25 november 2011

Verzameld werk en radio’s

image

Er zijn van die momenten dat ik droom. Het verzameld werk van Karel van het Reve bijvoorbeeld. Of alles van Maarten Biesheuvel. Hotz, ook zo eentje. Dan ga ik naar de bieb en haal de delen. Zo hoop ik ze te bezitten. Letter voor letter.

Je hoeft niet iets te hebben om het te bezitten. Net als dat je verliefd kunt zijn op iemand zonder dat hij of zij het weet. De letters slurp ik op in de hoop ze te bezitten. Zoals het stukje van Karel van het Reve dat de naam ‘De avonden’ heeft. Het is een niemendalletje, ergens getypt en gevonden door de verzamelaar van het verzameld werk.

Iedereen legt de associatie met het beroemde boek van zijn broer Gerard. Hier vertelt Karel dat hij niet naar de film over het boek gaat kijken. ‘Het leek me erg eng om naar een film te kijken waarin een stel acteurs je vader en je moeder en je broer en jezelf spelen.’ (VW 6, 601)

Op basis van 2 fragmenten vindt hij overigens dat de film weinig overeenkomt met de werkelijkheid: ‘Daarin gedroeg Frits van Egters, de hoofdpersoon, zich tegen zijn ouders op een manier die veel ruwer was dan de manier waarop Frits van Egters zich in het boek gedraagt, en ook veel ruwer dan Gerard zich destijds tegen zijn ouder gedroeg.’ (601)

Dat is nog niet het ergste. De radio die in de film wordt gebruikt komt absoluut niet overeen met de radio in huize Van het Reve rond 1946. Vervolgens verhaalt Karel niet meer over de film of over het boek maar over de radio. Hij vertelt dat ze de radio in de oorlog geruild hebben met tante Femia.

Zij zou zeker haar radio bij de Duitsers inleveren, daarom kon tante beter hun oude exemplaar inleveren dan haar dure. Zodoende fietsten ze hartje oorlog 2 keer door Amsterdam met een radio achterop de fiets. En niemand viel dat op, schrijft Van het Reve: ‘er liepen toen heel wat mensen met radiotoestellen over straat – op weg naar de plaatsen waar je die toestellen moest inleveren.’ (602)

Zodoende leverde de oorlog een voordeel op voor de familie Van het Reve. Een van de armste families van Amsterdam kon zo met een dure radio naar de BBC luisteren. Met hun oude toestel konden ze radio Oranje niet ontvangen. Ze waren zo gewend aan de BBC dat ze met het nieuwe apparaat nooit aan radio Oranje zijn toegekomen.

Geen opmerkingen: