Waanzin mag dan wel het thema van de boekenweek zijn, de psychologie mag van mij nooit de roman overnemen. Dat geldt wel voor de roman van Iedereen kan schilderen van Emma Curvers. De ik-verteller Iris Kostons probeert iedereen in haar familie in een psychische aandoening te geven. Op aanraden van haar psycholoog maakt ze het schematisch inzichtelijk wie er allemaal wat mankeert in haar familie. De conclusie snel gemaakt.
Bij iedereen zit een steekje los. Alleen haar vader Hans blijft buiten schot in het schema. Komt hij in het begin van de roman alleen maar als vreemd over, later verandert dat meer en meer gekte. Je denkt aanvankelijk zelfs dat moeder gek is.
Kerstcadeau’s in zwembad
Zo gooit moeder Elsbeth de kerstcadeau’s in het zwembad en laat de 1700 kilo wegende Jaguar XJ van de helling naar de garage glijden. Het is de ik-verteller die hier met je speelt. Ze wordt hier duidelijk beïnvloed door haar vader:
| Zoals Hans het vertelt, zou het waar kunnen zijn: dat het Elsbeth is die gek is. Het is allemaal een kwestie van nadruk. Hans ziet niet per se onwaarheden, hij ziet de wereld in een andere constellatie. (120) |
Verderop denkt Iris er anders over en komt ze zelf tot andere conclusies:
| In vergelijking met Hans is Elsbeth een vrij uitgebalanceerde vrouw. (140) |
Het probleem met Hans is echter dat hij zich niet laat vatten in een analyse uit het handboek met psychische aandoeningen, de DSM-5. Daarvoor leent de literatuur zich echter wel. Het is een waar gekkenhuis in de literatuur met personages waar allemaal wel een steekje aan loszit.
Krankzinnige familie
Dat is ook het nadeel van de krankzinnige familie waar Iris Kostons onderdeel van is. Daarmee is de verteller zelf ook niet echt geloofwaardig. Dat de gezinsleden aan Hans gekte lijden, staat buiten kijf. Wat begint als een ergernis voor de katten en marters die het huis te lijf gaan, verergert met de pagina’s tot een monster die zijn complete gezin terroriseert.
De hokjesgeest van het psychologisch handboek overheerst in Emma Curvers roman Iedereen kan schilderen. Iedereen is gek, maar moet het altijd benoemd worden. Wordt de wereld daarmee grijpbaarder? De kracht van de literatuur is juist dat de gekte niet benoemd wordt, maar het verhaal zelf vertelt.
Emma Curvers: Iedereen kan schilderen. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas Contact, 2014. ISBN: 978 90 254 43. 208 pagina’s. Prijs: € 19.99.
Een perfecte dag voor literatuur
Dit is mijn bijdrage over Iedereen kan schilderen van Emma Curvers. We lezen dit boek op vandaag bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten