17 april 2017

Het valse seizoen

Een heuse muziek-roman is Het valse seizoen van Christiaan Weijts. De roman draait om 3 personages die elk hun eigen verhaal vertellen. Soms komen ze elkaar tegen, spelen met elkaar mee, soms vormen ze de tegenstem of laten een dissonant horen. Het is een heus kwartet dat je leest in deze roman.

In zijn debuutroman Art. 285b heeft Christiaan Weijts ook al een muzikant opgevoerd, de pianist Sebastiaan Steijn. Hier speelt de muziek van Scarlatti een belangrijke rol. In de grote architectuurroman Euforie voert Weijts een architect op.

Het draait in deze romans om het creëren, het maken van kunst. Het maken van muziek is natuurlijk wel een eigenaardige variant hierbij. Vaak is de muzikant niet de schepper, maar geeft een interpretatie van een werk. Hij speelt van papier en geeft betekenis aan de noten die op papier zijn gezet. Hierin onderscheidt de muzikant zich juist van de architect. Deze maakt een gebouw op papier en bemoeit zich soms helemaal niet met de verwerking ervan in de werkelijkheid.

In Het valse seizoen appelleert de muzikante Nadège op haar altviool tegen de uitvoering van papier. Zij schept er juist genoegen in om muziek uit het hoofd te spelen. Niet zozeer het improviseren van melodieën, maar het naspelen van de muziek zoals ze die eerder geleerd heeft.

De Parijse violiste Nadège vormt een mooi tegenwicht met Camiel. Camiel is violist in het Corretto Kwartet. Hij speelt letterlijk tweede viool en voelt zich hoe langer hoe meer buiten het ensemble staan. Hij leidt aan het begin van de roman aan een bijzondere kwaal: hij is ongevoelig geworden voor muziek.

Soms is het alsof ik door een omgedraaide verrekijker ons kwartet gadesla. (26)

Hij doet opeens andere dingen in de interpretatie van de muziek. Midden in een uitvoering, geeft hij een andere weergave dan afgesproken. Die houding helpt Camiel niet om beter in het kwartet te kunnen spelen. Als hij bij een liveopname zijn partituur vergeet en uit het hoofd moet spelen, vergeet hij 10 maten. De relatie is onherstelbaar beschadigd:

Zonder partituur: trapezekunst zonder vangnet. Wat de live-performance al aan extra spanning had opgeleverd vermenigvuldigde mijn verdwenen partituur nog eens met een factor tien. Het was onuitstaanbaar dat de anderen zich blind hielden voor die prestatie. (99)

Het veroorzaakt de onvermijdelijke breuk van het legendarische kwartet waarin Camiel speelt. Samen hebben ze succesvol getoerd over de hele wereld met hun eigenzinnige interpretaties. Camiel speelt mede dankzij het kwartet op een mooi authentiek instrument: een Landolfi uit 1764. Dit instrument begrijpt hem en kent zijn stemmingen, verlangens en angsten. Hij moet het na het uiteenvallen van het kwartet weer inleveren bij het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds.

Christiaan Weijts: Het valse seizoen. Roman. Amsterdam: De Arbeiderspers, 2016. ISBN: 978 90 2950 5215. Pagina’s: 454. Prijs: € 23,99. Bestel

Geen opmerkingen: