Een vuistdikke roman is De tolk van Java van Afred Birney. Het verhaal over de politionele acties in Indonesië. Kort na het uitspreken van de onafhankelijkheid op 17 augustus 1945, grijpt de Nederlandse regering in. Ze wil de kolonie behouden.
Indië verloren, rampspoed geboren. Onder deze kreet proberen de Nederlanders de bevolking weer in het gareel te krijgen. Het mislukt, de Amerikanen dreigen de noodhulp te stoppen als de Nederlanders zo blijven huishouden in haar voormalige kolonie.
De roman van Afred Birney behandelt dit moeilijke onderwerp vanuit verschillende gezichtspunten. Hiervoor heeft hij een prachtige opbouw gevonden. Hij construeert zijn boek in 5 laagjes, als een Indische spekkoek. De buitenste en middelste delen krijgen deze namen, afgewisseld door 2 delen waarin de vader van de hoofdpersoon zijn verhaal vertelt.
De verhalen van zijn zoon in de delen ‘spekkoek’ komen wat rauwer over dan de heldendaden van vader Arend (of ook Arto genoemd) in de voormalige kolonie. Zoon Alan probeert in het eerste deel ‘spekkoek’ een reconstructie te vormen hoe zijn ouders bij elkaar gekomen zijn en over zijn jeugd.
Hij doet dit onder meer door zijn moeder hiernaar te vragen. De herinneringen van haar laten een heel gekleurd beeld zien. Zijn vader zag haar als het kamerolifantje. In hoofdstukken die de naam: ‘De herinneringen van het kamerolifantje’ dragen, is zij aan het woord.
De vraag bij deze roman is of de verteller erin slaagt een reconstructie te maken. In het vijfde en laatste deel, ‘Spekkoek’ mailt Alan met zijn broer Philip. Ze zien de gebeurtenissen uit het verleden totaal verschillend. Alan probeert er de documenten van weleer bij te halen, maar hij slaagt er niet in.
Met de roman De tolk van Java weet Alfred Birney de lezer een ongemakkelijk gevoel te bezorgen. De zogenaamde heldendaden die vader Arto vertelt over de politionele acties probeert zoon Alan in het laatste scherper te krijgen. Wat is er precies gebeurd? En waarom vertelt zijn vader niet alles?
Alfred Birney: De tolk van Java. Breda: Uitgeverij De Geus, 2016. ISBN: 978 90 4453 6447. 386 pagina’s. Prijs: € 22,50.Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten