Het lezen van boeken in andere talen leidt bij mij altijd tot informatieverlies. Bij het lezen van een roman in het Engels of Duits mis ik meer dan ik wil. Daarom lees ik literatuur het liefst in mijn moedertaal. Bij poezie is het een ander verhaal. Niets mooiers dan een gedicht te lezen in de eigen taal. Betekenis vervult in gedicht een andere functie.
Ik herinner mij een gedicht over een sneeuwvogeltje in het Spaans. De dichteres droeg het zelf voor in een Dode Dichtersalmanak van lang geleden. Ik kon er geen woord van verstaan, maar de klanken vormden al een adembenemend vers. Zeker ook omdat de dichteres het zelf voordroeg. De klanken gaven het gedicht zijn eigen betekenis en maakten zo poezie.
Afrikaanse poezie
De grote ontdekking tijdens mijn studie was de ontdekkingstocht door de Afrikaanse poezie met Gerrit Komrij. Zijn bloemlezing gaf mij een inkijk in een taal die vertrouwd en vreemd tegelijk klinkt. Ik kende het werk van de dichteres Elisabeth Eybers al. Prachtige poezie, dat in klank en expressie het Nederlands ver overtreft. De bloemlezing van Komrij bracht nog veel meer mooie poezie.
Vanuit die kennismaking en een jaar later mijn ontmoeting met Etienne van Heerden, leerde ik ook andere elementen uit het Afrikaans. Zoals de prachtige muziek van Koos Kombuis, Gert Vlok Nel en Johannes Kerkorrel. De liedjes in het Afrikaans zijn heerlijk om naar te luisteren.
Dickinson
Hetzelfde gevoel heb ik bij de poezie van Emily Dickinson of het lezen van de Canti uit Dantes Divinia Commedia. Ik beheers het Italiaans niet, maar bij het lezen van de tekst, proef ik het spel met de taal en de klank. Dan werkt het soms in het voordeel dat je de taal geen betekenis kunt geven. Op die manier luister je alleen maar naar de klank, een aspect dat vaak verloren gaat door de betekenis.
Keri Hulme in het Duits
Een speciale band heb ik met het Duits. Ik had een tijdje een Duits vriendinnetje. Ze woonde in Berlijn. Een klein eindje van haar huis was een boekwinkeltje waar de boeken spotgoedkoop waren. Ik kon het niet laten wat aan te schaffen voor een paar mark. Zo maakte ik kennis met enkele hedendaagse schrijvers en kocht ik een paar klassiekers voor zachte prijsjes.
Ik merkte wel dat het lezen meer van mij vroeg dan het lezen van een tekst in het Nederlands. Ik kreeg aan het eind van onze relatie een Duitse vertaling van Keri Hulmes Kerewin. Ze vond het boek wel op onze relatie slaan. Ik nam het dankbaar in ontvangst, maar heb het nooit gelezen. Ik vind het een beetje dubbel om een boek uit Nieuw-Zeeland in het Duits te gaan lezen, terwijl de Nederlandse vertaling overal voor het oprapen ligt. Maar zelfs aan het Nederlands heb ik mij (nog) niet durven wagen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten