De verzameling brieven en verhalen van Konstantin Paustovski begint in de Eerste Wereldoorlog. De Russische schrijver werkt als hospitaalsoldaat op een ambulancetrein. De trein rijdt door het oorlogsgebied om gewonde soldaten op te halen. Hier ontmoet hij zijn latere vrouw Katja. Zij is zuster van barmhartigheid.
De heftige en indrukwekkende gebeurtenissen in de oorlog, lopen als een rode draad door het verhaal. Op een uiterst treffende manier weet Konstantin Paustovski de verschrikkingen die hij hoort en ziet vanuit de trein te verwoorden. Je leest dat hij in de overlevingsstand staat en beseft hoe iemand zijn gedachten verplaatst uit het hier en nu. Alleen zo kun je overleven. De dromen waaruit hij ontwaakt bewijzen dit:
| Ik ben net uit een korte, vreemde droom ontwaakt. Ik ben al bijna vergeten waar die over ging. Als ik mijn geheugen inspan, herinner ik mij nog vaag een brede, hete straat, een donkere nacht, een doorzichtigheid van lichten, het ruisen van een kastanje. Het is een slaperige straat, overspoeld door een tere stilte – een soort zwijgen van de sterren – waarin mijn stappen galmend weerklinken en ik ben ervan doordrongen dat hier ergens heel dicht bij de zee ligt te ademen. De lente is naar de zee toe gestroomd. En in het ruisen van de bladeren, in de warme wind, in het roezemoezen van de zee en de nacht, in alles bespeur ik jouw nabijheid en zie ik je ogen. (53) |
Pure poëzie in de meest zuivere vorm. Het leest als een gedicht deze droom. De zintuigelijke waarneming vermengt met de gedachten en de duiding. Wat een betoverende beeldspraak lees ik in dit fragment. Niet alleen een liefdesverklaring, maar veel meer. Een ontsnapping uit de verschrikkingen van de oorlog. De verteller verbergt zich in de belofte van de liefde. Zijn liefde voor Katja houdt hem op de been. Het maakt de oorlog om hem heen niet minder erg, maar hij weet er wel door te overleven.
Konstantin Paustovski: Goudzand, Verhalen, dagboeken en brieven. Samengesteld en vertaald door Wim Hartog. Amsterdam: Uitgeverij van Oorschot, 2016. ISBN: 978 9028 261 228. Prijs: € 34,99. 670 pagina’s.Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten