Het plaatje van de dolk op de cover van Alfred Birney’s roman doet wonderen. Ik lees namelijk de titel als De dolk van Java in plaats van De tolk van Java. De afbeelding van de dolk werkt sterker dan de tekst van de titel.
Als ik het in mijn omgeving vraag, leest vrijwel iedereen voor: De dolk van Java. Een prachtige vorm van misleiding vind ik dit. Pas veel later ontdek ik zelf dat er tolk staat in plaats van dolk. De naam verwijst naar de rol van de vader van de hoofdpersoon bij de politionele acties in Indonesië. Hij is de tolk tussen de bevolking en de Nederlanders.
De mariniersdolk maakt deel uit van de herinneringen van de oudste zoon. Het drukt op zijn jeugd. Het verleden probeert de vader van zich af te werpen door de mariniersdolk weg te gooien. Tenminste dat beweert de moeder van de hoofdpersoon Alan.
| Was die dolk hem misschien gaan achtervolgen? Je hoorde soms verhalen over Indonesische mensen die werden geplaagd door een kletterende kris aan de muur. Of door een koperen hagedis, die bij volle maan de muur af kroop naar het midden van het kamertapijt. Zeker was dat álle Indische mensen werden achtervolgd door herinneringen aan de oorlog. (207) |
In het vierde deel van de roman, ‘De tolk van Soerabaja’, komen de dolk en de tolk soms erg dicht bij elkaar. Hij vecht vol passie tegen de Indonesische opstandelingen. Zo gepassioneerd dat mensen in zijn omgeving hem aanspreken en vrezen dat hij deze moordzuchtige houding nooit meer kwijtraakt.
De geschiedenis trekt zeker een wissel over vader Arto. Hij zal zijn leven lang worstelen met het verleden. De gebeurtenissen in Indonesië zal hij eindeloos herschrijven. Zijn memoires lijken een zoektocht naar legitimiteit. Waarom hij gedaan heeft wat hij heeft gedaan. Hij probeert zijn lijf te zuiveren van de wantoestanden die zijn gebeurd.
Uit het stemmenrumoer in de roman kan de verteller niet ontsnappen. Hij verliest de regie. De personages buitelen met hun verhalen over elkaar heen. Het lijkt erop dat de verteller, zijn zoon Alan, juist zijn vader wil beschuldigen. De ultieme wraak op de vader die hem mishandelde. Tegelijkertijd zoekt de verteller nog altijd naar de liefde van zijn vader. Een gevecht die hij alleen maar eindigen door te stoppen met vechten.
Alfred Birney: De tolk van Java. Breda: Uitgeverij De Geus, 2016. ISBN: 978 90 4453 6447. 386 pagina’s. Prijs: € 22,50.Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten