Het leven van Mata Hari is eindeloos herschreven en verfilmd. Inspiratiebron voor kunstenaars, schilders, musici en schrijvers. De Spaanse schrijver Paul Coelho heeft zich door het verhaal van de spionne laten verleiden in zijn laatste roman: De spion. Het sluit qua thematiek prachtig aan op het thema van de duivelse spionne die de vijand verleidt.
Of zoals ze het zelf in
| Onschuldig ben ik nooit geweest, sinds ik voet heb gezet in deze stad waar ik zo van hou. […] Met de misdaden ik wél begin, waarvan de grootste was dat ik een geëmancipeerde en onafhankelijke vrouw was in een door mannen geregeerde wereld, daarmee kwam ik weg. Maar ik werd veroordeeld voor spionage terwijl de enige concrete informatie die ik vergaarde, roddels waren uit de salons van de high society. (24) |
Vervolgens duikt de verteller in het verhaal van de bijzondere danseres uit Friesland. Ze is een intrigerende vrouw. Al beweert ze in haar eigen brief aan het begin van de roman, dat het heel waarschijnlijk is dat haar naam snel vergeten zal zijn.
Niet dus. De roman van Paul Coelho is niet de eerste roman die zich heeft laten inspireren door deze exotische danseres die veel mannenharten op hol heeft gebracht.
Het verhaal van Paul Coelho benadert Mata Hari vanuit verschillende gezichtspunten. Je proeft de nabijheid in haar eigen brieven. Het schuurt tegen melancholie en boosheid in. Het berust allemaal op een misverstand. De poging om haar leven naar zichzelf toe te trekken in de gevaarlijke oorlogstijd wordt haar fataal.
Ze krijgt het niet voor elkaar en is het slachtoffer van verdachtmakingen en beschuldigingen. Dat haar minnaars haar rechters zijn, zorgt ervoor dat de schrijver van de laatste brief in de roman, zich moet uitspreken als de spreker van het Bijbelse Prediker. Op de stoel van de rechter zit de schuldige, terwijl de onschuldige tegenover hem staat.
De chef contraspionage, Ladoux, moest haar wel veroordelen omdat hij al verantwoordelijk werd gehouden voor de Dreyfus. Een gerechterlijke dwaling waar de Fransen zich vandaag nog voor schamen. Dat hij hiermee een nieuwe gerechterlijke dwaling in gang zette, is hem dit keer niet kwalijk genomen. Sterker nog: het Franse volk had in dit stadium van de oorlog behoefte aan een slachtoffer.
Het slachtoffer is Mata Hari. Een vrouw die net zo sterk en overtuigend als Jeanne d’Arc vecht, maar ze draagt de smet op zich dat ze zich inlaat met mannen. En haar charmes inzet om haar doel te bereiken. Overigens krijgt juist Jeanne d’Arc 3 jaar later wel die erkenning. Ze wordt heilig verklaard.
Paulo Coelho: De spion. Oospronkelijke titel: A Espiã. Vertaald door Piet Janssen. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers, 2016. ISBN: 978 90 295 1134 6. 176 pagina’s. Prijs: € 12,50. Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten