08 juli 2017

Stad van goud

Ze is gemaakt in de nacht dat de muur viel. De hoofdpersoon Claire in Tjeerd Posthuma’s roman Stad van goud woont in een Vinexwijk. Alles is er goed geregeld. De boompjes zijn mooi afgeknot, in het onderste gedeelte van de stam groeien geen takken. Het staat volgens Claire symbool voor het alles tot in de puntjes geregeld willen hebben. Of er in die wijken ook ruimte is voor geluk, lijkt niemand te willen weten.

Claire draagt een geheim bij zich. Ze vertelt het verhaal vanaf het moment dat het gezin in de nieuwbouwwijk trekt. Eigenlijk al vanaf de geboorte van Claire. Ze weet niet beter, maar ze heeft zichtbaar last van al het nieuwe. De snelweg, de leegte en het zand. Het probleem: het wil niet beklijven, het vernieuwt voortdurend. Eenzelfde stroom die je in de roman terugleest in de stijl. En overal: zand. Zand dat niet blijft liggen, maar steeds verwaait.

Elke keer als een van ons thuis kwam trokken we een spoor van zand door het huis. Kwam dat niet ook gewoon naar binnen waaien? Nee. Zeker kwam dat niet gewoon naar binnen waaaien. Nieuwbouw, hè, mijn vader zei altijd dat zij daar in de stad maar in die scheve, tochtige, gehorige monumenten moesten gaan wonen waar je geen schroef in mag draaien, dan namen wij wel dit huis dat recht staat, goedkoop is in het onderhoud en luchtdicht. Wij hadden geen tochtkieren. Wij hadden nieuwbouw. (21)

De V&D die aan de rand van de wijk gepland is, wordt gebouwd alsof het een heus bouwpakket van IKEA is. De verteller voert dit gebouw steeds aan. Het blijft namelijk leeg. Het vormt de enige constante in de roman. In het lege pand komt geen winkel. De nabijgelegen Shoping Plaza is gevuld, maar een groot warenhuis komt niet in het lege gebouw dat geen bestemming krijgt.

Het lijkt een beetje op de personages in de roman. Zeker, Claire draagt een geheim met zich mee. Het is het verhaal over haar jongere broertje Orville. Een verhaal van een gezin in een nieuwbouwwijk die uit elkaar groeit. Getemd en gedreven door de drugs. Het geeft niet de rust of de droom, maar brengt onrust en verwarring.

Daarmee is Stad van goud een mooi verhaal over nieuwbouw, toekomstverwachting en de realiteit die anders uitpakt. Veel is te plannen, maar het gedrag van mensen niet. Dat laat Tjeerd Posthuma wel zien in zijn debuutroman. De kijk op de nieuwbouw waarin de voortdurende verandering speelt, net als de speurtocht van de personages in een rusteloze samenleving.

Tjeerd Posthuma: Een stad van goud. Roman. [Amsterdam:] Thomas Rap, 2016. ISBN: 978 94 004 0612 4. Prijs: € 17,99. 192 pagina’s.Bestel

Geen opmerkingen: