In de roman Goldberg geeft Bert Natter 2 aspecten een mooie rol: de stad Dresden en de klavecimbelspeler Johann Gotlieb Goldberg. Het boek is een ode aan de stad Dresden en tegelijkertijd aan de componist Johann Sebastian Bach. Zijn beroemde Aria mit 30 Veränderungen heeft de naam van de klavecimbelspeler Goldberg gekregen.
Dat is te danken aan de eerste biograaf van Bach, Forkel die beweert dat de graaf Keyserlingk bedlegerig was en de 14-jarige Goldberg vroeg om voor hem te spelen. De graaf zou in die tijd Bach hebben gevraagd om muziek voor Goldberg te schrijven, zodat zijn slapeloze nachten enigszins zouden worden opgevrolijkt.
Natter speelt met deze notitie van Bachs eerste biograaf in zijn roman Goldberg. Hij maakt daarmee een heel nieuwe creatie in zijn werk, dat doordrongen is van een magisch realisme. De hoofdpersoon van de roman, Bas Lesage, raakt helemaal vervuld van Goldberg. Zo sterk zelfs dat hij met zijn held door de stad Dresden loopt en daarmee in het rijke, barokke verleden van de stad terechtkomt. Letterlijk.
De lijn tussen fantasie en werkelijkheid raakt steeds vager gedurende de roman. Allerlei gebeurtenissen laten zich niet met elkaar rijmen. Zoals de bijzondere gewaarwording van de musicoloog Sebastian Savage, zoals Bas Lesage zich noemt op de kaft van zijn boek. Hij krijgt een brief uit Duitsland om wat meer over Goldberg te weten te komen. Dit is het begin van een mysterie.
De uitnodiging blijft jaren liggen, maar kort nadat zijn zus Heleen overlijdt, gaat hij toch naar Dresden. Net te laat, zo blijkt. Zijn informant is net overleden en volgens de gastvrouw, mevrouw Loveday, is Bas Lesage nog net op tijd.
| ‘Meneer Weiß heeft er nooit aan getwijfeld dat u zou komen. Hij stief in de gelukkige overtuiging dat u op tijd zou zijn en u bent op tijd.’ Ze kijkt op haar horloge, alsof het een kwestie van minuten of seconden was. ‘Niet voor hem, maar wel voor zijn verzameling.’ (141) |
Vervolgens krijgt Bas Lesage precies een nacht de tijd om kennis te nemen van de grote bibliotheek van meneer Weiß. In een mapje staan de aanwijzingen voor hem welke boeken hij ter hand moet nemen. Het is het begin van een speurtocht. Als hij de volgende morgen wakker wordt, is alles opgehaald.
Door het boek heen spelen de variaties van Johann Sebastian Bach een prachtige rol. Ze klinken tussen de regels door en je hoort ze in de vele uitvoeringen die er zijn van Glenn Gould tot aan Gustav Leonardt. Uitvoeringen van een meesterwerk die de ik-verteller Bas Lesage naar zich toe probeert te halen door Goldberg te vinden. Een missie die gedoemd is te mislukken en alleen in de fantasie is te overwinnen.
Bert Natter: Goldberg. Amsterdam: Uitgeverij Thomas Rap, 2015. ISBN: 978 94 004 0358 1. 632 pagina’s. Prijs: € 22,90. Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten