30 juni 2016

Kun je midden in een serie beginnen?

image

Hoe is het om midden in een serie aan een boek te beginnen? Kan het eigenlijk wel of verlies je teveel context van de andere romans om goed grip te krijgen op het verhaal? De Napolitaanse romans is een reeks waarin Elena Ferrante schrijft over 2 vrouwen: Elena en Lila. Beide vrouwen zoeken op hun eigen wijze hun weg in de dominante mannenwereld.

Daarbij vertelt Elena Ferena over het ItaliĆ« vanaf de jaren ’50. De armoede in Napels, de kansen die vrouwen krijgen en de wereld onder arbeiders tegenover het intellectuele klimaat in de jaren ’70. Het is de tijd dat Germaine Greer en Simone de Beauvoir hun feministische boeken schrijven. Een periode waarin de voorvechters voor vrouwenrechten loskomen.

Lastig in te komen

Het is inderdaad lastig om goed in het boek te komen. Bovendien ervaar ik het soms net als iets te vrouwelijk. Het gaat dan over onderwerpen waar vrouwen zich heel goed in kunnen herkennen, maar waar ik als man van vindt dat ze wel een beetje overdadig aan bod komen. De bekommernissen over de opvoeding lijken soms echt een beetje teveel aandacht te krijgen.

Dat je midden in een serie begint, biedt een andere kijk op de personages dan wanneer je de 2 eerdere delen zou hebben gelezen. De ik-verteller Elena schrijft haar verhaal op aan de hand van de verdwijning van haar Lila. Het is een reconstructie waarbij alles wat ze nu vertelt, achteraf nieuwe betekenis krijg.

Proberen begrijpen

Elena probeert Lila te begrijpen, lijkt het. Daarom vertelt ze haar eigen verleden samen met dat van Lila. Ze kent deze vrouw al sinds haar jeugd in een Napolitaanse volkswijk. Deze geschiedenis komt mondjesmaat terug in het derde deel. In dit deel behandelt Elena vooral de periode van haar huwelijk met Pietro, een professor.

Ze spreekt Lila maar mondjesmaat, maar Elena weet toch een groot deel van het leven van haar oude stadgenote te vertellen. Ze doet dit bijvoorbeeld door Lila haar verhaal aan Elena te laten vertellen. Ze zitten samen op bed en Lila praat maar en praat maar, de hele nacht door.

Ik was een rustige luisteraar, liet haar praten. Sommige momenten van haar relaas raakten me erg, vooral als Lila’s gezicht en ook het verloop van haar zinnen plotseling smartelijk en nerveus verkrampten. Ik werd een sterk schuldgevoel bij mezelf gewaar, dacht: dit is het leven dat mij ook ten deel had kunnen vallen, en dat het niet is gebeurd, is ook haar verdienste. (158)

Het is de geschiedenis van een vrouw die in de fabriek werkt en in opstand komt tegen het gezag. Daar komt de roman goed los, onttrekt zich aan de beschouwingen en wordt het verhaal van een vrouw die vecht voor haar bestaan. Het is volgens de verteller de laatste keer dat Lila zo openhartig met haar spreekt. Dat buit ze uit.

Geen band opgebouwd

Persoonlijk had ik veel moeite om in de roman te komen. Waarschijnlijk omdat ik nog niet zo’n band heb opgebouwd met de personages omdat ik de 2 eerdere delen van deze reeks niet gelezen heb. Later in het boek komt steeds meer de drang om verder te lezen. Zeker ook als Lila haar geschiedenis vertelt in de nacht aan Elena. Dat komt ook door het onderwerp: de uitbuiting van fabrieksarbeiders, met name vrouwen.

Het huwelijk dat Elena beklemt, volgt daarna en dat verhaal grijpt je eveneens aan. Al blijft het een verhaal dat veel lange beschouwingen bevat die niet elke lezer pakken.

Elena Ferrante: Wie vlucht en wie blijft. De Napolitaanse romans 3: Vroege volwassenheid. Vertaald uit het Italiaans door Marieke van Laake. Oorspronkelijke titel: Storia di chi fugge e di chi resta. Amsterdam: Uitgeverij wereldbibliotheek, 2016. ISBN: 978 90 284 2667 2. 416 pagina’s. Prijs: € 24,99. Bestel

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn bijdrage over Wie vlucht en wie blijft van Elena Ferrante. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Geen opmerkingen: