04 januari 2014

Oliver Twist (5) - De afloop

image

Op wonderlijke wijze ontkomt Oliver Twist aan de bende van Fagin. Als hij wordt meegenomen voor een inbraak, gaat het helemaal mis en wordt Olivier beschoten. Hij raakt gewond. In de veronderstelling dat hij meer dan dood dan levend is, laten ze hem in een greppel achter. Hier wordt hij gevonden en wordt hij opgevangen door de mensen waar de bendeleden wilden inbreken.

Overigens weet Charles Dickens hier prachtig de spanning op te bouwen. Hij houdt hiermee de lezer in zijn greep, net als dat Fagin grip probeert te krijgen op Olivier. De leider van de bende laat zijn pupil niet zomaar gaan. Dit element maakt het verhaal extra spannend. Krijgt Fagin de jongen wel of niet te pakken. Het verhaal verloopt grillig maar vooral heel spannend.

Als uiteindelijk de bende ontmaskerd wordt, gebeurt er heel veel tegelijk. De lezer voelt wel wat er gaat gebeuren, maar de verteller houdt de spanning er op treffende wijze in. Hij geeft niet alles in één keer weg. Zo is de achtervolgingsscène van de beroepsdief Bill Sikes werkelijk adembenemend. De achtervolging over de daken van de Londense achterbuurt, waarbij Bill Sikes steeds zijn achtervolgers te slim af is. Tot hij zijn val onvermijdelijk is, ondanks het touw dat hij bij zich draagt om de acrobatische capriolen uit te kunnen halen.

Wat dan gebeurt, lijkt er sterk op dat de verteller ook wraak wil nemen op de meedogenloze moord op Nancy. Nancy, zijn vriendinnetje die de harten van de lezer verovert in de loop van het verhaal. Bill probeert zijn achtervolgers te slim af te zijn, maar op die daken in de Londense achterbuurt, loert het gevaar: de schim van de vermoorde Nancy.

‘Al weer die ogen!’ krijste hij met een rauwheid, die niet van deze wereld is.
En wankelend als door de bliksem getroffen, verloor hij zijn evenwicht en tuimelde over de daklijst. De strik zat om zijn nek, door zijn gewicht liep het touw strak af, gespannen als een boogpees en met een snelheid van een afgeschoten pijl. Zijn val was wel vijf en dertig voet de laagte in. Een plotselinge schok, een samenkrampen der leden en daar hing hij, het open mes in de verstijvende hand geklemd. (312)

Geschreven met een gevoel voor dramatiek, zie je als lezer het dode lichaam bengelen daar hoog boven de straat. Met nog meer gevoel voor dramatiek, voegt de verteller een extra element toe. De hond trouwe hond Bul volgt zijn baas. Alsof de gruwelijke scène uit Oliver Twist nog niet erg genoeg is. Het is buitengewoon beeldend geschreven.

Een hond, die zich tot dusver verscholen had gehouden, liep alerjammerlijskt jankend, van achteren naar voren en van voren naar achteren over de daklijst en zich tot een sprong gereedmakend, trachtte hij op de schouders van zijn dode baas te belanden. Maar hij miste zijn doel en viel over de kop buitelend in de gracht neer, waar hij te pletter sloeg tegen een steen, zodat zijn hersenen in het rond spatten.

Het zou een misdaadfilm niet misstaan, de dramatiek waarmee dit is geschreven. Het ene gruwelijke detail volgt op het andere. In een steeds hogere versnelling komen de gruwelijkheden voorbij. Het maakt Oliver Twist tot een indrukwekkend boek om te lezen. De week dat ik dit boek las, zat ik gekluisterd op de bank. Vol verwachting op wat er komen ging, meegetrokken in het verhaal, dat meer dan 175 jaar oud is, maar zich ter plekke in je verbeelding voltrekt.

Meer lezen over Oliver Twist

Deze blog is onderdeel van een serie van vijf blogs over Oliver Twist van Charles Dickens. Lees ook de vier andere blogs:

Geen opmerkingen: