NS kijk eens in India

Volle treinen en overvolle perrons in India (foto: india.targetgenx.com)

De nationale spoorwegen hebben gisteren keurig verteld via hun woordvoerder dat de treinen volgende week zullen rijden, maar dat ze ook een stuk korter zijn dan normaal. Er staan nog teveel treinen in reparatie om ze in volle lengte te laten rijden. De ellende van de NS staat in schril contrast met een van de drukste spoorwegnetten van de wereld: de spoorwegen van India rond de stad Mumbai.

Michael Portillo

Deze vrije dagen heb ik zelf benut om dagelijks op BBC 2 te kijken hoe Michael Portillo elke dag een stukje van de westkust van Engeland naar de oostkust reist. Hij doet dit aan de hand van het 19e eeuwse Handbook van Bradshaw. Na de reis van Michael Portillo zond BBC 2 deze week ook interessante documentaires uit over allerlei spoorlijnen in India. Gisteren en vanmorgen waren uitermate indrukwekkende documentaires over de treinen in en rond Mumbai onder de titel Bombay Railway.


Het uitgangspunt van de tweedelige serie uit 2007 is dat de trein de identiteit van een volk bepaalt. De Engelsen hebben de trein gebracht, met als architectonische hoogtepunt het station Chhatrapati Shivaji Terminus (CST, of Mumbai VT), het voormalige Victoria Terminus. Boven het stadsgewoel steekt een gebouw uit met kathedrale allures. De trein staat in de serie symbool voor vrijheid en expansie. Ook spreekt de enorme werklust van de Indiërs uit deze bijzondere serie over treinen aan de andere kant van de wereld.

Overvolle treinen

De overvolle treinen, waar reizigers zelfs op het dak zitten, de levensgevaarlijke situaties waarbij reizigers om tijd te besparen over het spoor lopen. Een naderende trein weerhoudt ze er niet van om het niet te doen. De overvolle spits heeft voor een uiterst strakke dienstregeling gezorgd waarbij treinen niet langer dan 30 seconden op een station mogen stilstaan. De reizigers zitten ook sardientjes op elkaar in de treinstellen, waarbij vrouwen hun eigen rijtuigen hebben.

Bij het zien van deze beelden bedacht ik mij dat het met die spitstreinen van de NS dus allemaal wel meevalt. Tegelijkertijd verwonderde ik mij over de enorme ijver en punctualiteit van de spoorwegen. Volgens een medewerker reed 97 procent van de treinen op tijd en viel minder dan 1 procent van de treinen uit. Een lovenswaardige prestatie, zeker als je meeneemt hoeveel slachtoffers er op en rond het spoor vallen. De bestuurders laten het niet zomaar zitten. Na heftige bomaanslagen in 2006 reden de treinen weer na 12 uur.

Volksaard

De spoorwegen tonen ook een deel van de volksaard. Het overregelen van alles, waar de Nederlanders een sterke neiging toe hebben, belemmerd ook veel. Ook hier kwam heel sterk naar voren dat treinplanners over een grote dosis creativiteit beschikken en de mensen op de treinen beseffen dat het overvolle spoorwegnet voor een zeer sterke punctualiteit zorgt. Een halve minuut langer ergens stilstaan, betekent een immense vertraging verderop.

Managercultuur

Wat mij betreft zouden NS en Prorail eens met een leerzame blik naar dergelijke spoorwegen moeten kijken. Managers moeten niet bezig zijn met doelen, maar alles in het werk stellen om treinen op tijd te laten rijden en het spoor zo efficiënt en veilig mogelijk inrichten. De managers die ik in de documentaire zag, liepen gewoon tussen hun personeel rond en gaven iedereen de aandacht die hij of zij verdiende. Ze stonden open voor kritiek en waren daarnaast ontzettend trots op hun onderneming en hun werk. Dat laatste mis ik bij de huidige managementcultuur van NS en Prorail. Je rijdt meer dan een trein en je doet meer dan mensen van A naar B brengen.