In de documentaire De gelukkige schizo bezoekt Gerrit Komrij met zijn geliefde Charles het afgelegen plaatsje Alvites in de Portugese provincie Trás-os-Montes. De plek is zichtbaar een kwelling voor de 65-jarige schrijver. Hij loopt er rond met de herinnering van een mooie droom die geleidelijk veranderde in een nachtmerrie.
Het vorig jaar verschenen boekje Brieven uit Alvites bevat buitengewoon interessante verhalen uit deze periode. Uit de columns die Gerrit Komrij in de periode tussen 1984 en 1988 schreef voor de rubriek ‘Een en ander’ voor NRC Handelsblad, is een mooie selectie gemaakt voor dit boek dat een mooie inkijk geeft van het ‘ooievaarsnest in de bergen’.
Tussendoor krijgt de lezer enkele fragmenten uit het dagboek van Gerrit Komrij te lezen. Hierin geeft hij een fascinerend inkijkje in het schrijversbestaan, waarbij het paradijs geleidelijk verandert in een kwelling. De nachtmerrie van het afgelegen dorpje waar de bewoners in eerste instantie de 2 Hollanders enthousiast verwelkomen, maar waar de liefde omslaat in haat.
Waar de oorzaak ligt, is niet helemaal duidelijk. De aanvankelijke vriendelijkheid slaat om in wantrouwen in de periode dat Gerrit en Charles de onderhandelingen over de aankoop van het Palácio dos Botelhos hebben afgerond. Ze belanden in een nachtmerrie.
In de columns voor de krant overheerst vooral de idylle van het onaangetaste landschap, de leefwijze van eeuwen geleden. Al weet Komrij het ook te verbloemen. Hij schrijft bijvoorbeeld in een column over de dag dat Sante Isidro aanbeden wordt in het dorp. Hij blijft thuis vanwege migraine maar heeft beloofd om bij het langskomen van de stoet, op het balkon van zijn huis te staan.
Als hij in een boek verzonken is, vergeet hij de migraine:
| Ik schrik op van getinkel en gezang buiten. IJlings schiet ik naar het balkon. Daar, op het pad dat naar beneden loopt, zie ik de processie. Maar ik zie alleen ruggen. Langzaam deint Santo Isidro van me weg. Ze zijn al langs geweest. De stoteheeft stilgestaan voor een leeg balkon. (87) |
Komrij hoopt dat de heilige hem deze daad zal vergeven. En verzucht:
| Als dat maar goed komt, straks, met mijn erwtjes en mijn penen. (87) |
Als dat maar goed komt, straks, met mijn erwtjes en mijn penen. (87)
Een opmerking waarin misschien meer vermoeden schuilt dan de lezer in eerste instantie zou denken. Gerrit Komrij is een goede observator en klaagt niet vaak over lichamelijk ongenoegen in zijn artikelen. De migraine waarover hij hier spreekt, zegt genoeg. Niet alleen de warmte bezorgt hem hoofdpijn.
Gerrit Komrij: Brieven uit Alvites. Bezorgd en van een nawoord voorzien door Mark Schaevers. Amsterdam/Antwerpen: De bezige bij, 2015. ISBN: 978 90 234 9389 I. 126 pagina’s. Prijs: € 19,90. Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten