Het spel tussen fantasie en werkelijkheid voert Bert Natter prachtig uit in zijn roman Goldberg. Zoals bij zijn speurtocht naar het leven en werk van Goldberg. Hoofdpersoon Bas Lesage of Sebastian Savage zoals hij zich op de cover van zijn boek over Bach noemt, ziet de wereld om zich heen veranderen in de wereld van Goldberg.
Bas Lesage gaat met de systeembeheerder Dieter mee de kerk in omdat er een storing is in het orgel.
Hij mag mee omhoog en ziet de speeltafel. Het instrument is een reconstructie van het Silbermann-orgel dat hier voor het bombardement in de kerk stond. Overigens behelst de reconstructie alleen het uiterlijk, de façade van het instrument. Achter het front huist een modern instrument.
Het resultaat van een strijd tussen 2 kampen, de eerste wilde een nauwgezette reconstructie van het orgel van Silbermann. De tweede wilde achter het historisch ogende front een instrument waarop muziek uit de tijd van ontstaan van de kerk gespeeld kan worden, maar waar ook moderner werk goed op klinkt.
| De laatsten hebben gewonnen. Het is een orgel geworden net 4876 pijpen, waarvan de kleinste amper tien centimeter is en de grootste meer dan vijf meter lang. (308) |
Buiten is Dieter tegen hem opgefietst en nu maakt Bas van de gelegenheid gebruik om kerk van binnen te zien en het orgel van dichtbij te bekijken. Er is een computerstoring in het orgel die Dieter moet verhelpen. Hij start Windows XP op terwijl Sebastian het orgel van dichtbij gaat bekijken. Even later krijgt hij de vraag of hij een stukje wil spelen, maar hij kan helemaal niet spelen. Het maakt volgens de systeembeheerder Dieter niet zoveel uit wat hij speelt, als hij maar iets speelt.
| Mijn vingertoppen liggen al een tijdje op de toetsen en daar gaan ze. Mijn vingers drukken de toetsen in en ik kan er niets aan doen, ik ben niet in staat te begrijpen wat ze beweegt, met een mogelijkheid kan ik ze sturen, of tegenhouden. Kunt u wellicht een stukje spelen? Dat zal Dieter weten, ik zal die hele herbouwde koepel laten instorten onder het geweld van mijn spel. (371/372) |
Er gebeurt een wonder. Bas heeft niet in de gaten wat zijn vingers precies doen, maar ze maken een vloeiende beweging. Hij hoort wat zijn handen precies spelen: de Goldberg Variaties. Ze spelen de 26e variatie. Bas voelt hoe Goldberg zich een weg vreet door zijn lichaam.
Als de technicus zijn hoofd weer om de hoek steekt, moet Dieter wel iets over het orgelspel van Bas zeggen. Sebastian hangt voorover gebogen van de pijn in zijn buik.
| ‘U heeft geen woord te veel gezegd,’ zegt de Duitser vriendelijk, ‘u bent inderdaad een waardeloze organist.’ (373) |
Hij gaat naar de wc bij het orgel voor als de organist hoge nood heeft. Als Bas klaar is, is de pijn in zijn buik verdwenen.
De roman Goldberg zit vol met dit soort raadselachtigheden. De verteller wisselt steeds van de fantasie naar de werkelijkheid en terug. Het is een schommelen van het verhaal waarmee hij speelt. De verwarring haalt je soms ook uit balans als lezer. Dan lijk je de weg kwijt te raken. Gelukkig heeft de werkelijkheid dan weer snel genoeg grip op je.
Bert Natter: Goldberg. Amsterdam: Uitgeverij Thomas Rap, 2015. ISBN: 978 94 004 0358 1. 632 pagina’s. Prijs: € 22,90. Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten