I.M. Eric Montague “Monty” Beekman (1939-2008)
De vertaling van het boek Troubled Pleasures had ik vrijwel direct in huis. Het was 1998 en ik verslond Paradijzen van weleer, Koloniale literatuur uit Nederlands-Indië 1600-1950. Enthousiast werd ik van zijn theorieën, hij daagde mij uit. De man met de hoed, zoals hij op het omslag van het boek staat afgebeeld. Voor mij gaat hij sindsdien als de man met de hoed door het leven.
De uitdaging om Mutatuli's Max Havelaar polyfoon te noemen en de vergelijking van Junghuhn met Von Humboldt. Voor mij gold het als een inspiratie om scripties te schrijven. De laatste ging zelfs zover dat ik er uiteindelijk een forse eindscriptie schreef over Junghuhns Terugreis, compleet met aantekeningen. De bron Beekman stroomt rijkelijk in dit werk. De vergelijking met Von Humboldt en de opbouw van deze esthetisering van het natuurbeeld, het komt samen in het document van bijna 300 pagina's dat mijn afstudeerscriptie is geworden.
De twintig hoofdstukken van Troubled Pleasures tonen een man die met bijna dezelfde weemoed en passie werkt als mijn afstudeerobject Junghuhn. De gedegenheid en de verrassende ingevingen tonen een man die
Ik hoorde vorige week van zijn dood, toen ik een ander Junghuhn-kenner aan de lijn had. Ze las het Hans van der Kamp archief de brieven die de twee elkaar schreven. Van der Kamp verhaalde over de vele ziektes die hem kwelden en die andere ziekten veroorzaakten. Laten we ophouden, te schrijven over onze ziektes te schrijven, stelde Beekman. Dat heb ik bij voorbaat al verloren.
Beekman heeft inderdaad Van der Kamp overleefd. Het was kort na verschijning van de vertaling van zijn boek, dat hij Nederland nog aandeed. Ik hoorde het verhaal van mijn docent Peter van Zonneveld. Beekman had last van vliegangst en tobde de reis van Amerika naar Nederland met boten. Weken dobberde hij op de zee, maar hij bezocht zijn geboorteland wel.
Als een heuse evangelist keerde hij met het materiaal weer terug naar Amherst in Massachusetts. De laatste jaren was hij bevangen van Rumphius. Zijn laatste reis naar Nederland had hij veel materiaal verzameld. Daarna vocht hij met de dood, maar het lukte hem om het werk voor overlijden te voltooien. Het schijnt nu postuum, merkt het Obituary op de website van zijn universiteit op.
Beekman is erin geslaagd de Nederlands-Indische letterkunde een plekje in de wereldliteratuur te geven. Onder zijn bezielde leiding ontstond de boekenreeks Library of the Indies bij zijn universiteit, de University of Massachusetts Press. Twaalf boeken met vertalingen van werk van Rumphuis, Multatuli's Max Havelaar, Couperus' Stille kracht, Daum, Du Perrons Land van herkomst, Dermoût en Alberts. Stuk voor stuk legitieme keuzes die een beeld geven van de hoogtepunten van de Nederlands-Indische literatuur.
Soms heb ik spijt dat ik op het aanbod van een andere docent van mij om bij Beekman stage te gaan lopen in Amerika niet ben ingegaan.
Links:
Lees de obituary op: www.umass.edu/
Het boek Paradijzen van weleer is ook online te raadplegen bij www.dbnl.org
Geen opmerkingen:
Een reactie posten