De Franse keizer Napoleon Bonaparte bezocht enkele keren Nederland. Van zijn langste bezoek in 1811 is eigenlijk niet eerder een aparte studie verschenen, concluderen de schrijvers van het boek Napoleon in Nederland, In het voetspoor van de keizer. Het boek verhaalt over de gebeurtenissen in september en oktober 1811 als Napoleon Nederland met een bezoek vereert.
Keizer Napoleon heeft zijn broer afgezet als koning van Holland. Vooral om weerstand te kunnen bieden tegen de aanvallen van de Engelsen. Daarom heeft hij Nederland onderdeel gemaakt van Frankrijk en zijn de Lage Landen verworden tot een Franse provincie.
Zijn bezoek bestaat voornamelijk uit een inspectie van de verschillende verdedigingswerken langs de kust en wat verder landinwaarts. De reis begint in Zeeland, wat later dan gepland. Door het slechte weer moet de Franse keizer enkele dagen op een schip dobberen voor de Zeeuwse kust. Als de rust op zee weer is teruggekeerd, arriveert Napoleon in Zeeland.
Hij maakt in enkele weken tijd een hele reis door Nederland. Van Zeeland via Antwerpen naar Brabant. En daarna gaat de reis voort langs de grote steden in Nederland. Steden als Dordrecht, Den Haag, Amsterdam, Utrecht en Rotterdam doet hij aan. In het boek staan de schrijvers Roy Beunje en Anja Krabben stil bij de routes die Napoleon in de steden aflegde, maar ze verhalen ook over allerlei interessante gebeurtenissen.
Zoals in Utrecht waar een bediende per ongeluk de slaapkamer van Napoleon binnentreedt. In het donker op de tast stoot de bediende een stoel om:
| Napoleon dacht dat het een aanslag was en donderde: ‘Wie is daar?’ De bediende schrok zo dat hij niks durfde te zeggen en zich uit de voeten wilde maken, waarbij hij nog een stoel omgooide. De keizer greep hem bij de keel en hamerde op zijn hoofd. De knecht kon niets meer zeggen, zelfs al zou hij het willen. Lakeien en soldaten snelden gewapend toe en zagen hoe de twee mannen elkaar beetgrepen. ‘Elkaar aanstarend, de één met diepe verbazing, de ander met smekende blikken, alsof ze in een ballet pantomime speelde.’ Het is een mooi verhaal, en kan zomaar echt gebeurd zijn. (28) |
Een mooie anekdote. Dit soort memorabele gebeurtenissen, al dan niet waar, vormen de smeerolie van het boek. Over Napoleon zijn verschrikkelijk veel boeken verschenen, maar Nederland is er niet veel aan bod gekomen. Met dit boek laten de auteurs een kant van de keizer zien, die enerzijds heel menselijk is en tegelijkertijd enorm dictatoriale trekken bevat.
Als hij bijvoorbeeld in Delft een paar mooie kanonnen ziet, is hij zeer bevelend:
| De keizer zag twee rijk versierde 48 ponders die hem bijzonder aanstonden, zei “C’est à moi” en enkele dagen later verdwenen de kanonnen naar Parijs. (36) |
Heerlijk om te lezen en daarnaast laat het boek een deel van de geschiedenis zien die niet zo bekend is. De lezer maakt bijvoorbeeld niet alleen kennis met Napoleon, maar ook met de revolutionairen in Nederland zoals baron Johan Derk van der Capellen tot den Pol (1741 – 1784). Hij staat aan de wieg van de revolutie in Nederland die in de kiem is gesmoord door Wilhelmina na haar gevangenname in Goejanverwellesluis in 1787.
Boeiende informatie als je in de geschiedenis van Nederland geïnteresseerd bent. Dit boek plaatst de gebeurtenissen van Napoleon mooi in de periode voor de Franse overheersing. Zo blijft het niet een opzichzelf staand verhaal, maar ligt het ingebed in de geschiedenis van Nederland.
Roy de Beunje en Anja Krabben: Napoleon in Nederland, In het voetspoor van de keizer. Zutphen: WalburgPers, 2016. ISBN: 978 94 624 9110 6. 112 pagina’s. Prijs: € 19,95. Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten