07 januari 2017

Heer van de vliegen - #nederlandleest

William Goldings roman Heer van de vliegen is een sociaal experiment en kan wedijveren aan televisieseries als Expeditie Robinson. Het uitgangspunt van William Goldings roman is een groep jongeren. Ze stranden op een onbewoonbaar eiland en moeten zien te overleven.

Heer van de vliegen is een aangrijpend verhaal over kinderen. Het refereert rechtstreeks naar de ‘grote mensen’-wereld. Een groep oudere en jongere kinderen belandt op een onbewoond eiland na een vliegtuigongeluk. De jonge kinderen moeten eigenlijk opgevangen worden door de oudere kinderen. Het draait om overleven, maar in plaats daarvan splitst de groep zich met alle gevolgen van dien.

De held van het verhaal is Piggy. Hij is de enige die niet met zijn echte naam wordt genoemd, maar hij heeft wel kijk op de zaak en realiteitszin. Terwijl de rest zich verliest in naïef gedrag, wijst hij steeds op hoe ze moeten overleven en wat ze eraan kunnen doen om te worden opgemerkt door voorbij varende schepen.

De drift van de groep jagers om de varkens op het eiland te pakken en op te peuzelen, staat symbool voor de meedogenloze manier waarmee ze onder aanvoering van Jack, Piggy aanpakken:

Ze ontdekten een biggetje dat verstrikt zat in een gordijn van lianen en zich in uiterste doodsangst tegen de elastische strengen wierp. Het gekrijs van het biggetje was ijl, snerpend en doordringend. De drie jongens renden naar voren en met een zwierig gebaar trok Jack opnieuw zijn mes. Hij hief zijn arm. De beweging werd onderbroken, het biggetje bleef krijsen, de lianen bleven schudden, en het lemmet bleef glinsteren aan het uiteinde van een knokige arm. (39)

Het boek komt op mij over als een sociaal experiment waarbij de verteller bedenkt hoe een groep jongeren zich zou gedragen als ze in zo’n situatie terechtkomen. Hij beschrijft het heel realistisch en gedetailleerd in Heer van de vliegen. De kinderen gedragen zich als volwassenen en daarmee benadrukt de verteller juist dat volwassenen zich als kinderen gedragen.

De Heer van de vliegen is een gespitste zwijnenkop waarop vliegen zitten. De kop vormt het geweten van de groep die eigenlijk geen geweten heeft. In plaats van met elkaar te proberen overleven, splitst de groep zich en maakt ruzie met elkaar. De ene groep wil de andere groep overheersen.

Het levert alleen maar ellende op. Terwijl het al zwaar genoeg is op het eiland, zijn ze elkaar aan het afmaken. Ik kon bij het lezen mijn gedachten niet losmaken van de echte, grote mensen wereld. Waarom bezorgen we elkaar zoveel ellende, terwijl we elkaar zo hard nodig hebben.

De held Piggy wacht een gruwelijk lot. Zijn dikke figuur, astma en slechtziendheid zijn mikpunt van spot. Eerst van iedereen, later draait de eigenlijke leider wel bij. Maar dan is er een andere leider opgestaan die het wil overnemen. Piggy moet het hierbij ontgelden en dat wekt erg veel boosheid op. Waarom moet deze jongen zo worden vernederd, terwijl hij de slimste is van allemaal?

De vraag is het antwoord.

William Golding: Heer van de vliegen. Oorspronkelijke titel: Lord of the Flies, 1954. Vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema. Voorwoord: Özcan Akyol. Nawoord: Roderik van Grieken. Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, 2016. 232 pagina’s. ISBN: 978 90 5965 388 7. Boek cadeau van de Openbare Bibliotheek, ter gelegenheid van Nederland Leest 2016.

Geen opmerkingen: