19 februari 2019

De 8 bergen, leestip - boeken

Soms neem je een leestip over. Zo beveelt de ontwerper waarmee ik werk in zijn prachtige magazine, de roman De acht bergen aan. Het is een bijzonder verhaal deze roman van de Italiaan Paolo Cognetti. En wat voor een roman is dit. Genieten geblazen als je het boek openslaat Het verhaal grijpt je meteen bij de opening en laat je eigenlijk ook niet meer los.

En wat een opbouw! In 3 delen opgedeeld, is het verhaal over een vader en een zoon. Daarnaast vertelt de roman het verhaal van een vriendschap. Een heel bijzondere vriendschap van de hoofdpersoon Pietro met Bruno. Al noemt Bruno hem Berio. Bruno woont in het bergdorp Grana dat Pietro en zijn ouders elke zomer bezoeken.

Gek op de bergen

Pietro en zijn ouders gaan elke zomervakantie naar het dorp Grana in de Italiaanse Alpen. Zijn vader is helemaal gek op de bergen en wil alle toppen zien te bedwingen. Terwijl hij pas op een hoge gletsjer ontdekt dat zijn zoon aan hoogteziekte lijdt.

Het is de herinnering die verteller in het 1e deel schrijft. In het 2e deel, maakt het verhaal een sprong in de tijd. Pietro’s vader is overleden aan een hartaanval onderweg. Te hard gewerkt, stelt de ik-persoon. Hij krijgt van zijn vader een nog te bouwen huis in Grana. Hier komt hij na ruim 13 jaar weer terug in het dorp waar hij veel vakanties heeft doorgebracht.

Huis in de bergen

Het is een innemend deel uit de roman van Paolo Cognetti. Hier bouwen Pietro en Bruno samen het huis in de bergen dat zijn vader eigenlijk had willen bouwen. Het is een bouwval en wordt omgevormd tot een heuse berghut. Pietro draagt de goederen dagelijks van het dorp naar de plek waar de bouwvakker Bruno het huis steen voor steen opbouwt.

Er bekroop mij een gevoel van onvermijdelijkheid: om redenen die ik niet kende had mijn vader gewild dat ik hiernaartoe zou komen, naar dit door lawines geteisterde plateau onder die vreemde rotswand om samen met deze man aan die bouwval te werken. En ik dacht bij mijzelf: oké, pa, kom maar op met je raadsel, laten we kijken waat je voor me in petto hebt. Laten we kijken wat er voor nieuws te leren valt.

Heel bijzonder om te zien hoe deze mannen naar elkaar toe groeien en de vriendschap uit hun jeugd weer voortzetten. Hier leert Pietro een heel andere vader kennen. Iemand die bezield is door de bergen en die probeert elke bergtop in de omgeving te bedwingen. Soms gaat hij alleen, maar hij klimt ook heel vaak met Bruno, die hij bijna als zijn zoon beschouwt.

Het verhaal krijgt een bijzondere wending als Pietro zijn vriend laat kennismaken met zijn vriendin Lara. Pietro is geen kei in relaties, maar Bruno weet het hart van Lara te veroveren. Ze gaan samen een kaasboerderij in de bergen beginnen. Een loodzwaar bestaan, waar Pietro tegen op kijkt.

Filosofie van de 8 bergen

Je ziet hoe het verhaal zich meer en meer ontwikkelt en de Tibetaanse filosofie van de 8 bergen verovert. Hier ontleent de roman ook zijn naam aan. Pietro is een verwoed liefhebber van de Himalaya. Omdat, zoals hij het tegen Bruno zegt, dat de echte bergen zijn. Voor Pietro is de Himalaya de oertempel. Iets waar hij meteen spijt van krijgt als hij het tegen zijn vriend heeft verteld. Bruno is helemaal geen wereldreiziger en slechts 1 keer in zijn leven naar Turijn geweest. Hij hoort thuis in de bergen, stelt hij.

De mandala is een weergave van de wereld. In het centrum staat een heel hoge berg, de Sumeru. Daar omheen bevinden zich 8 bergen en 8 wereldzeeën. De Tibetanen vragen zich af wie er meer heeft geleerd: degene die de 8 bergen heeft beklommen of hij die de top van de Sumeru heeft bereikt?

Het loopt allemaal anders, het zware bestaan in de bergen is onhoudbaar. De economische omstandigheden drukken zwaar op Bruno, bovendien blijkt zijn relatie met Lara hier niet tegen bestand. Ondanks dat ze samen een prachtige dochter hebben. Het zorgt ervoor dat Bruno zich nog meer terugtrekt in de bergen. Zelfs Pietro is hier niet tegen bestand.

De roman kiest op geen partij. Dat is de kracht van het verhaal. Niet voor de hoofdpersoon die zich gedraagt als een wereldreiziger en die probeert de wereld te leren kennen door alle toppen te zoeken. Of de honkvaste bergbewoner Bruno, die dicht bij de natuur staat en de wereld vanuit 1 standpunt kent. Geen van beide is een overwinnaar, net zomin een verliezer. Als is Bruno wel geneigd zich dit toe te willen eigenen.

Ode aan de bergen

Daarmee is de roman De acht bergen een schitterende ode aan de bergen, vriendschap en tegelijk aan de bijzondere relatie tussen vader en zoon. Wat een prachtig verhaal is dit. Al zijn er wel wat eigenaardigheden die mij opvallen.

Geen enkel verhaal is volmaakt natuurlijk en het geeft de roman ook zijn charme. Maar de lezer blijft toch ook achter met een raadsel. Wat is er precies gebeurt tussen de hoofdpersoon en zijn vader? Waarom trekt Pietro na zijn 17e nooit meer met zijn vader de bergen in?

Het antwoord laat zich een beetje raden, maar komt niet expliciet naar buiten. Wel laat het verhaal vele mogelijke antwoorden zien. En daarmee staat in mijn ogen het ijzersterke verhaal echt boven alles. Het torent als een hoge berg boven de rest uit. Niet in te nemen en onmogelijk om te doorgronden.

Paolo Cognetti: De acht bergen. Oorspronkelijke titel: Le otto montagne. Uit het Italiaans vertaald door Yond Boeke en Patty Krone. Amsterdam: De bezige bij, 2017. 240 pagina’s. ISBN: 978 90 234 6641 3. Prijs: € 20,99
Bestel

Geen opmerkingen: