05 februari 2016

Het Alvites-syndroom

image

De Brieven uit Alvites bevatten naast de columns ook dagboeknotities. Samensteller Mark Schaevers wisselt de columns af met korte notities uit het dagboek van Gerrit Komrij. Hier begint het zeker ook met idyllische schetsen, maar wordt de sfeer steeds grimmiger.

In de dagboeknotities komt geleidelijk aan een veel schuchtere Gerrit Komrij naar voren dan in de columns. Iemand die in paniek om zich heen kijkt om te zien of niemand hem achtervolgt. Hier constateert hij:

Padre Fernando heeft zich tegen ons gekeerd. (97)

Het leven wordt ondraaglijk. De 2 Nederlanders mogen niet meer komen in bepaalde delen van het huis. Een deel van hun bezittingen worden buiten het huis in brand gestoken. Het is de limiet, schrijft Komrij. Ze gaan verhuizen. Hier is geen leven:

Argwaan en angst overheersen. De verhoudingen zijn nog wel zo dat een aantal mensen in ons gelooft, maar de algehele houding kan gerust ineens omslaan. Er zijn er heel wat die zitten te stoken, iedereen wacht op zijn kans. Het is een voelen en een snuffelen van wie op zijn knieën ligt en wie alweer een centimeter omhoog is gekropen. Vertrouwen is onmogelijk. Het gevoel dat je de pest hebt, melaats bent verklaart. (99/100)

Nee, de droom is een nachtmerrie geworden. En met veel pijn in zijn pen, schrijft de dichter dat de droom vervlogen is. De naweeën van dit avontuur in de bergen, zullen hem nog lang achtervolgen voorspelt hij:

Ik denk dat ik nog heel lang zal lijden aan het Alvites-syndroom. (100)

Inderdaad. Pas als hij echt vertrokken is, schrijft hij openhartiger over het avontuur in Alvites. Met als hoogtepunt zijn roman Over de bergen. Het verhaal in deze roman is sterk geïnspireerd op het avontuur in Alvites.

De titel komt in Portugese vertaling wel heel dicht bij de werkelijkheid: Atrás dos montes. De titel van de roman is een letterlijke vertaling van de naam van de Portugese provincie Trás-os-Montes waarin Alvites ligt.

Gerrit Komrij: Brieven uit Alvites. Bezorgd en van een nawoord voorzien door Mark Schaevers. Amsterdam/Antwerpen: De bezige bij, 2015. ISBN: 978 90 234 9389 I. 126 pagina’s. Prijs: € 19,90. Bestel

Geen opmerkingen: