20 januari 2018

Le Sacre du Printemps

Het beroemde muziekstuk Le Sacre du Printemps van Igor Stravinsky is in 1913 uitgevoerd in Parijs. In zijn roman De spion over Mata Hari refereert Paulo Coelho naar deze beroemde première. Het is de muziekgeschiedenis ingegaan vanwege het moderne karakter van de muziek én de bijbehorende choreografie.

Stravinksy hanteerde een modern klankidioom dat het publiek nog niet gewend was. Maar vooral de vernieuwende choreografie van de danser Vaslav Nijinsky veroorzaakte tumult tijdens de uitvoering. Publiek dat al vanaf de eerste minuut met elkaar op de vuist ging.

De rite van het voorjaar die hier werd opgevoerd, verwijst naar heidense toestanden. De dans is een regelrechte paringsdans, waarvan de erotiek afspat. Je kunt het overigens bij enkele muzikale passages uit dit overdonderende en ritmische werk van Stravinsky ook denken.

Mata Hari had graag bij dit ballet opgetreden als danseres, suggereert de verteller in Paulo Coelho’s roman. Ze vertelt hierin over Astruc, de zoon van een Belgische rabbijn die een theater in Parijs liet bouwen, het Théâtre des Champs-Élysées. Vlak na de opening van dit theater is hier het beroemde dansstuk van Le Sacre du Printemps van Igor Stravinsky hier uitgevoerd. Ze begrijpt deze actie niet, maar hierin klinkt nijd door omdat de choreograaf volgens de verteller een imitatie van haar dans liet zien.

Ik denk liever aan Astruc als iemand die in staat was zijn hele kapitaal op het spel te zetten door een theater te bouwen en dat te openen met Le sacre du printemps, een stuk van een onbekende Russische componitst, wiens naam ik me niet kan herinneren, met in de hoofdrol die idioot van een Nijinski die gewoon een imitatie liet zien van mijn masturbatiescène uit mijn eerste Parijse optreden. (75)

Het is overigens zeer goed voor te stellen dat Astruc dat eerste Parijse optreden van Mata Hari in 1905 heeft bezocht. Daar danste ze voor een elitair Parijs’ publiek in het Musée Guimet.

Het is van de verteller Mata Hari ook boosheid omdat ze op initiatief van dezelfde Astruc bijna met de beroemde danser en choreograaf Nijinski in Milaan zou hebben opgetreden. Ze zou te moeilijk, impulsief en onuitstaanbaar zijn geweest.

Heerlijk zoals de schrijver Paulo Coelho hier 2 legendarische momenten bij elkaar brengt. De tanende danseres Mata Hari en de bijzondere premiere van het muziekstuk Le Sacre du Printemps van Igor Stravinsky.

Bekijk de uitvoering van Le Sacre du Printemps door Leonard Bernstein

Paulo Coelho: De spion. Oospronkelijke titel: A Espiã. Vertaald door Piet Janssen. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers, 2016. ISBN: 978 90 295 1134 6. 176 pagina’s. Prijs: € 12,50. Bestel

Geen opmerkingen: