De roman Over de bergen van Gerrit Komrij las ik eerder op mijn reis naar Italië in 2001. Ik denk er nog weleens aan terug als ik het boek nu lees en zie de geweldige vergezichten vanuit de trein door de Alpen. Deze keer vergelijk ik het bij het lezen met het vorig jaar verschenen Brieven uit Alvites.
Vooral de schetsen in het dagboek komen soms letterlijk terug in deze roman. De dramatiek komt in de roman veel beklemmender over. Dat lijkt ook te komen omdat Komrij in de artikelen die in de bundel Brieven uit Alvites zijn terechtgekomen, lange tijd de schijn nog ophoudt.
Wel blijf ik bij de overtuiging dat Over de bergen onbetwist de mooiste roman van Gerrit Komrij is. Ik vind hem geen romanschrijver. De personages lijken nooit tot leven te komen en blijven aan het papier geplakt. Alleen in deze roman komt alles tot leven. Zelfs het huis leeft en is het meest intrigerende personage:
| Het huis kraakt. Op een nacht is het of het gevaarte zich vol lucht zuigt en of de uitgeblazen ademstoot zich met een snik door de vloeren en de gebinten van de overkapping voortplant. Zelfs de plank onder mijn matras deint mee. […]. Ik heb de zucht van het huis gehoord. Zijn roep doet me pijn. Het is voor dit huis dat ik alles doorstond. Het is dit huis dat me nu, letterlijk, heeft omhelsd. (242) |
De roman is zo indringend omdat het zo dicht bij Gerrit Komrij ligt. Hij is het die uiteindelijk zich gewonnen geeft. De verteller schakelt in hoofdstuk 8 niet voor niks opeens over naar de ik-vorm. Daarmee laat de verteller de lezer heel dicht bij hem komen. En met succes, want Over de bergen is een prachtige roman boordevol illusie, desillusie en schetsen uit een arm Portugees dorp.
Gerrit Komrij: Over de bergen. 9e druk (als Singel Pocket). Amsterdam/Antwerpen: De Arbeiderspers, 1997 [1990]. 249 pagina’s. ISBN: 90 413 3037 2.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten