23 december 2007

Nieuwe verwoordingen baren

Een gedicht onderwerpen aan een vertaalmachine op internet. Mijn oud-collega Frodo deed het al eens. Het leverde een hilarisch stukje poëzie op.

De vertaalmachine Babelfish van Altavista is de oudste machine die een stukje Nederlands automatisch in het Engels omzet, om er dan weer Duits van te maken en via het Frans terug naar het Nederlandse te gaan. Voor elke vertaal-nitwit is het een handig machientje, maar voor de kenners druisen deze apparaten tegen alle taalgevoel in.

De vertaalmachine van Google, Google Translate, staat mij iets nader aan het hart. Het is wat mooier vormgegeven. De originele tekst blijft bijvoorbeeld naast de vertaling staan.

Ik vroeg mij af of er met dergelijke apparatuur geen mooie gedichten zijn te vormen. Daarom componeerde ik dit eenvoudige gedicht:

Als de taal de woorden verlaat
dan schiet het begrip tekort
dragen de dingen andere namen
en vergeet de vertaler te vertalen

Dag verandert in nacht
terwijl de klok zachtjes tikt
zoeken de woorden hun doel
en schieten het verkeerde huis

in hun overmoed de lege
bedoelingen verschuiven in
nieuwe zinnen en doen
alsof het hun moerstaal is.

Om het geheel niet teveel te manipuleren veranderde ik 'moerstaal' in 'moedertaal'. Ik leefde in de veronderstelling dat 'overmoed' wel te vertalen was, maar dat was overmoedig van mij. De tekst heeft de volgende weg afgelegd via de Google translator, slechts twee keer heb ik Altavista gebruikt: Nederlands - Engels - Russisch - Engels (via Altavista) - Traditioneel Chinees - Simpel Chinees - Engels - Duits - Frans - Engels - Arabisch - Engels - Nederlands (via Atavista). Ik heb Altavista gebruikt om niet dezelfde translator de tekst te laten terugvertalen. Ik achtte de kans te groot dat de vertaalmachine de tekst precies hetzelfde zou terugvertalen, vandaar.

Het leverde een onleesbaar gedicht op:

Als de taal
maak dan het concept schaarste
om kwestienamen van andere individuen te maken
vertaler voor te vergeten transmissie

Veranderingen in de zelfde nacht
ondanks de passage van tijd, kan men,
het doel, daarom,
valse Eén, en het woord van de Spreker van het Huis

U overmoed bent in de lucht
te heroriënteren Geloof zich
en zodat was het dat de nieuwe verwoording
in feite, toen hun moeder


Dit vormde voor mij genoeg inspiratie voor een bewerking. De woorden heb ik vrijwel allemaal overgenomen, soms in een iets andere volgorde gezet en soms is er iets bij gefantaseerd.

Als de taal van het concept
schaarste maakt en kwesties
verandert in namen van andere individuen
dan vergeet de vertaler de transmissie

Veranderingen in dezelfde nacht
kunnen ondanks de passage van tijd
het doel missen, waar eens de valse Eén
van het Woord des Sprekers huis stonden

Overmoed, u bent in de lucht
en heroriënteert het geloof
zo is het in nieuwe verwoordingen
in feite als toen uw moeder u baarde

Geen opmerkingen: