21 februari 2017

Irundina

Een vrouw met het postuur van een meisje van 12 jaar oud. Zo begint het verhaal Irundina van Hella Haasse. Het is een ‘waargebeurd’ verhaal. Als Hella Haasse in Saint-Witz bij Parijs woont, is Irundina haar hulp in de huishouding. Aan de hand van haar levensverhaal vertelt Hella Haasse hoe een Portugees meisje illegaal naar Frankrijk gaat om de ziektekosten voor haar zieke zusje te kunnen betalen.

De bijzondere naam van Irundina komt door een Engelse dame die verwacht dat haar tuinman een zoon krijgt. Hij moet hem Hiram noemen, stelt ze. Het wordt echter een meisje en haar vader verhaspelt haar naam tot Hiramdina. Bij de burgerlijke stand maken ze er op het geboortebewijs Irundina van. Ze laten het maar zo.

Ze leeft in grote armoede. Als haar vader ziek wordt, is er geen geld voor het ziekenhuis en overlijdt hij. Ze is heel leergierig maar als ze 10 jaar oud is, haalt haar moeder Irundina van school. Ze moet thuis meehelpen in de huishouding. Als haar zusje ziek wordt, besluit Irundina om naar Frankrijk te gaan om daar geld te verdienen voor de familie. Het wordt een spannende tijd, waarbij ze hulp vindt, maar ook voor een hongerloontje overal aan de slag gaat om maar geld binnen te halen.

Daarmee geeft Hella Haasse het prachtige verhaal van haar huishoudster door. Het is nu pas gepubliceerd. De tekeningen in het boekje zijn gemaakt door Sylvia Weve. Ze ogen heel eenvoudig en geven het verhaal een mooie, diepe lading. Al is het jammer dat het verhaal afloopt zoals verhalen uit de werkelijkheid: het eindigt abrupt. Al geeft de verteller er een mooie draai aan en schrijft dat als het een roman was, ze het zou laten eindigen met een ontmoeting met de Engelse dame die de naam Hiram voorstelde.

Het is allemaal niet zo gegaan. De werkelijkheid is anders:

Zo zou het gebeuren in een roman met een goede afloop. Maar ik heb Irundina en haar leven niet verzonnen: zij bestaat, en wat ik over haar geschreven heb is echt gebeurd. Ik ken geen toverkunst om de werkelijkheid te veranderen. Laten we hopen dat het lot haar wél gunstig gezind is, dat ze gezond blijft en gelukkig wordt. (79/80)

Die afloop kennen we niet, maar het is een prachtig verhaal. Zeker ook door de treffende tekeningen die bij dit verhaal zijn gemaakt. Daarbij heeft Hella Haasse het immigrantenverhaal van een bijzondere vrouw uit Portugal doorverteld. Met haar 22 jaar is dat al een bewogen leven, vol verantwoordelijkheidsgevoel en een dienende houding. Heel mooi dat Hella Haasse dit verhaal heeft doorverteld.

Hella Haasse: Irundina. Met illustraties van Sylvia Weve. Amsterdam, Antwerpen: Em. Querido’s Uitgeverij, 2016. ISBN: 978 90 214 0215 4. 88 pagina’s. Prijs: € 15. Bestel

Geen opmerkingen: