24 november 2014

Saint Jack

image

Wat ik gelezen had over Saint Jack in zijn eigen De grote spoorwegcaroussel retour maakte mij nieuwsgierig naar het boek zelf. Ik had het al langere tijd in mijn boekenkast liggen. Eerst wilde ik de reisverhalen lezen voordat ik aan zijn fictie begon. Daarom bleef het boek nog even ongelezen in de boekenkast liggen.

Ik verbrak mijn eigen belofte met het lezen van de Vreemdeling in het Palazzo d’Oro en ik had al eerder het prachtige verhaal ‘De olifantgod’ in De poort naar India. Paul Theroux is niet alleen een schrijver van prachtige reisverhalen, hij schrijft op het gebied van de fictie ook heel indrukwekkende boeken.

Dat geldt zeker ook voor een roman als Saint Jack. Het verhaal gaat over de Amerikaan Jack Flowers. Hij woont al langere tijd in Singapore en verkeert voortdurend in geldnood. Hij lost allerlei zaakjes op voor Chinezen en helpt schepen en matrozen aan meisjes. Verder treedt hij op als gastheer voor zakelijke reizigers. Zo helpt hij ze op alle mogelijke manieren. Voor elke wens heeft hij wel een adresje.

Officieel is hij in dienst van de Chinees Hing. Hij zorgt voor de bevoorrading van de schepen in de haven en doet extra klusjes om wat bij te verdienen. Zo helpt matrozen aan hun hoeren en zorgt dat mannen die er behoefte aan hebben een travestiet krijgen. Hing zorgt voor de verblijfsvergunning van de Amerikaan. Hij beseft dat hij daarmee met handen en voeten aan Hing gebonden is.

Als hij zich probeert te ontworstelen aan de Chinezen, door zelf een hoerentent te beginnen, krijgt hij te maken met hun stille kracht. Hij is daarvoor gewaarschuwd, maar hij slaat de waarschuwing in de wind. Met alle gevolgen van dien. Op een avond komen vier Chinezen op bezoek in zijn bordeel. Ze slaan de boel kort en klein en nemen hem mee in de kofferruimte van de auto.

Binnenin lagen gescheurde kranten. Ik draaide me om en wilde protesteren. Mijn stem weigerde, voor hun ogen werd het helderrood, en een stroompje bloed brandde in mijn nek; het leek alsof ik aan de binnenkant van mijn ogen volkomen plat werd gedrukt, ik ademde uitlaatgassen in en werd omvergesmeten. (205)

Na een paar dagen van eenzame opsluiting, overleggen de Chinezen wat ze met Jack zullen doen. Ze zepen zijn armen in en scheren de behaarde delen weg.

Ho Khan zette een metalen brilletje op en pakte een zilveren instrument in de vorm van een pijltje, dat hij in een fles met blauwe vloeistof doopte. Hij leunde weer over me heen en begon met de snelheid van een naaimachine de naald in het vlezige gedeelte van mijn arm te prikken. Hij tatoeëerde me, van inspanning beet hij zich op zijn tong, en achter hem stonden de anderen te schreeuwen, hele tirades in het Chinees; blijkbaar vertelden ze hem wat hij in mijn armen moest prikken. (211)

Als hij wat later op straat gegooid wordt en de schade opmaakt blijken er de verschrikkelijkste verwensingen in het Chinees op zijn arm te staan:

Linkerarm: Vloek van de hondedrek, Pas op de duivel, Hoerenjong, Mond Vol Leugens, Verwijder Dit en Sterf
Rechterarm: Rood Geitegezicht, Verboden Aap, Tien Duivels in Een, Ik ben Gif en Dood, Verwijder Dit en Sterf

Jack Flowers besluit er het beste van te maken en vraagt een tatoeëerder om de tatoeages zo te omschilderen dat het weer toonbaar wordt. Hij maakt er bloemen van en op de plek waar ‘Verwijder Dit en Sterf’ staat komen een dolk en een crucifix.

De Chinezen hebben Jack goed te kennen gegeven wie er de baas is en dat je niet zomaar aan hun handel mag komen. De bloemen, dolk en kruis verbloemen misschien de tekens, maar de echte Chinezen kunnen de scheldwoorden die onder de bloemen staan nog altijd lezen.

Paul Theroux: Saint Jack Oorspronkelijke titel: Saint Jack. Vertaald door Benno Barnard. 2e druk als Pandora Pocket. Amsterdam: Uitgeverij Contact, 1999. ISBN 90 254 9996 1. 318 pagina’s.

Geen opmerkingen: