02 oktober 2014

Bolleboos - #WoT

20140928_211658bolleboos (m.;bollebozen) [dezelfde etymologie als bollebof], 1 iem. die zeer begaafd is, bijzonder in iets uitmunt; 2 (Barg.) baas, burgemeester.

De ‘Dikke Van Dale’ bestaat dit jaar 150 jaar. Sinds de eerste uitgave van het woordenboek door I.M. Calisch en N.S. Calisch in 1864 is er veel veranderd. Behalve dat het de naam Van Dale kreeg bij de tweede druk in 1872. De hoofdonderwijzer en stadsarchivaris uit Sluis stierf tijdens de enorme klus aan het woordenboek. Manhave maakte aan de hand van kopij het woordenboek gereed.

Bij elke nieuwe uitgave komen er nieuwe woorden bij en verdwijnen woorden die niet of nauwelijks meer gebruikt worden. Iedereen heeft wel een lievelingswoord in dit immense boek dat herdruk na herdruk beleefde in de afgelopen 150 jaar. Ik heb naast een herdruk van de 2e druk uit 1872, een 12e druk uit 1992 en ben daar heel tevreden mee. Misschien wordt niet meer elk woord zo gespeld, voor mij voldoet dit woordenboek in alle opzichten.

Bij een verkiezing op internet mochten liefhebbers zich uitspreken over hun lievelingswoord. Er deden zo’n 12.000 mensen mee en ze kozen voor het woord ‘bolleboos’. Het woord deed zijn intrede in de derde druk, verzorgd door Manhave in 1884. Het stamt uit het Hebreeuws, zoals mijn druk uit 1992 ook nog vertelt.

Een woord dat mij niet zoveel zegt en dat ik eigenlijk nooit gebruik. Hoogstens spreek ik over hotemetoten of bobo’s (afko voor bondsbons). Een bolleboos valt ook in deze categorie. Zeker met de eigenlijke afleiding van het woord uit het Hebreeuws/Jiddisch: baal habojes, wat zoiets betekent als: baas van het huis.

En zoals vaker gaat met verkiezingen op internet: ik vraag mij af wat mensen nu zo aanspreekt in een woord dat afgeleid is uit een andere taal en dat zo weinig mensen gebruiken…

Zou mevrouw Van der Laan, de gelukkige winnares van de hoofdprijs (een overnachting in het Hotel Dikke Van Dale in Sluis) elke dag haar bolleboos toespreken, of lekker tegen hem aankruipen en in zijn borsthaar kroelen?

#WoT

Bij de #WoT schrijven bloggers over een woord. Elke donderdag verschijnt een nieuw woord waarover je kunt bloggen. Deelname is geheel vrijblijvend. Plaats een reactie onder dit bericht waarin je het linkje plaatst naar je blog. De #WoT is opgezet door @metkcom en daarna door @webpixelqueen overgenomen. Vanaf september 2014 hou ik het stokje in mijn hand. Schrijf vandaag mee over het woord ‘bolleboos’.

Geen opmerkingen: