17 februari 2008

Zonder plot

Het verklappen van een plot in een recensie. Voor sommige lezers is dit als het verklappen van de uitslag van de voetbalwedstrijd. Onthutst is een lezer van NRC dat een recensent het plot heeft verklapt van Kees van Beijnums Paradiso. Hij schrijft een brief naar de hoofdredacteur. Net op de helft was hij van het boek en nu is zijn plezier vergalt.
De recensie vertelt iets van verdwenen vrouw keert terug. Is dat zo erg? De hoofdredacteur vraagt het in zijn antwoord ook. Als je het plot weet, hoeft je leesplezier nog niet vergalt te zijn. Soms moedigt het aan tot verder lezen, soms lees je juist nieuwe dingen.
Ik recenseer ook weleens en bedenk mij nooit of ik het plot aan het verklappen ben. Ik schrijf gewoon een recensie en haal daarin fragmenten aan om mijn oordelen te verduidelijken. Als dat toevallig om het plot draait, dan is het zo.
Tegelijkertijd vind ik dat een recensent veel meer over een boek kan vertellen dan het plot. Meestal laat ik het plot achterwege, gewoon omdat ik dat niet interessant vindt. Als het boek alleen een plot is, kun je net zo goed alleen de laatste bladzijden lezen.
Een recensie is natuurlijk iets anders dan een reclameuiting, dat de lezer moet aanzetten het boek te kopen en te lezen. Een recensie mag een kritisch geluid laten horen, ook over het plot. Als ik van het plot genoten heb, verklap ik het niet, want dan wil ik de lezer dat genot niet ontnemen. Als het plot me niet aanstond, haal ik het ook niet aan, dan is het de moeite van het vermelden niet waard. In alle andere gevallen is het plot onbelangrijk genoeg om het te noemen.
Verder probeer ik het verhaal het verhaal te laten. In een recensie kan ik volstaan met een regel samenvatting, de rest moet kritiek zijn. De recensie is een kritiek op het verhaal en moet vooral niet het verhaal navertellen, dan kan iemand beter het boek gaan lezen.

Geen opmerkingen: