02 april 2015

Theosofie

image

De moeder van de verteller in Ik kom terug is gek op theosofische werken. De theosofie van Blavatsky, een bezoek aan de swami en het bezoek van een handoplegger aan huis zijn mooie passages in de roman. Ze laten een opmerkelijke kant zien van de nuchtere boerendochter. Indië heeft haar hierin gevormd.

De verteller schrijft indringend over de bovennatuurlijke gebeurtenissen. Zo vertelt hij prachtig over het bezoek aan Londen in 1962. Daar luistert hij met zijn moeder naar de machtige swami:

een honingkleurige man, met een lange baard en priemende ogen, in het saffraangele hemd van een bedelmonnik en een roze tulban en mantel. (104)

De verteller is jong en heeft helemaal geen zin in deze man, tot zijn moeder hem naar voren haalt.

En toen gebeurde er iets wat ik niet wou, waar ik me hevig tegen verzette, maar mijn weerstand vloeide weg, als een warme plas. Ik voelde een glimlach opkomen, mijn lippen vochten ertegen, maar het was sterker dan mijn wil. Een rust daalde in me, van kruin tot bil. Ik moest me aan de zitting van de stoel vasthouden, iemand trok aan me (een marionettenspeler), mijn borst opende zich, een zachte, onthechtende kracht stroomde binnen. Ik ademde mij gelukkig, en de tijd viel weg. (106)

Hij krijgt een brief van de swami, nadat zijn moeder de man wat geld toegestopt heeft. Ze grist de brief weg en geeft hem niet meer aan haar zoon. Hij voelt zich beetgenomen. De brief heeft hij nooit meer gezien, vertelt hij.

Oerwoudgeluiden

Zijn moeder vraagt hem op de begrafenis om oerwoudgeluiden te laten horen. Ook gelooft ze in reïncarnatie, ze zegt dat haar lot is om met militairen te trouwen. De boeken van Blavatsky en de Krishnamurti noemt de verteller steevast ‘zweefboeken’, maar ergens heeft hij er grote eerbied voor. De geest moet vrij kunnen ontsnappen op het sterfbed en daar ziet hij zorgvuldig op toe.

Adriaan van Dis: Ik kom terug. Roman. Amsterdam, Antwerpen: Uitgeverij Augustus, 2014. ISBN: 978 90 254 4346 7. Prijs: € 19,99. 288 pagina’s.

Lees ook mijn bespreking van Ik kom terug op Litnet

Geen opmerkingen: