vraag? Ze zijn van harte welkom. Mail gerust een vraag of stel hem in via het contactformulier.
#50books
De leesvraag #50books is een initiatief van Peter in 2013. Martha nam het in 2014 over en in 2015 ging Peter zelf weer verder. Vanaf de eerste vraag doe ik regelmatig mee. Naar overzicht van alle vragen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten