12 oktober 2011

Van Ruispijp tot Quintadeen in Petrakerk

Zon en een regenbui bij de Petrakerk aan de Kerkewijk in Veenendaal

Het 3e concert van de 2e Veense Orgeldag was in de Petrakerk. Organist Bert Wisgerhof gaf een mooi recital op zijn orgel. De bijzondere pedaaldispositie, met een Quintadeen 16′ en Ruispijp III, biedt ook veel mogelijkheden. Dat liet Wisgerhof zeker horen. Daarnaast vermengen de tongwerken zich mooi met andere registers. Zeker met het programma dat hij speelde van Kee, Bach, Videro en Rheinberger.

Het openingswerk van Cor Kee, Preludium en fuga in a klein, bracht de toehoorders in een andere klankidioom. Het orgel van Verschueren uit 1963 is stevig van klank en vult de ruimte goed. Daar maakte Wisgerhof goed gebruik van bij het spel van Cor Kee. De kracht van de mixturen zette de compositie goed neer. In combinatie met het heldere spel, klonk het zeer eigenzinnig.

Het orgel van de Petrakerk in Veenendaal is gebouwd door Leon Verschueren uit Heythuysen in 1963

Brug met Jan Zwart
De koraalbewerking van Cor Kee over psalm 91 slaat een brug met het werk van Kee’s leermeester Jan Zwart. Wisgerhof speelde het koraal op de spitsgamba van het bovenwerk. Een goede keuze, waarmee hij de toon goed neerzette. In de bewerking vormde het pedaal een mooie tegenhanger met de uitkomende sesquialter. Het werk verwijst in alle opzichten naar het wachten en de bescherming die God geeft.

De partita ‘Kirken den er et gammelt hus’ van de Deense organist en componist Finn Videro was een fraaie keuze in het programma. Het sluit naadloos aan bij dit Verschueren-orgel. De verwijzingen naar oude muzikale technieken kwamen heel mooi tot uitdrukking op dit instrument. Ik was onder de indruk van de eenvoud van deze variaties. Bert Wisgerhof demonstreerde de verschillende fluiten en tongwerken van het orgel in de Petrakerk. Ook hier werd duidelijk dat een dergelijk orgel om een zorgvuldig gebruik vraagt.

Zijkant van de kas van het Verschuerenorgel in de Veense Petrakerk

Juiste registratiekeuze
Dit instrument geeft zich eveneens niet snel prijs, maar met de juiste registratiekeuze kun je ver komen. Zo bewees Bert Wisgerhof dat zelfs het op en top romantische werk van Joseph Rheinberger goed klinkt op dit neobarok orgel. Hij speelde het Tempo moderato uit de vierde sonate. Vooraf gaf hij nog een toelichting. In het deel klinkt het magnificat, de 8e psalm, in combinatie met de thema’s van Rheinberger. De uitvoering van Wisgerhof liet een prachtig instrument horen dat veel mogelijkheden heeft.

Het plafond van de Petrakerk in Veenendaal in Mondriaanstijl

Dispositie Verschuerenorgel Petrakerk Veenendaal

HoofdwerkPositiefPedaal
Prestant 8′
Roerfluit 8′
Octaaf 4′
Gedekte Fluit 4′
Quint 2 2/3′
Octaaf 2′
Mixtuur IV-V sterk
Trompet 8′
Holpijp 8′
Spitsgamba 8′
Prestant 4′
Roerfluit 4′
Vlakfluit 2′
Quint 1 1/3′
Sesquialter II sterk
Dulciaan 8′
Quintadeen 16′
Prestant 8′
Gedekt 8′
Octaaf 4′
Ruispijp III sterk
Schalmei 4′
Koppelingen
Manuaalkoppeling
Pedaal – Hoofdwerk
Pedaal – Positief

Dit is een bespreking van het derde concert op de 2e Veense Orgeldag van afgelopen zaterdag 8 oktober.

Lees ook de andere verslagen:

Geen opmerkingen: