Van der Heijden weet in zijn historische roman De ochtendgave de dreiging overal in te leggen. Daarmee creërt hij een bedompte sfeer van een stad aan de vooravond van een bezetting. Het is 9 juli 1672 en Caspar en zijn bruid Sara vieren hun huwelijk. Door de gevechtshandelingen is het al bescheiden, maar na 3 jaar wachten, wil Caspar nu eindelijk trouwen.
Onhandige opmerking
Er valt een glas wijn over de trouwjurk en een vriend maakt en onhandige opmerking als hij toast op de overleden verloofde van de bruid. Allemaal aspecten die de beklemmende sfeer benadrukken. De huwelijksnacht mondt uit in spannende scènes, waarbij Van der Heijden zich tot in de kleinste details het jaar 1672 naar binnenhaalt.
| Ik pelde alle lagen wit van haar onderlijf. De kanten kast met de baleinen, waarin haar boezem zat opgeborgen, dat kwam later wel. Eerst mijn wang vlijen tegen wat in het anatomische leerboek op de Kwartierlijke het opperste gedeelte der Vrouwelijkheydt werd genoemd. Een weinig kroeser en hoger uytsteekende als de rest, werdt het den Venus-berg benaamt. (53/54) |
Huwelijksnacht
Het huwelijk wordt in de huwelijksnacht geconsumeerd nog voordat in de ochtend de Franse troepen de stad overmeesteren. Vlak voor de vrijpartij arriveert een brief voor Sara die ze na lezing verbrandt. De inhoud komen we niet te weten. In de ochtend wil Caspar zijn ochtendgave geven, maar eerst een andere. Ze is tot ‘blasens toe vermoeyt’, antwoordt ze. Ze moet weg en verdwijnt.
Hij ziet haar niet meer terug. Pas veel later ontdekt hij haar in de brieven die hij als secretaris op de ambassade van de Staten-Generaal leest bij de vredesonderhandelingen. Het gaat om de PFV, waarmee hij onderhandelt over vrede.
Vrouw terugkrijgen
Pas na de vrede wordt hij door de Franse ambassadeur ontboden om het betaalde geld voor zijn vrouw terug te krijgen. Hij treft haar tot zijn verrassing. Ze is de maîtresse van de ambassadeur Caloyanni, ontdekt Caspar.
Een schokkende ontdekking met nog veel schokkender gevolgen. Daarmee weet A.F.Th. een prachtige spanning op te bouwen en geeft de geheimen van het verhaal langzaam prijs. Ochtendgave is daarmee een historische roman geworden die een prachtig gedeelte van de Vaderlandse geschiedenis behandelt: de periode van het rampjaar 1672 tot aan de Vrede van Nijmegen, waarmee pas echt de Fransen uit de Nederlanden vertrokken.
A.F.Th. van der Heijden: De ochtendgave. Roman. Amsterdam: De bezige bij, 2015. ISBN: 978 90 234 5776 3. 304 pagina’s. Prijs: € 23.90. Bestel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten