In het 5e deel van de Tandeloze tijd van A.F.Th. van der Heijden, De helleveeg komt een persoon die in de eerdere delen een kleine rol vervulde. Het is de tante van Albert Egberts, tante Tiny, de zus van zijn moeder. De geschiedenis van zijn tante met de bijnaam Tientje Poets, een heuse helleveeg, wordt in dit boek behandeld.
Gedurende de roman komt het verhaal van deze bijzondere tante naar voren. Het is de geschiedenis van een vrouw die geen kinderen heeft en leidt aan smetvrees. Geen huis is schoon genoeg. Ze loopt met een helgele stofdoek in haar jaszak om overal waar ze komt vliegensvlug een terloopse veeg over de armleuningen van het meubilair te geven.
Het is een prachtig verhaal vol herinneringen aan een vervlogen tijd. De helleveeg geeft een heel eigen beeld van een periode. De verteller Albert Egberts belicht in deze roman de geschiedenis van het gezin van zijn moeder. Het is een intrigerend verhaal waarin bepaalde dingen onder de tafel geveegd worden, met alle gevolgen van dien.
Het zijn schokkende gebeurtenissen rond seksualiteit en misbruik. De misbruikten staan hierbij in het nadeel. Het gaat om een man die de verteller al veel eerder aanhaalt. De vader van een vriendinnetje in de buurt, die Albert Egberts moeder al wil misbruiken, maar zij slaat van zich af. Ze spreekt hier met niemand over, vooral haar ouders niet:
| ‘Duizend keer liever een beetje aangerand te worden door Nico van Dartel dan erover praten tegen mijn ouwelui. Alles moest altijd met de mantel der naastenliefde bedekt worden, ook al maakten ze je eigen kind voor de rest van d’r leven diep ongelukkig.’ (73) |
Her verhaal gaat hier in eerste instantie vooral niet over. De hoofdpersoon van de Tandeloze tijd verhaalt vooral over zijn bijzondere relatie met zijn tante. Ze is jonger dan zijn moeder en ze lijkt wel de eerste vrouw te zijn op wie hij verliefd wordt. Tiny staat daarmee symbool voor de jgugdige onschuld. Ze geeft hem zelfs seksuele voorlichting.
De herinnering aan die onschuldige momenten winden hem later vooral op. Van der Heijden weet in zijn roman op een buitengewoon knappe manier alle dingen die hij als klein kind ziet, als hij ouder is te laten duiden. Het verhaal van zijn tante komt pas veel later aan het licht. Dan komt de echte helleveeg aan het licht, een vrouw met rouwrandjes onder haar nagels.
A.F.Th. van der Heijden: De helleveeg. Amsterdam: De Bezige Bij, 2013. ISBN: 978 90 234 8391 5 7. 240 pagina’s. Prijs: € 15,00. Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten