Het begint met een verhaal. Dat is er. Het is meer dan een kop en een staart. Een goed verhaal, een prachtig verhaal. Dan is er de performance: de kleren (wit), de schoenen, het zachtrode licht en het decor: letters van piepschuim, een whiteboard, twee klapstoeltjes. Het geluid versterkt door een doventolk en een schrijftolk.
Alles is er. Sommige dingen iets sterker dan het andere. Maar daarvoor is het een try-out. Geen haperingen in de tekst. De theatervoorstelling van mijn blogvriend Jacob Jan Voerman is ronduit prachtig. Met een try-out die voorbij goed gaat, ‘goed genoeg is niet goed genoeg’, raakt hij de kern van zijn voorstelling.
Ik ken hem van twitter. Medeblogger Jacob Jan Voerman. Hij gaat het theater in. Gisteren was in Utrecht de allereerste try-out. Ik was heel nieuwsgierig wat hij zou gaan vertellen. Natuurlijk ken ik een gedeelte van het verhaal al van zijn blog. Ik ken ook zijn schrijfstijl.
Zijn theatervoorstelling is als zijn blog, maar dan in het kwadraat. De blog is kort en vluchtig. De voorstelling gaat diep en is geduldig. Een mooi afgerond verhaal van top tot teen. Het is een verhaal over boeken die als troost en als leidraad dienen. De klassieken die volgens Jacob Jan erg belangrijk zijn. ‘Ik heb ze ook gelezen. Moby Dick.’ Een zucht. ‘Maar als een klassieker je meeneemt, neemt hij je een stuk verder mee.’
Zo’n klassieker is het verhaal van Jacob Jan Voerman. Hij nam mij mee en hij nam mij een stuk verder mee. De strijd om het personage te doorgronden. Het verhaal van Natka, een meisje dat de verteller tegenkomt als hij ontspoorde jongeren coacht. Hij legt het haar allemaal uit, de Roos van Leary en de diagonale lijnen die de Belg Curvelier erin maakte. Maar dat wil ze niet weten. Ze weet dat allemaal al. En de verteller verklapt het: niet zij leert van hem, maar de coach leert van zijn cliënt.
Gedurende het verhaal komen de helden van Jacob Jan Voerman voorbij: Ayn Rand, John Steinbeck, Fjodor Dostojevski en Tonke Dragt. De boeken van deze schrijvers leiden de verteller door het verhaal. En zo probeert hij te zoeken naar het antwoord. Hij probeert het personage te doorgronden. Zijn personage. En hij heeft macht, hij kan alles met het verhaal: ‘Ik ben de schrijver, de beweger. Ik kan mijn personage de tijd geven en het leven zelf wel met antwoorden laten komen. Maar dat wil ik niet.’
Jacob Jan Voerman zoekt, speurt, wikt en weegt. Hij staat op dat podium en worstelt. Die worsteling maak je intens mee als toeschouwer en luisteraar. De worsteling met het verhaal en met de personages. De strijd met feit en fictie. Waarheid en leugens. De strijd met de spiegel waar je doorheen probeert te kijken. Het is een verhaal geworden dat heel mooi is geworden.
Ik heb van de eerste try-out genoten. De mooie combinatie van theater, waarbij hij op prachtige wijze zijn personages vorm geeft met behulp van letters in piepschuim. Het maakte het verhaal compleet. Het verduidelijkt wie er spreekt. Net als de gebarentolk en de schrijftolk. Ze maken onderdeel uit van het verhaal, zonder het verhaal geweld aan te doen.
Ik kreeg een verhaal waarvan ik genoot. En natuurlijk kan ik best wel iets verzinnen met mijn kritische blik om het allemaal nog beter te maken. Op elke slak is nog wat zout te leggen. Ik zou dan vertellen: meer rust, nog langzamer spreken, nog meer letten op de tekst, het publiek de ruimte geven en het verhaal laten ademen.
Zeker, ik kan het allemaal zeggen, maar dat zijn kleine verbeteringen voor een verhaal. Hij weet het zelf ook. Maar zijn verhaal staat als een huis en het is een voorstelling waarvan ik alleen maar kan zeggen: ik heb genoten. Wat een mooi verhaal!
Update november 2021
8 jaar na de geboorte van Emma, stond ze er weer. Emma een vrouw die vertelt over haar transitie en vooral over haar boek Onder de radar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten