07 oktober 2017

1917 in kranten, brieven en dagboeken

In het boek Maart 1917, Op de rand van oorlog en revolutie schetst de voormalig buitenlandcorrespondent van The Washington Post, Will Englund de situatie in deze maand van de oorlog. Het begint iets eerder als Duitsland in januari 1917 de totale oorlog ontketend door te zeggen dat ze alle boten op de Atlantische Oceaan het doelwit zullen zijn voor hun onderzeeboten. Eigenlijk is dit een rechtstreekse aanval aan de Verenigde Staten.

Aan de andere kant van het front, gebeurt iets heel anders. Daar ontketenen de Russsen zich van hun leider, Tsaar Nicolaas II. Een heuse volksdespoot die zijn volk in de problemen heeft gebracht met deze verschrikkelijke oorlog. Er is geen voedsel en de bevolking komt in opstand.

Iets soortgelijks laat zich zien in New York, waar een graanopstand is vanwege de belachelijk hoge graanprijzen. Ook hier zou de sfeer makkelijk kunnen omslaan zoals het geval is in het Russische Petrograd (Sint Petersburg). Hier gaan huisvrouwen de straat op en komen in opstand. Ze weten de Tsaar van zijn troon te stoten.

De opstand in Rusland luidt de opmars in van de vrede met Duitsland. Die vrede biedt Duitsland weer de kans om zich te concentreren op het westen, Engeland en Frankrijk. Het zou hen goed ten gunste kunnen keren. Ze zijn overtuigd van kracht en hun overwinning.

In Amerika ligt president Wilson met een griep op bed en als hij weer fit genoeg is, overweegt hij zijn vervolgstappen. Wat moet de man die beloofd heeft geen oorlog te zullen voeren, doen? Is de duikbotenoorlog niet rechtstreeks een oorlogsverklaring van Duitsland?

Hij overlegt met zijn ministers, maar neemt nog geen besluit. Dat presenteert hij pas in april, als hij het congres bijeen heeft geroepen. Zijn ministers horen het verhaal ook daar pas voor het eerst.

De rest is geschiedenis.

Will Englund: Maart 1917, Op de rand van oorlog en revolutie. Oorspronkelijke titel: March 1917: On the Brink of War en Revolution. Vertaling uit het Engels: Jan van den Berg, Piet Dal, Willem van Paassen en Jan Verschoor. Amsterdam: Hollands Diep, 2017. ISBN: 978 90 488 2954 5. 448 pagina’s. Prijs: € 29,99. Bestel

Geen opmerkingen: