09 januari 2017

De Lairesse in Rijksmuseum Twenthe

Het Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Het staat al lange tijd op mijn lijstje. Ik woonde er niet zo ver vandaan, in Almelo. Later op de camping bij Delden bezocht ik het museum evenmin. Deze week bezoeken we voor het eerst het grote museum in Twente. Het bezit een mooie collectie en biedt eveneens mooie wisseltentoonstellingen.

De orgelluiken van het Westerkerk-orgel in Amsterdam wilde ik wel van dichtbij zien, daarom bezoeken we de expositie “Eindelijk! De Lairesse”. Een overzichtstentoonstelling van het werk van deze grote schilder uit de Gouden Eeuw. Vergeten terwijl hij in zijn tijd gelijk stond met Rembrandt van Rijn.

Ik denk dat er een relatie is tussen Gerard de Lairesse (1640 – 1711) en Twente. Dat hij hier een oorsprong zou hebben. Maar dat is helemaal niet zo. De relatie tussen de schilder en de tentoonstelling is Bob van den Boogert. Hij heeft zich van harte ingezet om de tentoonstelling te realiseren. Helaas heeft hij het niet met eigen ogen mogen zien, hij overleed plotseling in het voorjaar van 2015.

Het is zeker indrukwekkend om de 60 schilderwerken van Gerard de Lairesse hier bij elkaar te zien. Zijn compositie en kleurgebruik verschilt wezenlijk van Hollandse meesters als Frans Hals. Hij heeft een heel eigen stijl, verwijst hierbij heel sterk naar de klassieke oudheid en de bijbehorende verhalen.

Duidelijk bedient hij de Amsterdamse, nieuwe elite. Op zoek naar een eigen identiteit waarin de klassieken duidelijk als grote inspiratie gelden. De verhalen met Endymion, Venus en Mercurius in de hoofdrol. Allegorieƫn, overgoten van de engelen, kleine kinderen en weelderige vrouwen.

Het zijn allemaal beelden waar Rembrandt een andere draai aan zou geven. De stijl en compositie van De Lairesse doet sterker denken aan een Vlaamse schilder als Rubens. Het verraadt misschien zijn afkomst. Hij komt uit Luik – al is dat geen Vlaanderen – en wordt door een steekpartij met 2 zusters gedwongen zijn geboortestad te verlaten. In Amsterdam komt hij terecht en zijn klassieke stijl bevalt goed onder de burgerij van de hoofdstad.

Morgen het vervolg van dit museumbezoek: Omwolkt door engeltjes

 

Geen opmerkingen: