Boeken lees ik al mijn hele leven. Ik ben in de loop van de jaren wel anders gaan lezen. Meer gericht op wat de tekst met mij doet. De betekenis die ik erin leg en hoe ik het verhaal bleef. De rol van de lezer zie ik als de belangrijkste schakel. Zonder de lezer bestaat de tekst niet.
Lidewijde Paris geeft in haar boek Hoe lees ik? allerlei aanwijzingen hoe je een boek kunt lezen. Ze heeft haar verhaal opgedeeld in 3 delen: basisbegrippen, stijlfiguren en context. Het uitgangspunt is het lezen van een roman.
Wat gebeurt er in een roman?
De aanleiding is een gesprek met een lezer in de boekwinkel over een roman van Grøndahl. De vrouw waarmee ze spreekt vraagt zich af wat er in de roman gebeurt. Later geeft ze een lezing in de boekwinkel in Heemstede. Aan de hand van een stapel romans vertelt ze over haar avonturen bij het lezen:
| Of die ene mevrouw erbij was, weet ik helaas niet. Ik hoop van wel. Aan de hand van Grøndahls boek – Dat weet je niet had ij door haar vraag immers een extra betekenis gegeven: hoe literatuur werkt, dat weet je soms niet. En ik dank aan haar indirect de titel van mijn boek: Hoe lees ik? |
In eerste instantie helpt Lidewijde Paris om meer grip te krijgen op de tekst. Ze begint groot en zoomt steeds verder in op kleinere onderdelen. Zo noemt ze motief en thema, kijkt ze naar verteller en perspectief, tijd en kijkt ze naar de structuur en verhaallijnen. Allemaal ingrediënten om als lezer meer uit een verhaal te kunnen halen.
Als ze aan het eind van het boek met haar buurvrouw over lezen praat, zegt haar buurvrouw dat ze zich juist wil ontspannen. Zou ze met dit boek haar buurvrouw helpen of blijft literatuur moeilijk voor haar. Sommige onderdelen die Lidewijde Paris noemt, heb ik al op de middelbare school gehad en helpen mee bij een goed begrip van de roman. Andere aspecten heb ik later bij mijn studie Nederlands verder uitgediept. Maar dat betekent niet altijd dat ze van waarde zijn.
Plezier in lezen
Voor mij dragen ze zeker bij aan het plezier waarmee ik een roman lees. Of iedereen dat zo ervaart, weet ik niet. Het is onderdeel van mijn eigen twijfel rond literatuur en hoe anderen dat ervaren. Niet iedereen waardeert schoonheid op dezelfde manier. En of en hoe je dat kunt leren, is lastig te bepalen. Net zoals dat ik nooit uit kan leggen waarom ik een psalm zo mooi vind.
Ze levert echter prachtige voorbeelden aan in haar leesboek. De keuze in de korte verhalen die ze opvoert, is bijzonder sterk. Ze laat je kennismaken met schrijvers als Sefi Atta, T.S. Boyle en Olaf Olafsson. Het zijn erg indrukwekkende verhalen en ik vind het bijna spijtig dat ze hier niet dieper op ingaat. De hoeveelheid verhalen die ze aanhaalt is namelijk soms een beetje overweldigend.
Mooie voorbeelden
Daarmee heb ik vooral plezier gehad aan de voorbeelden die ze gaf. Ze citeerde de hele verhalen en dat leverde een onverwacht genoegen op. Het maakt dit boek ook voor de ervaren lezer de moeite waard het te lezen. Al ben ik het inhoudelijk niet altijd eens. De zoektocht naar de intentie van de schrijver, heb ik namelijk al heel lang geleden opgegeven.
Lidewijde Paris: Hoe lees ik? Met inspirerende voorbeelden uit de literatuur. Amsterdam: Nieuw Amsterdam uitgevers, 2016. ISBN: 978 90 468 2108 4. 288 pagina’s. Prijs: € 17,99. Bestel
Een perfecte dag voor literatuur
Dit is mijn bijdrage over Hoe lees ik? van Lidewijde Paris. We lezen dit boek bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten