24 september 2014

De vreemdeling in het Palazzo d'Oro

20140831_185406Tijdens zijn reis door de binnenlanden van Afrika, schrijft Paul Theroux in Dark Star Safari een novelle. Het boek wordt een jaar na het reisboek uitgegeven onder de naam De vreemdeling in het Palazzo d’Oro. In zijn reisverhaal doet Paul Theroux veel over het schrijfproces uit de doeken. Het schrijven van het lange erotische verhaal dient als troost, afleiding en zinnige tijdsbesteding.

Na het lezen van het reisverhaal werd ik erg nieuwsgierig naar de novelle. Paul Theroux noemt De vreemdeling in het Palazzo d’Oro een erotische novelle. Hij wekte daarmee grote verwachtingen bij mij.

De vreemdeling in het Palazzo d’Oro is een bijzonder verhaal. Het gaat over een dame van adel, de Gräfin, van wie de ik-verteller moeilijk de leeftijd kan inschatten. Hij ontmoet haar op Sicilië, in Taormina. De Gräfin is er met haar arts Haroun, die duidelijk op mannen valt. Hij daagt de student die de ik-verteller is uit en zegt hem dat de Gräfin op zoek is naar zijn genegenheid.

Als hij haar dan eindelijk verovert, komt het verhaal in een erotische versnelling:

We communiceerden via aanraking, vlees was alles, en als in een nabootsing van taal gebruikten we onze monden, onze lippen, onze tanden, kussend, likkend. Mijn mond zwierf over haar hele lijf, die van haar over dat van mij. Na dagen van verhongering, verslonden we elkaar in het duister. (72)

De erotiek komt helemaal los in het verhaal van Paul Theroux. Hij wil weg van haar omdat hij beseft dat het niet meer lust is dat hem leidt, maar dat de Gräfin hem in haar macht heeft. De vrijheid die hij had, heeft hij ingeleverd voor de lust.

Daarnaast is het vooral een verhaal over oud worden. Zeker als de hoofdpersoon ontdekt dat de Gräfin wel zijn moeder had kunnen zijn, misschien wel zelfs zijn grootmoeder. Na de ontdekking keert hij juist naar haar terug, uit bewondering voor het prachtige werk die haar arts Haroun bij haar heeft gedaan.

Het einde is een ander verhaal, aangezien de roman begint met de zin:

Dit is mijn enige verhaal. Nu ik zestig ben, kan ik het vertellen.

Het is namelijk een raamvertelling van de oude man die naar Taormina terugkeert en verliefd wordt op een jong meisje. Hier lijkt het verhaal cyclisch te worden, maar Paul Theroux weet dit op een mooie manier te breken.

Daarmee is het verhaal meer geworden dat het Leidmotief dat hij onderweg in de Afrikaanse hotels en bussen schreef aan de erotische novelle. Het is zelfs iets meer dan een erotische novelle.

Paul Theroux: De vreemdeling in het Palazzo d’Oro. Oorspronkelijke titel: The Stranger at the Palazzo d’Oro. Vertaald door Theo Hendriks. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas, 2003. ISBN: 90 450 1059 3.

Geen opmerkingen: