Het Zoutmuseum in Delden

Zout in alle hoedanigheden in het Zoutmuseum van Delden

Het Zoutmuseum in Delden is een paar jaar terug grondig verbouwd. Begin vorig jaar werd het pand volledig gestript en mei 2009 is het museum weer geopend voor publiek. Het resultaat mag er zijn. De zout-experience zoals het sinds de verbouwing heet, is geprofessionaliseerd en geeft het publiek naast kennis vooral een zoutbeleving mee. Ik ben er vrijdag op de laatste vakantiedag op bezoek geweest na het lunchconcert.

Een typisch Twentse zoutboortoren vertelt over de Nederlandse zoutwinning

De zoutwinning concentreert zich dan wel meer in de buurt van het nabijgelegen Hengelo, in Delden is het eerste zout van Nederland gevonden. De baron was in de tuinen van Twickel op zoek naar water, maar trof zout in de bodem. De waterleiding is uiteindelijk ook aangelegd. Op het pleintje voor het Zoutmuseum herinnert een waterpomp hieraan. Net als de prachtige watertoren die aan de rand van Delden ligt.

Hoe zout wordt gewonnen en 'gemaakt' vertelt deze 'Akzo'-hoek in het museum

Het verhaal rond het zout, de symboliek, de waarde - in de 16e eeuw kon je met 5 kilo zout een grachtenpand in Amsterdam kopen -, de winning, het gebruik - op de weg, in het eten, maar ook als grondstof voor heel veel producten -. Kortom, zeer veel boeiende informatie die op een leuke manier gebracht wordt. Voor de kinderen is een speciale puzzeltocht, waarbij ze op zoek mogen gaan naar allerlei voorwerpen en het aantal schepen op een schilderij mogen tellen. Klusjes die een kind van 5 erg leuk vindt om te doen, zo merkten wij in het Zoutmuseum vrijdag.

Het museum is gehuisvest in het oude raadhuis van Delden

Het hoogtepunt is misschien wel de enorme collectie peper en zoutstelletjes op de eerste verdieping. In mijn herinnering stond de collectie wat minder efficiënt opgeborgen in een enorme vitrinekast bij de kassa. Nu staat de collectie wat dichter op elkaar en wellicht ook flink uitgedund in een aparte kamer op de eerste verdieping. De peper en zoutstelletjes vormen vooral een leuke, bijna kitscherig aandoende verzameling van creatieve en commerciële uitingen van de bekende peper en zoutpotjes zoals die op tafel staan in een restaurant.

Ook voor kinderen was veel te doen, hier het zoutmemory

Voor ons betekende de verzameling peper en zoutstellen een herinnering aan de moeder van Inge. Ze had zelf een verzameling van deze curiosa en we herkenden in de verzameling van Delden heel wat peper en zoutstelletjes uit haar verzameling. Het deed ons direct besluiten het deel van de verzameling dat wij in ons bezit hebben voort te zetten. Boven in het museum, op de tweede etage, kun je het peper en zoutstel van je dromen vinden. Daar verkoopt het museum peper en zoutstelletjes die ze gekregen hebben van verzamelingen en die niet in de verzameling passen of dubbel zijn. Zo kun je er een meeuw kopen die op een paal zit - meerdere exemplaren van gezien - en er veel ander leuk spul te vinden.

Zoutstenen waar koeien en geiten hun zoutbehoefte mee binnen halen

Het Zoutmuseum past goed in een bezoekje aan Delden. Het vraagt niet al teveel tijd en het onderwerp wordt op een leuke, ontspannen manier gepresenteerd. Ik heb destijds weleens begrepen dat het museum graag meer expositieruimte wilde hebben. Toch besloot het bestuur af te zien van de aankoop van het naastgelegen pand toen dat vrij kwam een kleine 2 jaar terug. Het is een verstandige keuze. Vooral omdat de beperking zorgt voor een presentatie van de essentiële informatie, zonder langdradig te worden. Daarnaast laat het museum zich ook niet overdadig beïnvloeden door Akzo, het bedrijf dat in Twente het zout uit de bodem haalt. Op de eerste verdieping staat een model hoe het zout gewonnen wordt en is wat informatie over de zoutwinning van Akzo in Twente te vinden, maar het is allemaal niet overdadig. Kortom, als je je wilt verdiepen in de wereld van het zout, dan is het Zoutmuseum een echte aanwinst.

De zoutvaatjescollectie van het museum

Of het echt een belevingscentrum is, betwijfel ik. Daarvoor is het teveel een museum van de oude stempel. Zeker, er zijn wat interactieve mogelijkheden, zoals een memorie voor kleine kinderen en een quiz voor jongeren. Maar het levert niet een echte beleving op. In mijn ogen is een beleving het proeven van verschillende soorten zout, het voelen van zoutblokken, optillen om de soortelijke massa te voelen en intensief bekijken van zout op alle mogelijke manieren (een soort lichtshow of zoiets). Dat ontbreekt in het Zoutmuseum. Ook zou de website van het Zoutmuseum veel extra informatie en documentatie kunnen presenteren. Dat valt mij op als ik er hier thuis wat rondsurf.

De kikkervaatjes

De bovenste verdieping komt eveneens wat karig op mij over. Daar staan de peper en zoutstellen die te koop worden aangeboden. Verder komt deze tweede etage wat rommelig op mij over. Er staat niet zoveel uitgestald. De koffie moet je zelf uit het automaat halen en kun je staand aan een tafel opdrinken. Dat is erg jammer, omdat hier veel mogelijkheden om wat extra geld binnen te halen, onbenut blijven.

Het museum telt een flink aantal bijzondere vaatjes

Daarmee kom ik tot de conclusie dat er altijd wat blijft te verbeteren aan een museum, maar dat het Zoutmuseum zeker is verbeterd ten opzichte van wat ik ken zoals het een jaar of 5 terug was.

Update 27 augustus 2010

Overigens is zout gelukkig weer in de belangstelling. Het besef dat zout meer is dan een vaatje met het goedkoopste zout dat je in de supermarkt kunt vinden. Zout is weldegelijk een smaakmaker, bewijst het nieuwe initiatief Salsamentum van Jeroen van Wieren in Amsterdam. Hij kon zijn zoutwinkel realiseren dankzij een microkrediet. Iets voor een bezoek met bijbehorende blog...