24 oktober 2017

Aflaten

De 95 stellingen die Luther op 31 oktober 1517 op de deur van de Slotkerk in Wittenberg spijkert, zijn vooral een aanklacht tegen de aflatenhandel van de Rooms Katholieke kerk. In zijn stellingen verwijst Luther naar de verrijking van de kerk door in te spelen op het zielenheil van haar volgelingen.

In zijn boek Het merk Luther beschrijft de Schotse hoogleraar Andrew Pettegree de geschiedenis van de aflatenhandel. De aflatenhandel speelt al langere tijd een rol in de katholieke kerk. Juist de Franciscanen spelen een belangrijke rol als aflaatpredikers, schrijft Pettegree.

Een klein jaar geleden ging de protestantse Andries Knevel op zoek naar de wortels van de paus. De huidige paus is Fransiscaan. Hij streeft niet alleen een sobere levensstijl. Hij staat ook aan de basis van een grote ‘dwaling’ van de katholieke kerk. De aflaten en de bijbehorende aflatenhandel is volgens Luther een grote misser.

De sobere levensstijl en een dwaling waar gigantische geldbedragen in omgaan, dat zijn 2 dingen die niet met elkaar te verenigen zijn. Ik heb mij erover verwonderd waarom Andries Knevel hier niet op in ging. Als protestant moet dat je kritiek zijn op de leer van Franciscus. Geen woord, alleen maar oog voor de sobere levensstijl.

De Franciscanen zien het zelf ook wel als een dubbele rol. Ze pleiten nog altijd voor de aflaten, al veroordelen ze de houding waarmee in de Middeleeuwen hiermee is omgegaan. Het inzetten van aflaten om er financieel beter van te worden veroordelen ze.

De aflaat ‘an sich’ zien zij als uitdrukking voor de barmhartigheid van God en de last van de zonde die gedeeld wordt gedragen. Dat dit tot zo’n grote dwaling in de kerk heeft geleid, poetsen ze wel erg snel weg. Een rol die elke journalist en zeker een protestantse documentairemaker als Andries Knevel zou moeten benoemen.

Andrew Pettegree: Het merk Luther. Hoe een monnik vanuit het niets zijn stadje tot het centrum van de boekdrukkunst maakte en zichzelf tot de beroemdste man van Europa – en de Reformatie aanzwengelde. Oorspronkelijke titel: Brand Luther. Nederlandse vertaling Frits van der Waa. Amsterdam/Antwerpen: uitgeverij Atlas Contact, 2016. ISBN: 978 90 450 31644. 432 pagina’s. Prijs: € 29,99. Bestel

Geen opmerkingen: