Een interessante vraag bij #50books deze week: welk dierenboek is je altijd bijgebleven?
Ik hield vroeger niet van dierenboeken. Een verhaal met pratende dieren vond ik uiterst merkwaardig. Dat paste ook bij mijn opvoeding. In de bijbel praten niet zoveel dieren. Bij mij weten zijn het er twee: de slang in het paradijs en de ezel van Bileam. De bijbel is meer het domein van de engelen en demonen, dan van de sprekende dieren.
Of het daardoor komt, weet ik niet, maar ik had het niet zo op dierenverhalen. Zodra een beest op zijn achterpoten ging staan en de stem verhief in een boek, haakte ik af. Het kon niet. De dieren in de bijbel waren allemaal op 1 of andere manier vervult van een andere, bovenmenselijke geest en daarom spraken ze. Dieren die praten waren daardoor zeldzaam. Eigenlijk bestonden ze niet voor mij.
Pas veel later ontdekte ik de schoonheid van het mooiste dierenverhaal van de Nederlandse literatuur en ook van de wereldliteratuur: Van den Vos Reynaerde. Het prachtige verhaal over de Reinaart de Vos die ik vroeger met argusogen bekeken had. Het verhaal is geschreven door ‘Willem die Madocke maecte’.
Het werk vertelt over de vos Reynaerde en is eigenlijk een aanklacht tegen de vos. Alle dieren klagen over zijn wandaden en vinden dat hij gestraft moet worden. De verteller heeft een mooi dier uitgekozen. De vos wordt nog altijd gewantrouwd.
Bij mijn studie Nederlands maakte ik grondiger kennis met dit verhaal. Vooral omdat het zo’n mooi beeld schetst van de Middeleeuwse samenleving. Door de dieren heeft de verteller betere mogelijkheden de maatschappij op de hak te nemen. De aanklacht bijvoorbeeld dat hij Cuwaert de haas het Credo leerde zingen ‘Ende soudene maken capelaen’. Een zin waarover ik al eerder schreef.
De wandaden die op het conto van Reynaert de vos worden toegeschreven, behoren eigenlijk veel meer mensen toe. Hij is de zondebok. Omdat het een dier is, blijft een concrete aanklacht achterwege. Maar iedereen weet waar het over gaat. Dat maakt het tot zo’n prachtig verhaal. Zelfs meer dan 700 jaar later.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten