Ruth wordt wakker van het geluid en geur van een tijger. Meteen belt ze haar oudste zoon Jeffrey op. Een tijger? vraagt hij. Ja, een tijger. Dat kan niet. Je hebt gedroomd. Ze laat zich sussen, al is ze er niet helemaal zeker van.
De volgende ochtend komt er een wildvreemde vrouw in huis. Frida Young. De regering heeft haar gestuurd, zegt ze. Ze komt Ruth verzorgen en helpen. Meteen belt ze weer Jeffrey. Zo slecht gaat het niet met haar dat ze hulp nodig heeft. Haar zoon die ver weg in Nieuw-Zeeland woont, ziet wel wat in de gratis hulp. Hij vindt het een goed gebruik van het geld van de belastingbetaler.
Een begin dat staat als een huis en waarvan je eigenlijk de afloop ook wel kunt raden. Het is te mooi om waar te zijn. Voor de blogmiddag van uitgeverij Meulenhoff lees ik Tijgers in de nacht van Fiona McFarlane. Het is een vertaling van het boek The Night Guest.
Ik ben gegrepen door het verhaal. Al komt het pas later. Het verhaal dut een beetje in. De herinnering aan haar overleden man Harry, het denken aan haar eerste liefde Richard en de mijmeringen over haar jeugd op Fiji. Het zijn allemaal ingrediënten die nodig zijn voor het verhaal, maar soms de aandacht verslappen.
Toch neemt het verhaal mij mee in de gedachtenwereld van een vijfenzeventig-jarige die langzaam wegglijdt in haar dementie. Ze raakt meer en meer in de war en vertrouwt helemaal op Frida. Ze gelooft deze vrouw op haar woord en laat heel haar leven van haar afhangen.
Er vallen gaten in het verhaal. De ongenode gast verstoort niet alleen de nachtrust. De tijger slaat ook overdag toe. Ruth hoort en ruikt het roofdier om zich heen, maar ze kan niets ondernemen. Ze duikt angstig in een hoekje. En ook al beweert Frida Young dat ze het dier heeft gedood, Ruth gelooft het niet helemaal. Ze blijft het dier horen en ruiken op die momenten dat het onheil toeslaat.
Zo weet Fiona McFarlane een spannend verhaal te creëren van de gedachtenwereld en vooral de fragmentatie van deze oude vrouw. Ze leeft in het verleden en de gebeurtenissen in het heden passen daar nauwelijks in. Alleen verliest de herinnering het van de dingen die nu gebeuren. Of zoals Ruth het zelf zegt:
| Ze dacht aan Harry terwijl hij zo in de tuin lag, omdat ze wist dat hij dood was, en ze wist dat ze was vergeten dat hij dood was. Dat leek hetzelfde als vergeten dat hij had geleefd. Ze dacht voornamelijk aan hoe zijn gezicht eruit had gezien, naast haar in bed. Ruth dacht aan Harry en kneep in haar eigen hand. (279) |
De herinnering zweeft door het verhaal en maakt het echt verhaal troebel. Daardoor zie je als lezer niet alles even helder. Het maakt het verhaal geheimzinnig en spannend tegelijk. Zo vind ik de passage waarin ze de bus naar het dorp pakt, heel sterk. In het dorp kent ze iedereen en is iedereen even vriendelijk tegen haar.
Als ze later met Frida naar het dorp gaat, lukt het haar amper om uit de bus te komen. Ook groet niemand haar die ze tegenkomt. Frida snapt niet hoe Ruth alleen het dorp in heeft kunnen vinden en ook weer is thuisgekomen. De lezer snapt pas veel later waarom Frida zo radeloos is als Ruth eindelijk thuiskomt.
Voor dat grote verhaal hoef je het boek niet te lezen. Het plezier geven de passages waarin de herinnering triomfeert en de verhalen van vroeger naar boven borrelen. Waarin het heden door de bril van het verleden wordt gezien. Het is de vertroebeling door de dementie die Fiona McFarlane prachtig weet te raken in haar boek.
Fiona McFarlane: Tijgers in de nacht. Vertaald door Dirk-Jan Arendsman. Oorsponkelijke titel: The Night Guest Amsterdam: Meulenhoff, 2014. 294 pagina’s. ISBN: 987 94 6023 922 9. Prijs: € 18,95
Geen opmerkingen:
Een reactie posten