24 oktober 2014

Culturele bovenlaag

20141021_205633Voor mij hoorde hij bij de culturele bovenlaag zoals hij het zelf beschrijft in zijn boek over Almere. Gastschrijver, ‘writer in residence’, Stephan Sanders verbleef in 2010 een paar maanden in Almere. Iets meer dan een seizoen zoals hij het zelf noemt. Het was precies de tijd dat Almere landelijk in de belangstelling lag vanwege de deelname van de PVV aan de gemeenteraadsverkiezingen.

Ook Stephan Sanders werd in die tijd gevolgd door de camera. Hij liep door Stedenwijk en lanceerde zijn theorie over de opkomst van deze partij. Hij legde het bij de Amsterdammer die zijn geluk in Almere verstoord ziet worden door de komst van buitenlanders. Ik weet niet of hij het bewust opmerkte, maar de argumentatie komt precies overeen met het onderzoek dat het ministerie van Binnenlandse Zaken in 1984 hield na de opkomst van de Centrumpartij in Almere.

De culturele bovenlaag die Stephan Sanders aan Twente doet denken, lijkt inderdaad het geval te zijn in Almere. Je behoort ertoe of je wordt compleet genegeerd. Ik merkte het aan den lijve toen ik eens een dichtersgenootschap in Almere benaderde. Ze reageerde terughoudend op mijn vraag voor een nadere kennismaking. Geen belangstelling. Ik heb het laten liggen, omdat ik niet zo nodig tot een groep hoef te horen. Zeker niet een groep die een bepaalde arrogantie aan de dag legt.

Het project van de gastschrijver, de ‘writer in residence’ sluit goed aan bij die gedachte. De culturele bovenlaag die elkaar ontmoet en begroet bij zelfgeorganiseerde evenementen. Ik zag het terug in het item dat EenVandaag destijds maakte over Stephan Sanders. Hij liep de notabelen van Almere de hele dag achterna.

Het boek dat hij vorig jaar schreef over zijn gastschrijverschap in Almere, ontstijgt echter de afhankelijkheid van de culturele elite. Ik kan mij goed voorstellen dat de PVV er niks van moet hebben en het als elitair zal verslijten.

Stephan Sanders bedenkt dat zelf ook in zijn boek. Hij vraagt zich af hoe blij de PVV zal zijn met ‘een ingehuurde schrijver in de stad’. Zeker als hij bij de opening de dame met de hapjes rondleidt in zijn nieuwe woonomgeving. De vrouw bekijkt het met een ‘mix van bewondering en afgunst’:

Ineens voelde ik mij ‘linkse elite’ – nooit eerder gehad.
De man uit Amsterdam die een kant-en-klare flast betrekt. Betaald en wel.
En een mooie flat – ook dat nog. (31/2)

Het boek Iets meer dan een seizoen verrast mij. Op een mooie manier verweeft Stephan Sanders het leven van zijn overleden vriend Anil Ramdas met zijn verblijf in Almere. Hij doet dit op een bewonderenswaardige, bijna verterende manier.

Stephan Sanders: Iets meer dan een seizoen Amsterdam: De Bezige Bij, 2013. ISBN 987 90 234 7741 9. Prijs: € 15,90. 128 pagina’s.

Dit is de eerste van drie blogjes over dit boekje.

Geen opmerkingen: