Het begin van de roman Narziss en Goldmund spreekt zo mooi tot de verbeelding. Het opent met de kastanjeboom bij de poort van het klooster in Mariabronn.
De opening van de roman is magistraal, zinnen om van te genieten en die je uitdagen om het verhaal te gaan lezen. Sterker nog: ze verleiden je en trekken je het verhaal in. Het is een verschrikkelijk mooie (en vooral lange) zin zoals je die maar weinig tegenkomt. Een eerste zin om nooit te vergeten:
| Voor de poort van het klooster Mariabronn, met haar op tweelingzuiltjes rustende ronde boog, vlak bij de weg, stond een kastanjeboom. een vereenzaamde zoon van het Zuiden, onheuglijk lang geleden meegebracht van een pelgrimstocht naar Rome, een kastanje van een edel soort, noest van stam; hartelijk breidde zijn kruin haar rondingen uit boven de weg, ademde met ruime longen in de wind, liet in het voorjaar, als alles groen was, als zelfs de notebomen in de kloostertuin reeds getooid waren met prille, rossige blaadjes, nog geruime tijd op haar bladeren wachten, deed vervolgens, ongeveer in de periode dat de nachten het korst zijn, vanuit de balderbundels de matte, witgroene stralen opbloeien van haar zonderlinge bloesem, die zulk een suggestieve, zulk een tegelijk drukkende en pikante geur verspreidden, en liet in oktober, nog nadat fruit- en wijnoogst achter de rug waren, in de herfstwind uit haar geleidelijk geel wordende bladerkroon de stekelige vruchten vallen, die niet ieder jaar rijp werden, waar de jongens uit het klooster elkaar om in de haren zaten, en die door de uit Frans-Zwitserland afkomstige subprior Gregor op zijn kamer in het haardvuur gepoft werden. (5) |
Een heel lange zin, maar heel erg mooi. De verteller heeft het hier over een tamme kastanje, waarvan je de kastanjes kunt opeten. De ‘onedele’ paardenkastanje krijgt namelijk veel eerder bladeren en prachtige bloemen. De bloemen in de vorm van heuse kaarsen, rustend op een bladerbed van toorsen. Sorry, ik merk dat de beeldende schrijfstijl van Hesse mij aansteekt.
In het fragment verwoordt de verteller wel de hele thematiek van de roman. Het plaatst natuur tegenover cultuur, zinnelijkheid tegenover het geestelijke, maar ook het aardse tegenover het hemelse.
Zo trekt de verteller je het verhaal in om nooit meer te vergeten. De boom komt overigens nog een keer terug als Goldmund terugkeert in het klooster Mariabronn:
| Met een teder gebaar raakte Goldmund de stam aan, en bukte zich naar een van de stukgesprongen, stekelige schillen, die, bruin en uitgedroogd, op de grond lagen. (239) |
Een mooi spel van de verteller met het onderwerp van de roman, waarbij de kastanje symbool staat voor het verleden van Goldmund. De kastanje die verderop nog terugkomt om te verwijzen naar de loop van de tijd. Het haalt op een aantrekkelijke manier de lezer weer bij de les.
Hermann Hesse: Narziss en Goldmund. Oorspronkelijke titel: Narziss en Goldmund. Vertaald door Pé Hawinkels. 23e druk. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1992 [1970]. ISBN: 90 295 1989 4. 274 pagina’s. Prijs: € 29,99. Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten