30 mei 2015

De onverwachte held van kamer 13B

image

In mijn studietijd had ik een dikke bijbaan als nachtportier in een opvang voor dak- en thuislozen in Leiden. Mijn doorwaakte nachten tussen de inspirerende cliënten daar waren dikwijls de aanzet tot een verhaal.

Ik kwam meestal niet verder dan het opschrijven van een gebeurtenis. De rode brommobiel van Freek of de gekregen kalkoen die Harry tijdens kerst liet aanbranden. Niet dat de verhalen niet leuk waren, maar ik kon mij moeilijk losmaken van hoe het echt gebeurd was.

Een vreemde droom gaf eveneens inspiratie. Het zal ongetwijfeld een droom zijn geweest die ik ’s morgens had na een nachtdienst. Ik zat in de huiskamer van het Sociaal Pension ineens in een praatgroepje. We spraken daar met elkaar over de problemen die wij ondervonden.

Ik keek links van mij. Daar zat Gerard Reve. Aan de andere kant Harry Mulisch. Ook Gerrit Komrij glimlachte naar mij. Net als enkele andere schrijvers die mij zeer bekend voorkwamen. Ik zat plotseling in een therapiesessie van schrijvers uit de Nederlandse literatuur.

Ik probeerde het op te schrijven, maar ook dit mislukte. De Nederlandse literatuur bestaat zeker uit gekken, maar om dat nu op te schrijven… Pieter Steinz schetst in De waanzin in de wereldliteratuur van afgelopen boekenweek heel treffend de gekken uit de wereldliteratuur.

Zelfs in een onoverzichtelijke lijst propt de schrijver de psychiatrische gevallen in de Nederlandse literatuur, alle paranoia en schizofrenen, syndromen en diagnoses van personages, ongevaarlijke gekken en fobieën bij elkaar. Zelfs is er een lijstje met romanpsychiaters waarbij je je afvraagt of bij henzelf niet een steekje loszit.

In deze rijen past het boek De onverwachte held van kamer 13B van Teresa Toten zeker niet. Daarvoor psychologiseert het boek te veel en blijft te veel hangen in de groepsessies. Dat gebeurt natuurlijk in meer boeken, zoals in Tonic van Ralf Mohren. Maar die roman heeft een sterker literair karakter dan het boek van Teresa Toten.

Het boek van Toten blijft jammergenoeg te veel in de sessies steken en stokt daarmee het eigenlijke verhaal. De verteller houdt ook veel te veel vast aan de verrassing aan het einde van het boek. Als ze dit eerder zou prijsgeven, zou ze ook meer ruimte hebben voor de verdere uitwerking.

Dat neemt niet weg dat ik De onverwachte held van kamer 13B van Teresa Toten een mooi verhaal vind. Ze typeert heel mooi mensen met een dwangstoornis, OCD. Ook weet ze onderwerpen waarmee jongeren worstelen treffend te verwerken in haar roman. Daarmee is de roman zeker de moeite van het lezen waard.

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn bijdrage over De onverwachte held van kamer 13B van Teresa Toten. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Teresa Toten: De onverwachte held van kamer 13B. Vertaald door Esther Ottens. Haarlem: Gottmer, 2015. ISBN: 978 90 2575 8219. 288 pagina’s. Prijs: € 15,95.

Geen opmerkingen: